Нодир ер ва ўтувчи элементлар боратларининг юқори ҳароратлардаги магнит хоссалари
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti nodir yer va o'tuvchi elementlar boratlari (GdFe3(BO3)4, ErFe3(BO3)4, DyFe3(BO3)4, YFe3(BO3)4, NdFe3(BO3)4, NdAl3(BO3)4, Nd0.65Y0.35Al3(BO3)4, GdAl3(BO3)4, Gd0.2Y0.8Al3(BO3)4, TbAl3(BO3)4, ErAl3(BO3)4 va HoAl3(BO3)4) ning yuqori haroratlardagi (20-900 °C) magnit xossalari o'rganilgan. Tadqiqotda ushbu materiallarning magnit xossalari va ular orasidagi magnit o'zaro ta'sirlarining tabiatiga oid qo'shimcha ma'lumotlar keltirilgan. Tadqiqot natijalari bo'yicha nodir yer elementlari asosidagi ferro va alyuminoboratlarning magnit sezuvchanligining haroratga bog'liqligi 293-1123 K harorat oralig'ida aniqlangan va tadqiqot obyekti sifatida ko'rsatilgan. Shuningdek, ushbu materiallarning magnit xossalari bo'yicha nazariy va eksperimental tadqiqotlar, jumladan, para-magnit Kюri-Vейss konstantasi (C), para-magnit Kюri temperaturasi (θp), kimyoviy formulaga to'g'ri keladigan magnit momenti (μф) va effektiv magnit moment (μэфф) larning hisoblanishi ham bayon etilgan. Tadqiqotda yuqori haroratlarda polimorf (strukturali) o'tishlarning mavjudligi va past haroratlarda magnitoelektrik xossalari eksperimental kashf etilganligi ta'kidlanadi.
Asosiy mavzular
- Nodir yer va o'tuvchi elementlar boratlari magnit xossalarining haroratga bog'liqligi: Ushbu mavzu doirasida nodir yer elementlari asosidagi ferro va alyuminoboratlarning (GdFe3(BO3)4, ErFe3(BO3)4, DyFe3(BO3)4, YFe3(BO3)4, NdFe3(BO3)4, NdAl3(BO3)4, Nd0.65Y0.35Al3(BO3)4, GdAl3(BO3)4, Gd0.2Y0.8Al3(BO3)4, TbAl3(BO3)4, ErAl3(BO3)4 va HoAl3(BO3)4) magnit sezuvchanligining (χ(T)) haroratga bog'liqligi 293-1123 K harorat oralig'ida o'rganilgan. Tadqiqot natijasida ushbu boratlarning χ⁻¹(T) bog'lanishlarida ikki marta sinish holati aniqlangan.
- Ferro va alyuminoboratlarning magnit xossalari: Tadqiqotda ferro va alyuminoboratlarning magnit xossalari o'rganilgan. Xususan, ularning magnit sezuvchanligining haroratga bog'liqligi, Kюri-Vейss konstantasi (C), Kюri temperaturasi (θp), kimyoviy formulaga to'g'ri keladigan magnit momenti (μф) va effektiv magnit moment (μэфф) lar hisoblangan. Tadqiqot natijalarini tahlil qilishdan ko'rinishicha, bu boratlarning magnit xossalari, jumladan, para-magnit Kюri temperaturasi va magnit momenti o'zgarishida Yttrium atomlarining ta'siri aniqlangan.
- Polimorf (strukturali) o'tishlar va magnitoelektrik xossalar: Tadqiqotda yuqori haroratlarda polimorf (strukturali) o'tishlarning mavjudligi va past haroratlarda magnitoelektrik xossalar ham eksperimental kashf etilgan. Bu o'tishlar va xossalar boratlarning magnit xossalariga ta'sir ko'rsatishi aniqlangan.