Botanika
Ushbu kitob botanika faniga oid chuqur ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Unda o'simliklar dunyosining tarixi, evolyutsiyasi, tuzilishi, hayot faoliyati, ko'payishi va ekologik xususiyatlari batafsil yoritilgan. Kitobda O'rta Osiyo va O'zbekistonning boy botanika merosi ham o'rin olgan bo'lib, qadimgi olimlarning o'simliklar haqidagi ilmiy ishlari va kashfiyotlari ta'kidlangan. Shuningdek, o'simliklar xujayrasi, to'qimalari, organlari (ildiz, novda, barg, gul, meva) hamda ularning ko'payish usullari, ekologik guruqlari va hayot shakllari hamda davriy hodisalar atroflicha tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- O'zbekistonda botanika fani va uning rivojlanish tarixi: O'zbekistonda botanika fanining paydo bo'lishi va rivojlanish bosqichlari, qadimgi O'rta Osiyo olimlarining botanika ilmining rivojlanishiga qo'shgan hissasi, jumladan Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Abu Nasr Forobiy, Zahiriddin Muhammad Bobur kabi allomalarning ilmiy merosi va ularning bu boradagi ishlari yoritilgan. Shuningdek, O'zbekistonda botanika fanining keyingi rivojlanishi, fundamental tadqiqotlar va ilmiy-amaliy ishlarning ahamiyati haqida ma'lumot beriladi.
- O'simlik hujayrasi: O'simlik hujayrasining tuzilishi, uni o'rganish tarixi, hujayra organellalari, sitoplazma, yadro, vakuolalar, hujayra devori kabi asosiy qismlarning tuzilishi va vazifalari, shuningdek hujayralarning sharti va ulchamlari haqida batafsil ma'lumot beriladi. Emlen's hujayra nazariyasining rivojlanishi va elektron mikroskop kashf etilishi bilan bog'liq yangi kashfiyotlar ham yoritilgan.
- O'simlik to'qimalari: O'simlik to'qimalarining tasnifi, hosil qiluvchi (meristema) va doimiy to'qimalar, ularning tuzilishi va vazifalari haqida ma'lumot beriladi. Jumladan, mexanik, o'tkazuvchi, asosiy, ajratuvchi to'qimalar, shuningdek parenxima, kollexima, sklerenxima, sklereida kabi to'qimalar turlari va ularning o'simlikdagi o'rni tushuntirilgan.
- O'simlik organlari: O'simlik organlarining tuzilishi va vazifalari, jumladan ildiz, novda, barg, gul va mevalarning tuzilishi, ularning rivojlanishi, ko'payish usullari va o'ziga xos xususiyatlari haqida batafsil ma'lumot beriladi. Shuningdek, o'simliklarning ekologik guruxlari va hayot shakllari ham yoritilgan.
- O'simliklarning ko'payishi: O'simliklarning jinsiy va jinsiz ko'payish usullari, ularning biologik mohiyati va nasllarning almashinishi haqida ma'lumot beriladi. Qirqquloqlar va qarag'aylar kabi ochiq urug'li o'simliklarning ko'payishi va rivojlanishi ham batafsil tahlil qilingan.