Glikozidlar

Uslubiy qo'llanma O’zbekiston tabiiy boyligi bo’lgan dorivor o’simliklar, glikozidlarga boy vakillari taxlil qilingan. Ayrim kasalliklarida ishlatiladigan dorivor preparatlarning 50% ga yaqin tarkibi glikozidlaridan iborat. Shu sababli ommabop, ilmiy yondashilgan, bu uslubiy qo’llanmadan talabalar, professor-o’qituvchilar va ruxshunos olimlar foydalanishi mumkin. Ushbu kitobda glyukozidlarning kimyoviy tuzilishi, tasnifi, fizik va kimyoviy xossalari, biologik faolligi va dorivor o'simliklar tarkibida mavjudligi, shuningdek, ularning tibbiyotda qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumotlar berilgan.

Asosiy mavzular

  • Glikozidlar haqida tushuncha: Glikozidlarning umumiy ta'rifi, ularning kimyoviy tuzilishi, aglikon va qand qismlari hamda ularning ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
  • Glikozidlarning klassifikatsiyasi: Glikozidlarning turli asoslarga ko'ra tasniflanishi, jumladan, tioglikozidlar, sianogen glikozidlar, steroid (yurak) glikozidlar, triterpen glikozidlar (saponinlar), fenolglikozidlar, antraglikozidlar, flavonoid glikozidlar kabi turlarga bo'linishi va ularning xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan.
  • Tioglikozidlar: Tioglikozidlarning tuzilishi, xossalari, topilishi va tibbiyotda qo'llanilishi, xususan, xantal urug'i va uning xossalari haqida ma'lumot berilgan.
  • Sianogen glikozidlar: Sianogen glikozidlarning xossalari, o'simliklardagi mavjudligi, ular orasida amigdalinning tibbiyotda qo'llanilishi va uni aniqlash usullari haqida so'z yuritilgan.
  • Monoterpen (achchiq) glikozidlar: Achchiq ta'mga ega bo'lgan monoterpen glikozidlar, ularning o'simliklardagi turlari va xususiyatlari haqida ma'lumot berilgan.
  • Steroid (yurak) glikozidlar: Yurak glikozidlari, ularning tuzilishi, kimyoviy xossalari, tasnifi, tibbiyotda qo'llanilishi va ularning o'simliklardagi tarqalishi haqida batafsil yoritilgan.
  • Triterpen glikozidlar (saponinlar): Saponinlarning umumiy tavsifi, tuzilishi, xossalari, tasnifi, o'simliklardagi mavjudligi va tibbiyotda qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
  • Fenolglikozidlar: Fenolglikozidlarning tuzilishi, xossalari, tasnifi, o'simliklardagi mavjudligi va tibbiyotda qo'llanilishi, jumladan, arbutin va salidrozidlar haqida so'z yuritilgan.
  • Antraglikozidlar: Antraglikozidlarning tuzilishi, xossalari, tasnifi, o'simliklardagi mavjudligi va tibbiyotda qo'llanilishi, xususan, antratsen hosilalari haqida ma'lumot berilgan.
  • Flavon glikozidlar: Flavonoidlarning tuzilishi, xossalari, tasnifi, o'simliklardagi mavjudligi va tibbiyotda qo'llanilishi, jumladan, rutin va kvertsetin haqida batafsil yoritilgan.
  • Adabiyotlar ro'yxati: Kitobda foydalanilgan adabiyotlar va manbalar keltirilgan.