Маҳаллий хомашёдан олинган флавоноид ва полисахарид препаратларининг аллергияга қарши ва иммуномодулловчи хоссаларини баҳолаш
Ushbu doktorlik (DSc) dissertatsiyasi immunologiya va inson genetikasi sohasida olib borilgan tadqiqotlar haqida bo'lib, unda mahalliy xomashyodan olingan flavonoidlar va polisaxaridlar asosida ishlab chiqilgan "Allergodaf" va "Immunokor" preparatlarining antiallergik va immunomodullash xususiyatlari o'rganilgan. Tadqiqot natijasida ushbu preparatlarning xavfsizligi va samaradorligi aniqlanib, ularning xalq tabobatida va zamonaviy tibbiyotda qo'llash istiqbollari ko'rsatilgan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: So'nggi yillarda allergik va immunopatologik kasalliklarning ko'payishi, sintetik dori vositalarining nojo'ya ta'sirlari va ekologik toza, tabiiy preparatlarga bo'lgan ehtiyojning ortib borayotganligi sababli mahalliy xomashyodan olingan biologik faol moddalar asosida yangi preparatlar yaratish dolzarb muammolardan biri hisoblanadi.
- Tadqiqotning O'zbekiston Respublikasi fan va texnologiyalar taraqqiyotining ustuvor yo'nalishlariga mosligi: Tadqiqot O'zbekiston Respublikasi fan va texnologiyalar taraqqiyotining VI. "Tibbiyot va farmakologiya" ustuvor yo'nalishiga mos ravishda amalga oshirilgan.
- Xorijiy ilmiy-tadqiqotlar sharhi: Jahonning yetakchi ilmiy markazlarida flavonoidlar va polisaxaridlar asosida allergiyaga qarshi va immunomodullash xususiyatiga ega preparatlar bo'yicha tadqiqotlar olib borilayotganligi va shu sohada qo'lga kiritilgan ilmiy natijalar keltirilgan.
- Tadqiqot obyekti va usullari: Tadqiqot obyekti sifatida turli laboratoriya hayvonlari hamda surunkali obstruktiv o'pka kasalligi (SO'PK) bilan og'rigan bemorlar tanlangan. Tadqiqotda allergologik, immunologik, gematologik, biokimyaviy, toksikologik va statistik usullardan foydalanilgan.
- Ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Tadqiqotning ilmiy yangiligi shundaki, ushbu yo'nalishda ilk bor mahalliy xomashyodan olingan flavonoidlar va polisaxaridlarning allergiyaga qarshi va immunomodullash xususiyatlari aniqlanib, ularning ta'sir mexanizmlari ochib berilgan. Amaliy ahamiyati esa "Allergodaf" va "Immunokor" kabi yangi dori vositalarining yaratilishi va ularning tibbiyot amaliyotiga tatbiq etilishi bilan izohlanadi.
- Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: Olingan natijalar asosida "Allergodaf" va "Immunokor" preparatlari bo'yicha patentlar olingan, ular bo'yicha ilmiy-metodik tavsiyanomalar ishlab chiqilgan va O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni saqlash tizimiga joriy qilingan.