Moliyaviy nazorat

Ushbu o‘quv qo‘llanmasi O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi hamda Toshkent moliya instituti tomonidan chop etilgan va "Moliyaviy nazorat" mavzusini o‘rganish uchun mo‘ljallangan. Unda moliyaviy nazoratning nazariy va tashkiliy asoslari, turlari, shakllari va usullari, shuningdek uni amalga oshirish bosqichlari, davlat nazorat organlarining roli va ahamiyati, davlat moliyaviy nazoratining turlari, xususan soliq nazorati, bank nazorati va sug‘urta nazorati, byudjet jarayonida moliyaviy nazorat, byudjet tashkilotlari xarajatlar smetasini rejalashtirish va byudjetdan moliyalashtirish nazorati kabilar chuqur yoritilgan. Shuningdek, nodavlat moliyaviy nazorati, xususan auditorlik nazorati va uning ahamiyati, ichki moliyaviy nazorat tizimi va uning samaradorligi, rivojlangan mamlakatlarda moliyaviy nazoratni tashkil etish amaliyoti o‘z aksini topgan. Qo‘llanma bozor iqtisodiyoti sharoitida moliyaviy nazoratning davlat va nodavlat sohalarini qamrab olgan holda, iqtisodiyotni erkinlashtirish va modernizasiyalash sharoitida moliyaviy nazoratning o‘ziga xos jihatlarini yoritib berishga harakat qiladi.

Asosiy mavzular

Moliyaviy nazoratning nazariy va tashkiliy asoslari: Ushbu bo‘lim moliyaviy nazoratning nazariy asoslari, turlari, shakllari va usullari hamda moliyaviy nazoratni tashkil qilish va o‘tkazish bosqichlarini o‘z ichiga oladi. Xususan, moliyaviy nazoratning mazmuni va ahamiyati, uning turlari, shakllari va usullari, shuningdek, nazoratni tashkil etish va amalga oshirish tamoyillari chuqur yoritilgan.
Davlat nazorat organlarining moliyaviy nazoratni amalga oshirishdagi ahamiyati: Ushbu bo‘lim davlat nazorat organlarining, xususan, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining, Vazirlar Mahkamasining hamda Vazirlar Mahkamasi huzuridagi komissiyalarning moliyaviy nazoratni amalga oshirishdagi o‘rni va ahamiyatini ochib beradi.
Davlat moliyaviy nazorati turlari: Ushbu bo‘lim davlat moliyaviy nazoratining turlari, jumladan, soliq nazorati, bank nazorati va sug‘urta nazorati hamda byudjet jarayonida moliyaviy nazoratni amalga oshirish, byudjet tashkilotlari xarajatlar smetasini rejalashtirish va byudjetdan moliyalashtirish nazorati kabi masalalarni qamrab oladi.
Nodavlat moliyaviy nazorati: Ushbu bo‘lim nodavlat moliyaviy nazorat turlari, xususan, auditorlik nazorati va uning ahamiyati, ichki moliyaviy nazorat tizimi va uning samaradorligi hamda ichki audit xizmatini tashkil etish kabi masalalarni yoritadi.
Rivojlangan mamlakatlarda moliyaviy nazorat: Ushbu bo‘lim rivojlangan mamlakatlarda moliyaviy nazoratni tashkil etish amaliyoti, jumladan, Jahon hamjamiyatiga a’zo mamlakatlarda moliyaviy nazoratni tashkil etish va Rossiya federasiyasi davlat moliyaviy nazorat organlari vakolatlari kabi masalalarni qamrab oladi.