Қумли чўл тупроқларининг хоссалари ва улардан самарали фойдаланиш (Фориш тумани яйловлари мисолида)
Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Respublikasi Qishloq xo'jaligi vazirligi tizimidagi Tuproqshunoslik va agrokimyo ilmiy-tadqiqot instituti hamda Toshkent davlat agrar universiteti hamkorligida tayyorlangan. Unda Namozov Normamat Choriyevichning "Qumli cho'l tuproqlarining xossalari va ulardan samarali foydalanish (Forish tumani yaylovlari misolida)" mavzusidagi falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi tadqiq etilgan. Dissertatsiyada Forish tumani cho'l yaylovlaridagi qumloq tuproqlarning morfologik, agrofizik, agrokimyoviy, gidrotermik xossalari va mikroorganizmlar faolligi o'rganilgan. Tadqiqotlar natijasida tuproq degradatsiyasining oldini olish va yaylovlardan samarali foydalanish bo'yicha ilmiy asoslangan tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Qumli cho'l tuproqlarining xossalari: Tadqiqotda Forish tumani qumli cho'l tuproqlarining morfologik belgilari, agrokimyoviy, agrofizik, suv-fizikaviy xossalari, shuningdek, ulardagi mikroorganizmlar faolligi batafsil o'rganilgan. Tuproqlarning tuzilishi, mexanik tarkibi, gumus va oziqa moddalari miqdori, shuningdek, gidrotermik rejimi va mikrobiologik faolligi tahlil qilingan.
- Qumli cho'l tuproqlaridan samarali foydalanish: Ushbu mavzu doirasida qumloq tuproqlardan samarali foydalanish bo'yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan. Xususan, tuproq degradatsiyasining oldini olish hamda yaylovlar hosildorligini oshirish maqsadida qishloq xo'jalik ekinlarini ekish texnologiyalari, jumladan, sug'orish va tuproqqa ishlov berish usullari bo'yicha ilmiy asoslangan xulosalar berilgan.
- Cho'l ozuqa-yem-hashak ekinlarining ahamiyati: Cho'l sharoitida yaylov chorvachiligini rivojlantirishda ozuqa-yem-hashak ekinlarining ahamiyati tadqiq qilingan. Xususan, izen, cho'g'on, teresken kabi yem-hashak ekinlarining urug'larini ekish va ularning o'sish-rivojlanishiga ta'siri o'rganilib, eng samarali navlar va agrotexnik usullar aniqlangan.