Атмосферанинг ерга яқин 500 метрлик қатламининг геодезик ўлчаш ишларига таъсири ва уни ҳисобга олишнинг янги усули (Ўзбекистон Республикаси шароитида)
Ushbu dissertatsiya avtoreferati, Suvonov Shuhrat Abdusalievichning «Atmosferaning yerga yaqin 500 metrlik qatlamining geodezik o'lchash ishlariga ta'siri va uni hisobga olishning yangi usuli (O'zbekiston Respublikasi sharoitida)» mavzusidagi ilmiy ishini qisqacha bayon etadi. Avtoreferatda mavzuning dolzarbligi, tadqiqot obyekti va predmeti, qo'llanilgan usullar, ilmiy yangiligi va amaliy natijalari, shuningdek, tadqiqotning asosiy xulosalari keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Mavzuning dolzarbligi va zarurati: Geodeziya sohasida elektron texnologiyalar rivojlanishi bilan o'lchash aniqligini oshirish va tashqi muhit ta'sirini, xususan atmosferaning yerga yaqin qatlamining ta'sirini hisobga olish muhimligini ta'kidlaydi. Mavzu O'zbekiston Respublikasining iqlim sharoiti bilan bog'liq holda yangi usullar ishlab chiqish zaruratini ko'rsatadi.
- Tadqiqot obyekti va predmeti: Ob'yekt sifatida turli xildagi geoodezik o'lchash punktlari, murakkab relefli trassalar, ularga ta'sir etuvchi omillar va baland ob'yektlar, predmet sifatida esa ushbu o'lchashlarning geoodezik va meteorologik natijalari, ularni amalga oshirish usullari ko'rsatilgan.
- Ilmiy yangiligi: Atmosferaning 500 metrlik qatlamida havo harorati va bosimining vertikal taqsimlanishini aniqlash, yorug'lik nurining sinish ko'rsatkichlarini aniqlash usullarini ishlab chiqish va ularni takomillashtirish, shuningdek, relef va atmosfera ta'sirini hisobga oluvchi yangi usullar va formulalar yaratilgan.
- Amaliy natijalari: Yaratilgan usullar va formulalar O'zbekiston Respublikasi "Davergeodezkadastr" davlat qo'mitasi korxonalarida joriy etilgan. Natijada, o'lchashlar aniqligi oshgan, mehnat unumdorligi yaxshilangan va iqtisodiy samaradorlikka erishilgan.
- Xulosalar: Atmosferaning yerga yaqin qatlamining geoodezik o'lchashlarga ta'sirini hisobga olishning yangi usullari va formulalari ishlab chiqilgan. Ushbu usullarning amaliy qo'llanilishi aniqlikni oshiradi va iqtisodiy samara beradi.