Ремонт, обслуживание и контроль геометрических параметров рам тележек электроподвнжного состава железных дорог Узбекистана.

Ushbu taqriz O‘zbekiston temir yo‘llarida foydalanilayotgan elektr harakat tarkiblari (elektrovozlari va elektr poyezdlari)ning teljkalari asosiy vazifasi, ularning konstruktiv xususiyatlari, joriy ta’mirlash (remont) jarayonlari va texnik ko‘rikdan o‘tkazish usullari haqida batafsil ma’lumot beradi. Xususan, turli xildagi teljka konstruksiyalari, ularning afzalliklari va kamchiliklari, ramalarning geometrik parametrlarini nazorat qilishda zamonaviy lazerli o‘lchash tizimlari (LIS-PT-3) dan foydalanish, shuningdek, teljkalarga ta’sir etuvchi kuchlarni hisoblash uslublari, xavfsizlik choralari va iqtisodiy samaradorlik ko‘rsatkichlari tahlil qilingan. Kitobda teljkalarning texnik holatini aniqlash, ta’mirlash va ularning ekspluatatsiya davomida sifatli ishlashini ta’minlash bo‘yicha ilmiy-amaliy tavsiyalar berilgan.

Asosiy mavzular

• Teljkalarning konstruktiv xususiyatlari: Kitobda O‘zbekiston temir yo‘llarida foydalanilayotgan elektrovozlarning teljkalari, jumladan, vazifasi, konstruktiv turlari (chelyustnoy, beschelyustnoy), ramalarning konstruktiv xususiyatlari (listovoy, bruskovoy, tselnolitoy, svarnoy), ularning afzalliklari va kamchiliklari atroflicha yoritilgan. Xususan, OZ-Y, OZBEKISTON, Talgo, VL60K kabi turli elektrovozlar teljkalari detallari va o‘ziga xos xususiyatlari ko‘rsatilgan.
• Teljkalarni ta'mirlash: Ushbu bobda teljkalarning turli qismlarini (ramalar, buksalar, bog‘lovchi mexanizmlar va boshqalar) ta’mirlash usullari, jumladan, ramalardagi yoriqlarni zarvarka qilish, qismlarni almashtirish, jinslarni tiklash, shuningdek, texnik ko‘rikdan o‘tkazish jarayonlari haqida batafsil ma’lumot berilgan. Zamonaviy lazerli o‘lchash tizimi LIS-PT-3 yordamida ramalarning geometrik parametrlarini tekshirish usullari ham bayon etilgan.
• Teljkalarga ta'sir etuvchi kuchlarni hisoblash: Bobda teljkaga ta’sir etuvchi turli kuchlar (vertikal, gorizontal, tortish va tormozlovchi kuchlar) hisob-kitobi, ayniqsa, egri chiziqlar bo‘ylab harakatlanishda yuzaga keladigan kuchlar va momentlar tahlil qilingan. Tezlik, radius va boshqa omillarning ta’siri hisob-kitob jarayonlarida ko‘rsatib berilgan.
• Xavfsizlik choralari va iqtisodiy samaradorlik: Ushbu bo‘limda elektrovozlar bilan ishlashda xavfsizlik qoidalari, jumladan, elektr xavfsizligi, ish joyini to‘g‘ri tashkil etish, shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish hamda ishlab chiqarish jarayonlarining iqtisodiy samaradorligini baholash asosiy masalalar sifatida ko‘rib chiqilgan. Ishchilar mehnatiga haq to‘lash, materiallar va energiyaga ketadigan xarajatlar hisob-kitobi keltirilgan.