Афганистан в XVI-XIX вв
Ushbu kitob Afg'oniston tarixini qamrab olgan bo'lib, unda Afg'onistonning shakllanishi, rivojlanishi, qo'shni davlatlar bilan munosabatlari, madaniyati va jamiyatining o'zgarishlari haqida ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitob Afg'oniston tarixini qamrab olgan bo'lib, unda Afg'onistonning shakllanishi, rivojlanishi, qo'shni davlatlar bilan munosabatlari, madaniyati va jamiyatining o'zgarishlari haqida ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitobda Afg'oniston tarixining XVI-XIX asrlardagi davri o'rganilgan. Unda afg'on xalqining etnogenezi, etnik tarixi, hududiy joylashuvi, lingvistik xususiyatlari va madaniyati yoritilgan. Bundan tashqari, Afg'onistonning siyosiy tarixi, Durroniylar davlati, ingliz-afg'on urushlari va mamlakatning Rossiya va Britaniya imperiyalari o'rtasidagi munosabatlari tahlil qilingan.
Ushbu matn Afg'onistondagi vaziyatning ayrim jihatlarini tahlil qiladi. Unda Afg'oniston milliy armiyasining jangovar qobiliyatsizligi mintaqadagi beqarorlashtiruvchi kuchlarning faollashuviga olib kelayotgani, bu esa Markaziy Osiyo davlatlariga bevosita ta'sir ko'rsatayotgani ta'kidlangan. Ekspertlarning fikricha, vaziyatni NATO va ShHTga a'zo davlatlar rahbarlarining dialogi orqali hal qilish mumkin. AQSh va NATOning e'tiborini qaratganiga qaramay, Afg'onistondagi vaziyat yomonlashmoqda, buning asosiy sabablaridan biri milliy armiyaning jangovar qobiliyatsizligidir. Maqolada AQShning Afg'onistondagi urushga katta miqdorda mablag' sarflagani, shuningdek, NATOning Afg'onistonga barqarorlikni ta'minlash uchun ajratilgan mablag'lari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shunga qaramay, hukumat qo'shinlarining jangovar qobiliyati pastligicha qolmoqda. NATOning maxfiy hisobotida aksariyat bo'linmalar jangovar qobiliyatga ega emasligi ko'rsatilgan. Bundan tashqari, amerikalik instruktorlar tomonidan tayyorlangan askarlar kutilgan natijalarni bermayapti. Qurolli kuchlarning milliy tarkibi va qo'mondonlikdagi yagona yondashuvning yo'qligi armiyaning jangovar qobiliyatiga ta'sir etuvchi asosiy omil hisoblanadi, bu esa "Tolibon" harakatining faollashuviga va IShIDning Afg'oniston hududida kengayishiga imkon yaratadi. IShIDning paydo bo'lishi nafaqat Afg'oniston ichidagi harbiy-siyosiy vaziyatni, balki Markaziy Osiyo davlatlaridagi vaziyatni ham beqarorlashtiradi. Hozirgi vaqtda Afg'onistonning ko'plab viloyatlarida "Tolibon" harakati bilan to'qnashuvlar bo'lib o'tmoqda.
Ushbu matn Markaziy Osiyo mintaqasida tinchlik va xavfsizlikni ta'minlash masalalariga bag'ishlangan ilmiy ish bo'lib, unda O'zbekiston Respublikasining tashqi siyosati, mintaqaviy xavfsizlikka tahdidlar, Afg'onistondagi vaziyatni barqarorlashtirish yo'llari va O'zbekistonning bu boradagi tashabbuslari tahlil qilingan.
Ushbu kitob Osiyo va Afrika mamlakatlarining XX asrning boshidan 2005 yilgacha bo'lgan eng yangi tarixini o'rganishga bag'ishlangan. Unda har bir mintaqaning ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy rivojlanishi, milliy ozodlik harakatlari, xalqaro munosabatlardagi o'rni kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasi tomonidan tasdiqlangan DSc.28.12.2017.S.21.02 raqamli Ilmiy kengash huzurida Toshkent davlat sharqshunoslik institutida bajarilgan. Dissertatsiya O'zbekiston, Rossiya va xalqaro hamjamiyat tomonidan Afg'oniston davlatining shakllanishiga ta'sir ko'rsatuvchi tashqi omillar va mintaqaviy jarayonlar ta'sirini tadqiq etishga bag'ishlangan. Tadqiqot O'zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining ustuvor yo'nalishlariga mos keladi va zamonaviy Afg'oniston davlatchiligini shakllantirishning nazariy-metodologik asoslari, uning tarixiy rivojlanishi va mintaqaviy jarayonlardagi o'rni, shuningdek, 2001 yil sentyabrdan keyingi davrda xalqaro hamjamiyatning roli kabi masalalarni qamrab oladi.
Maqolada Afg'onistonning XX asrdagi siyosiy ahvoli, mamlakatdagi urushlar, ichki nizolar va bu holatlarning afg'on xalqiga ta'siri, ayniqsa, afg'on qochqinlari muammosi haqida so'z boradi. Shuningdek, Sovet qo'shinlarining Afg'onistonga kirishi, Tolibon harakati va ularning hukmronligi davridagi vaziyatlar ham tahlil qilingan. Maqola afg'on qochqinlarining soni, ularning chet eldagi hayoti va mamlakatga qaytishlari masalalarini ham o'z ichiga oladi.
Ushbu kitob Osiyo va Afrika mamlakatlarining eng yangi tarixini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, 20-asrning boshidan 21-asrning boshlarigacha bo'lgan davrni qamrab oladi. Kitobda Xitoy, Hindiston, Eron, Turkiya, Yaponiya kabi mamlakatlarning siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishi, shuningdek, Afg'oniston va arab davlatlaridagi vaziyat tahlil qilinadi. Bundan tashqari, xalqaro munosabatlar, milliy ozodlik harakatlari va mustaqillikka erishish jarayonlari ham yoritilgan.
Ushbu kitob Afg'onistondagi siyosiy vaziyat va unga tashqi kuchlarning ta'siri, xususan Pokistonning roli hamda O'zbekistonning Afg'oniston bilan munosabatlariga bag'ishlangan. Kitobda Afg'onistonning mintaqaviy ahamiyati, turli davlatlarning manfaatlar to'qnashuvi va O'zbekistonning Afg'oniston muammosini hal etishdagi faoliyati tarixiy tahlil qilingan.
Ushbu kitobda Eron va Afg'onistonning XIX asr oxiri va XX asr boshlaridagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlari, jumladan, davlat tuzumi, siyosiy ahvoli, iqtisodiy rivojlanishi, xalq harakatlari, inqiloblar, tashqi siyosatdagi o'zgarishlar tahlil qilingan.