Шакар ўрнини босувчиларнинг углевод алмашинувига таъсири ва уларнинг инсулинга резистентликнинг юзага келишидаги эҳтимолий аҳамияти
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi huzuridagi Oliy attestatsiya komissiyasi tomonidan B2022.2.PhD/Tib2603 raqami bilan ro‘yxatga olingan bo‘lib, unda doktorant Xabibullayev Sanjarbek Murodilla o‘g‘li tomonidan tayyorlangan «Shakar o‘rnini bosuvchilarning uglevod almashinuviga ta’siri va ularning insulinrezistentlikni yuzaga keltirishdagi ehtimoliy ahamiyati» mavzusidagi ish keltirilgan. Tadqiqot Toshkent pediatriya tibbiyot instituti bazasida amalga oshirilgan bo‘lib, unda turli xil shakar o‘rnini bosuvchi va shirin ta’m beruvchi moddalarning (fruktoza, steviya, siklamat, saхарин) organizmga ta’siri, xususan, uglevod almashinuviga va insulinrezistentlik rivojlanishiga ta’siri chuqur o‘rganilgan. Tadqiqotda hayvonlarda o‘tkazilgan eksperimental natijalar tahlil qilingan bo‘lib, ularning umumiy oqsil, alьbumin, siydik, kreatinin, xolesterin, triglitseridlar, lipoproteidlar kabi ko‘rsatkichlarga ta’siri o‘rganilgan. Bundan tashqari, ẞ-hujayralarning funktsional faolligi va gormonal o‘zgarishlarga ta’siri ham tadqiq etilgan. Natijalarda shakar o‘rnini bosuvchi va shirin ta’m beruvchi moddalarning uzoq muddatli va surunkali ta’sirida organizmda, ayniqsa jigarda, uglevod almashinuvining buzilishi, insulinrezistentlikning rivojlanishi kabi salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligi isbotlangan. Ushbu tadqiqot natijalari amaliyotga tatbiq etish uchun tavsiyalar ishlab chiqishga asos bo‘ladi.