Ushbu kitobda tish qatorlarining nuqsonlari va stomatologik kasalliklar, ortopedik davolash usullari, protezlar, parodont to'qimalarining holati, mikrosirkulyatsiya, tishlarning chidamliligi, rentgenologik tekshiruvlar va boshqa stomatologik mavzularda ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitob tibbiyot institutlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, unda organizmning moslashuv va kompensatsiya jarayonlari, xususan, hujayra va to'qimalarning turli xil patologik sharoitlarga moslashishi, regeneratsiya, gipertrofiya, atrofia va boshqa moslashuvchan o'zgarishlar batafsil yoritilgan. Kitob, shuningdek, normal va patologik regeneratsiyaning molekulyar mexanizmlarini, turli to'qimalarda kechadigan regeneratsiya xususiyatlarini va patologik regeneratsiyaning oqibatlarini ham ko'rib chiqadi. Kitob talabalarga nazariy bilimlarni amaliy ko'nikmalar bilan bog'lashga yordam beradigan amaliy mashg'ulotlar, testlar va vaziyatli masalalar bilan to'ldirilgan.
Ushbu monografiya stomatolog-ortopedlar, ilmiy xodimlar, klinik rezidentlar, magistrlar va stomatologiya yo'nalishi bo'yicha 4-5 kurs talabalari uchun mo'ljallangan. Kitobda tish qatoridagi nuqsonlar, ayniqsa, qisman ikkilamchi tish yo'qligi natijasida yuzaga keladigan kompensator-adaptiv jarayonlarni o'rganishga bag'ishlangan. Mualliflar tish yo'qotishlarining oqibatlari, ayniqsa, chaynash apparati va temporal-mandibular bo'g'imning holatiga ta'sirini, elektro-miografik va doplerografik tadqiqotlar asosida tahlil qiladi. Tadqiqotlar natijasida tish yo'qotishlari natijasida yuzaga keladigan funksional buzilishlar va ularning tiklanish mexanizmlari batafsil yoritilgan.
Ushbu kitobda gistologik gipoksiya sharoitida yurak mitoxondriyalarining nafas olishi, oksidlanishi, fosforlanishi kabi jarayonlardagi o'zgarishlar o'rganilgan. Tadqiqotda mitoxondriyalarning faoliyati, metabolik holatlari va ularga gipoksiyaning ta'siri tahlil qilingan. Kompensatsiyalangan va kompensatsiyalanmagan gipoksiya holatlarida glutamat va suksinatning oksidlanishi, nafas olish koeffitsiyenti va АДФ/О koeffitsiyenti kabi ko'rsatkichlar baholangan. Shuningdek, tadqiqotda olingan natijalar tahlil qilinib, energetik almashinuv jarayonlaridagi o'zgarishlar mexanizmlari muhokama qilingan.
Ushbu darslik O'zbekiston Respublikasi Sog'liqni Saqlash Vazirligi buyurtmasiga asosan Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti tomonidan tayyorlangan. Darslik "Patologik anatomiya va sud tibbiyoti" kafedrasi tomonidan ishlab chiqilgan bo'lib, "Moslashish va o'rin almashinish jarayonlari" mavzusiga bag'ishlangan. Unda organizmdagi turli patologik holatlarda yuzaga keladigan fiziologik va patologik jarayonlar, xususan, kompensator moslashish, regenerator jarayonlar, gipertrofiya va atrofiyalar turlari, mexanizmlari hamda morfologik xususiyatlari batafsil yoritilgan. Shuningdek, ushbu jarayonlarning oldini olish va davolash bo'yicha ham ma'lumotlar berilgan.
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti sportning siklik turlari bilan shug'ullanuvchi istiqbolli sportchilarni saralash jarayonida mashg'ulotlar samaradorligini baholashga bag'ishlangan. Tadqiqotda sportchilarning morfofunksional xususiyatlari, yurak urish tezligining o'zgaruvchanligi hamda adaptiv-kompensator mexanizmlarining rolini o'rganish asosida sportchilarni saralash jarayonini takomillashtirishga qaratilgan usullar taklif etilgan.
Ushbu monografiya ingichka ichakning kompensator-adaptiv moslashish jarayonlarini batafsil yoritib beradi. Unda ingichka ichakning anatomik va gistologik tuzilishi, funksional xususiyatlari, shuningdek, turli omillar ta'sirida uning rivojlanishi va o'zgarishi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kitobda ayniqsa, immunitet tizimining ingichka ichak bilan o'zaro aloqasi, mikroflora ta'sirida yuzaga keladigan o'zgarishlar va jarrohlik amaliyotlaridan keyin ichakning moslashish reaksiyalari atroflicha tahlil qilingan. Tadqiqotlar natijasida olingan ma'lumotlar ingichka ichakning murakkab kompensator-adaptiv mexanizmlarini chuqurroq tushunishga yordam beradi.
Ushbu kitob amputatsiyadan keyingi holatlarda moslashtiruvchi jismoniy tarbiyaga bag'ishlangan. Unda amputatsiyaning sabablari, organizmga ta'siri, funksional buzilishlar, reabilitatsiya usullari va jismoniy mashqlar bilan tiklash jarayonlari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, kitobda tayanch harakat apparati buzilgan o'quvchilarning jismoniy tayyorgarlik darajasini o'rganish bo'yicha tadqiqot natijalari ham keltirilgan.
Ushbu dissertatsiya ishi "O'sish va rivojlanishdan qolgan buqachalarni kompensatsiyalash xususiyatlari va ularni parvarishlash usullari" mavzusiga bag'ishlangan. Tadqiqotda chorva mollarini, xususan, buqachalarni intensiv oziqlantirish va parvarishlash orqali ularning go'shtdorlik xususiyatlarini oshirish, sifatli go'sht olish yo'llari o'rganilgan. Ilmiy ishda zamonaviy texnologiyalar asosida buqachalarning o'sishini jadallashtirish va ularning jismoniy ko'rsatkichlarini yaxshilash bo'yicha ilmiy asoslangan tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu o'quv qo'llanma sportchilarning jismoniy yuklamalarga moslashishini, mashqlanganlik darajasini va organizmning moslashuv mexanizmlarini o'rganishga bag'ishlangan. Qo'llanmada moslashuv nazariyasining zamonaviy aspektlari, uning turlari va bosqichlari, yengil atletikachilar mashg'ulotlarida moslashuvning xususiyatlari, sport mashg'ulotlarida moslashish jarayonlari va organizmning joriy moslashuv rejimi batafsil yoritilgan. Shuningdek, organizmning joriy moslashuv zaxirasi, kompensator moslashuv shakllari va mashg'ulot jarayonida yuzaga keladigan moslashuvchan o'zgarishlar ham ko'rib chiqiladi.