Ushbu matn telekommunikatsiya tarmoqlariga, xususan, multiservis tarmoqlariga bag'ishlangan. Unda multiservis tarmoqlari tushunchasi, ularning vazifalari, qurilish tamoyillari, turlari (global, regional, lokal), texnologiyalari (SDH, ATM, IP, Ethernet va boshqalar) va asosiy ishlab chiqaruvchilari haqida ma'lumot berilgan. Maqsad - turli telekommunikatsiya xizmatlarini bitta tarmoqda birlashtirish, xarajatlarni kamaytirish va xizmat ko'rsatish sifatini oshirish.
Ushbu bitiruv malakaviy ishida multiservis tarmoqlarining ishlash sifati va tarmoq sifat ko'rsatkichlari bo'yicha hisoblashlar keltirilgan. Shuningdek, texnika xavfsizligi masalalari ko'rib chiqilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi ko'p xizmatli aloqa tarmoqlarining faoliyat sifatini tahlil qilish va tarmoq sifat ko'rsatkichlarini hisoblashga bag'ishlangan. Unda ko'p xizmatli tarmoqlarning tuzilishi, xizmat ko'rsatish sifatini ta'minlash mexanizmlari, turli xizmatlar uchun kechikish va yo'qotish ehtimolini hisoblash usullari ko'rib chiqilgan. Shuningdek, elektr xavfsizligi va mehnatni muhofaza qilish masalalari ham yoritilgan.
Ushbu nashr «Oʻzbekiston temir yoʻllari» AJ Toshkent temir yoʻl muhandislari instituti tomonidan 2018-yil 17-oktabrda oʻtkazilgan dissertatsiya ishi yakunlari boʻyicha magistratura talabalarining XII ilmiy-amaliy anjumanining materiallarini oʻz ichiga oladi. Kitobda magistratura talabalari tomonidan bajarilgan ilmiy-amaliy tadqiqotlar, jumladan, temir yoʻl transporti, mashinasozlik, energetika va boshqa sohaga oid dolzarb muammolar yechimlari, yangi ishlanmalar va takliflar, jumladan, multiservis tarmoqlarini boshqarish, toʻsiqlarni bartaraf etish, vaqt nazariyasi, tarmoq xavfsizligi va boshqa koʻplab masalalar boʻyicha maqolalar keltirilgan. Tadqiqotlar qishloq xoʻjaligi, transport, sanoat va boshqa sohalarda ham iqtisodiy samaradorlikni oshirishga qaratilgan. Kitobda ilmiy-amaliy anjuman ishtirokchilari tomonidan taqdim etilgan eng muhim va dolzarb maʼruzalar va ularning qisqacha mazmunlari berilgan.
Ushbu tadqiqot ishi magistrlik dissertatsiyasi bo'lib, unda zamonaviy telekommunikatsiya texnologiyalari, xususan, Cisco IP telefoniya tizimlarini O'zbekiston temir yo'llari transportida qo'llashning texnik va uslubiy jihatlari tahlil qilingan. Ishda multiservisli tarmoqlarni loyihalash, ularning ishlashini tahlil qilish va diagnostika qilish, shuningdek, xavfsizlik va sifatni ta'minlash mexanizmlari batafsil yoritilgan. Asosiy maqsad — temir yo'l transporti uchun zamonaviy, ishonchli va samarali multiservisli aloqa tarmog'ini yaratish yechimlarini taklif etish.
Ushbu kitob telekommunikatsiya tarmoqlari va ularning turli xil xizmatlarini ko'rib chiqadi. Xususan, xizmat turlari bo'yicha tarmoqlarni tasniflash, DSL va PON texnologiyalarining afzalliklari va kamchiliklari, xususan, tezlik, texnik xususiyatlar va qo'llanilish sohalari bilan tanishtiriladi. Shuningdek, simsiz abonеnt tarmoqlari va ularning standartlari, xususan, WLL, DAMPS, GSM, ST-2, DECT va CDMA texnologiyalari haqida ham ma'lumot berilgan. Kitobda asosiy e'tibor tarmoq texnologiyalarini tanlash va ularning samaradorligini oshirish usullarini tushuntirishga qaratilgan.
Ushbu kitob aloqa, informatizatsiya va telekommunikatsiya texnologiyalari sohasidagi dolzarb masalalarni o'rganadi. Unda keng polosali tarmoqlar, optik tolali aloqa tizimlari, multiservisli ulanish nuqtalari (MSAN), NGN tarmoqlari va zamonaviy telekommunikatsiya texnologiyalarini modernizatsiya qilish kabi mavzular batafsil yoritilgan. Kitob O'zbekiston Respublikasida telekommunikatsiya sohasini rivojlantirish strategiyalari va istiqbollariga bag'ishlangan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishida multimediya xizmatlari va ularning turlari ko'rib chiqilgan. Shuningdek, turli xil xizmat ko'rsatish sifatini ta'minlash mexanizmlari o'rganilgan. Amaliy qismida OPNET dasturi yordamida O'zbekiston telekommunikatsiya tarmog'ining korporativ tarmog'i modeli yaratilgan va turli protokollar bilan qilingan ishlar tahlil qilingan. Qo'shimcha ravishda, tarmoqni ishlatishda xavfsizlik choralari ko'rib chiqilgan.
Ushbu maqola multiservis tarmoqlarini tashkil etish muammolariga bag'ishlangan. Unda internet va an'anaviy aloqa tarmoqlari orqali xizmatlar ko'rsatishning dolzarb masalalari, multiservis tarmoqlarni tashkil etishning asosiy omillari, shuningdek, tarmoqning ishlash samaradorligini oshirish, boshqarish va mustahkamligini ta'minlash masalalari ko'rib chiqilgan. Tarmoq topologiyasini hisobga olgan holda matematik apparatni tanlash va shakllantirish, graf nazariyasi va ommaviy xizmat ko'rsatish usullaridan foydalanish taklif etiladi. Maqolada, shuningdek, axborotni uzatish imkoniyatlari va samaradorligini baholash ko'rsatkichlari, tarmoqning ishonchliligi va yashovchanligi tushunchalari muhokama qilinadi. Yangi avlod aloqa tarmoqlarini yaratishda mavjud uskunalar va yangi tarmoqlarning funktsional imkoniyatlarini hisobga olish zarurligi ta'kidlanadi. Softswitch dasturiy kommunutatorning roli va afzalliklari, uning multiservis tarmoqlarida qo'llanilishi ko'rib chiqiladi.
Ushbu diplom ishi O'zbekiston Respublikasi axborot texnologiyalari va telekommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi tomonidan tashkil etilgan Toshkent universiteti filialining telekommunikatsiya texnologiyalari va kasbiy ta'lim fakultetida "Telekommunikatsiyalar" yo'nalishi bo'yicha bakalavr darajasini olish uchun tayyorlangan. Ishda ko'p xizmatli tarmoqlarda (multi-service networks) xizmat ko'rsatish sifatiga (QoS) marshrutlash usullarining ta'siri o'rganilgan.