Насреддин Ат-Туссий
Kitobda Nasridddin at-Tusiyning hayoti, ilmiy faoliyati, astronomiya sohasidagi yutuqlari, Marogʻa rasadxonasining qurilishi va ahamiyati, shuningdek, uning matematika faniga qoʻshgan hissasi haqida maʼlumot berilgan.
Kitobda Nasridddin at-Tusiyning hayoti, ilmiy faoliyati, astronomiya sohasidagi yutuqlari, Marogʻa rasadxonasining qurilishi va ahamiyati, shuningdek, uning matematika faniga qoʻshgan hissasi haqida maʼlumot berilgan.
Kitobda Nasriddin Afandining turli qissalari keltirilgan bo'lib, ularda Afandining zukkoligi, donoligi va topqirligi namoyon bo'ladi. Qissalar zamonaviy voqealarga hamohang tarzda yoritilgan bo'lib, o'quvchilarga qiziqarli va ibratli bo'lishi ko'zda tutilgan.
Ushbu kitob qoraqalpoq xalqining boy og'zaki ijodiyoti, xususan, afsonalar, rivoyatlar, hikmatli so'zlar va buyuk qoraqalpoq donishmandlari, xususan, qoraqalpoq folklorining atoqli namoyandasi Xo'ja Nasriddin, Qorqit ota, Oysha bibi, Oqtoma ota, Qoraqalpoq adabiyotining asoschilaridan biri Berdaq, ajdodlarimizning hayoti va ijodiyoti, ularning xalqqa xizmati haqidagi afsonalar va rivoyatlarni o'z ichiga oladi. Kitob o'zbek tiliga tarjima qilingan.
Kitobda Xo'ja Nasriddinning hayoti, uchrashi, voqealarga aralashuvi, adolat yo'lida kurashlari, qing'irlik va yomonliklarga qarshi kurashlari hikoya qilingan. Asar kulgili voqealar bilan birga, ijtimoiy va axloqiy masalalarni ham o'z ichiga oladi.
Kitob Alisher Navoiyning hayoti va ijodiy merosini, uning donoligini va o'zbek adabiyotiga qo'shgan hissasini yoritadi. Shuningdek, kitobda milliy istiqlol g'oyasi, vatanparvarlik, halollik, mehnatsevarlik kabi tushunchalar ham tahlil qilinadi.
Aziz Nesinning "Keyin hursand bo'lasiz" hikoyasida bir-birini tanimay turmush qurishga va'da bergan yigitning qiziqlari tasvirlangan. Yigit kelinning uyiga borib, to'y haqida gap ochmaydi, aksincha sirli gaplar bilan ularni hayratda qoldiradi. U do'kondan matoni o'g'irlab, tramvayda konduktorni aldab, qamoqda ham o'z hiylalarini davom ettiradi. Oxirida, soqchini aldab qamoqdan qochib ketadi. Hikoya yigitning g'alati va kutilmagan xatti-harakatlari bilan o'quvchini kuldiradi.
Kitobda turli hikoyalar, rivoyatlar va ibratli voqealar jamlangan bo'lib, unda yaxshi xulq-atvor, sadoqat, adolat, saxovat kabi insoniy fazilatlar ulug'lanadi. Shu bilan birga, zolimlik, baxillik, xiyonat kabi illatlar qoralanadi. Kitob o'quvchilarga hayotiy saboqlar berish, insoniy munosabatlarni yaxshilash va jamiyatda adolatni qaror toptirishga xizmat qiladi.
Asar Ona yurtga bo'lgan mehr-muhabbat, sadoqat tuyg'ularini aks ettirgan. Qissada Arvona laqabli tuyaning o'z ona yurtini sog'inishi, uzoq safarlarga dosh berishi, qiyinchiliklardan o'tishi, va nihoyat o'z ona yurtiga yetib kelishi hikoya qilinadi. Arvona o'z yurtiga yetib kelish yo'lida ko'plab sinovlarga duch keladi, ammo ona yurtga bo'lgan muhabbat uni har qanday qiyinchilikni yengishga undaydi.
Kitobda turli hikmatli latifalar jamlangan bo'lib, ularda diniy va axloqiy mavzularga doir ibratli voqealar, pand-nasihatlar, donishmandlarning so'zlari keltirilgan. Latifalar qisqa, ammo mazmunli bo'lib, o'quvchiga o'z hayoti va dunyoqarashini o'zgartirishga yordam beradi. Kitobda Mavlono Jaloliddin Rumiy, Hasan Basriy, Boyazid Bistomiy kabi mashhur zotlarning hayotidan olingan voqealar ham o'rin olgan.
Asarda bir yigitning turmush qurish arafasida bo'lgan voqeasi tasvirlangan. Yigit bo'lajak xotinining uyiga sovchilikka boradi, lekin odatdagidan farqli ravishda, to'y haqida gap ochmaydi. Uning sirli xatti-harakatlari, jumladan, qizning qo'lidan ushlab xonaga tortishi, qizning ota-onasini hayratga soladi. Yigitning har bir harakati "gap bor, keyin xursand bo'lasiz" degan sirli ibora bilan yakunlanadi. U gazlama do'konida molni o'g'irlashga urinadi, tramvayda konduktorni aldab pul yig'adigan sumkasini oladi va hatto qamoqdan ham shu uslubda qochib ketadi. Asar yigitning g'alati va kutilmagan xatti-harakatlari bilan bog'liq.