Ўзбекистонда ўсадиган оқбош ўсимлигини фармакогностик таҳлили
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Maqolada Karalinia caspica L. (Kaspiy oqbo’sh) o’simligining farmakognostik xususiyatlari o’rganilgan. Maqsad – respublikada qandli diabetga qarshi samarali mahalliy dori vositalarini yaratish. O’simlik xalq tabobatida qandli diabetni davolashda ishlatilgan, ammo kam o’rganilgan. Tadqiqotda o’simlikning gullash davrida tayyorlangan barglari ishlatilgan. Bargning tashqi ko’rinishi, mikroskopik tuzilishi, namligi, umumiy kuli, kislotada erimaydigan kuli, organik va mineral aralashmalari, qoraygan qismlari, asosiy ta’sir etuvchi moddalar miqdori aniqlangan. Natijada bargning shakli, hidi, mazasi aniqlangan, mikroskop ostida epidermis hujayralari va tuklar ko’rilgan. Mahsulotning namligi, kuli, aralashmalari miqdori belgilangan. Asosiy ta’sir etuvchi moddalar oshlovchi moddalar ekanligi aniqlanib, ularning miqdori 7,2% dan kam bo’lmasligi kerakligi ko’rsatilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi Oʻzbekistonda chorvachilik, xususan, qoramolchilikni rivojlantirishning dolzarb masalalariga bag'ishlangan. Unda mahalliy qoramollarni qozoqi oq bosh zoti bilan chatishtirish orqali go'sht mahsulotdorligini oshirish, ularning sifatini yaxshilash va bu borada qoʻllaniladigan ilg'or agrotexnika hamda texnologiyalarni joriy etish masalalari tahlil qilingan. Ishda tajribalar asosida chorva mollari boqishning iqtisodiy samaradorligi ham koʻrsatib oʻtilgan.
Ushbu kitobda O'zbekiston Respublikasi sharoitida karam yetishtirishning ahamiyati, turli navlari, ularni o'stirish texnologiyalari, ekish sxemalari va hosildorlikka ta'siri haqida ma'lumot berilgan. Kitobda karamning biologik xususiyatlari, ozuqa moddalariga talabi, sug'orish tartibi va kasalliklar bilan kurashish usullari ham batafsil yoritilgan.
Ushbu dissertatsiya Oʻzbekiston sharoitida takroriy ekinda oq bosh karam (Brassica capitata Lizg.) yetishtirish texnologiyasining ilmiy va amaliy asoslarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda oq bosh karamning samarali navlarini tanlash, ekish muddatlari, sxemalari, oziqlantirish va sug'orish me'yorlarini aniqlash, o'simliklarning o'sishi va rivojlanishiga ta'sir etuvchi omillarni aniqlash hamda iqtisodiy samaradorligini oshirishga qaratilgan ilmiy va amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi qo'shaloq ekin sifatida, jumladan, don ekinlaridan bo'shagan maydonlarda kechki paytda oq bosh karamning (Brassica capitata Lizg.) ilg'or navlarini etishtirishning zamonaviy va amaliy asoslarini ishlab chiqishga bag'ishlangan. Tadqiqotda turli navlar, ekish muddatlari, sxemalari, oziqlantirish va sug'orish me'yorlarining oq bosh karamning hosildorligi va sifatiga ta'sirini o'rganish asosiy maqsad qilib qo'yilgan. Tadqiqot natijasida Toshkent viloyati sharoitida yuqori iqtisodiy samaradorlikka ega bo'lgan navlar, ekish sxemalari va usullari aniqlangan. Tadqiqotning xulosalari va tavsiyalari qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishini rivojlantirishga hissa qo'shadi.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi Qoraqalpog'iston sharoitida, ayniqsa, sho'rlangan va kam sho'r tuproqlarda oq bosh karam navlarini tanlash va etishtirish texnologiyasini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda turli navlar va duragaylarning o'sishi, rivojlanishi, hosildorligi va iqtisodiy samaradorligi o'rganilgan. Tadqiqot natijalari bo'yicha eng istiqbolli navlar aniqlanib, ularni etishtirish uchun optimal muddatlar va sxemalar tavsiya etilgan. Mavzu dolzarb bo'lib, qishloq xo'jaligini rivojlantirish va oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlashga hissa qo'shadi.
Ushbu dissertatsiya ishida kechki muddatda oq bosh karamni (Brassica capitata Lizg.) nav namunalari va ularning hosildorligi, o'suv davri, tuxumliligi hamda iqtisodiy samaradorligi bo'yicha ilmiy tadqiqot olib borilgan. Tadqiqot natijalariga ko'ra, kechki muddatlarda oq bosh karamni yetishtirish uchun "Geant” F1, "Kozak” F1, va “W61-91” F1 duragaylaridan foydalanish samarali ekanligi aniqlangan. Shuningdek, o'simliklarni joylashtirishning optimal sxemalari va ekish muddatlari ham belgilangan.
Hikoyada bolalik xotiralari, urushning insonlar taqdiriga ta'siri, tabiatga mehr-muhabbat, insoniylik va o'zaro yordam kabi mavzular yoritilgan. Asar qahramonining bolalikdagi beg'ubor dunyosi, buvasining hayoti va o'gitlari orqali o'quvchiga chuqur ta'sir ko'rsatadi.
Hikoya yosh yigitning tushlarida ko'rgan oq gullarga to'la olamga sayohati, sevgi, yo'qotish va idealizatsiya mavzularini o'rganadi. U qiz bilan uchrashadi, lekin tushlaridagi oq gullarga bo'lgan obsesiyasi tufayli unga to'liq berila olmaydi. Oxirida, u dunyoning baxtsizligidan shikoyat qilib, o'zining qurbonlik hissini ifodalaydi.