Пишитилган ип ишлаб чикариш
Ushbu o'quv-uslubiy majmua
Ushbu o'quv-uslubiy majmua
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikaasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan va Namangan muhandislik-texnologiya instituti «To'qimachilik sanoati mahsulotlari texnologiyasi» kafedrasi tomonidan tayyorlangan "Pishitilgan ip ishlab chiqarishning nazariy asoslari" fanidan ma'ruzalar to'plami hisoblanadi. Kitobda pishitilgan iplar, ularning turlari, pishitish jarayoni, shu jumladan turli mashinalar, ularning ishlash prinsipi, texnik xususiyatlari, pishitishning nazariy asoslari, sifatini aniqlash usullari, va nazorat savollari batafsil yoritilgan. Shuningdek, tikuv va kashta tikish iplari, ularning ishlab chiqarish texnologiyasi va qo'shimcha texnik ma'lumotlar ham berilgan.
Ushbu kitob to'qimachilik sanoatida pishitilgan iplarni ishlab chiqarishning nazariy va amaliy jihatlarini o'rganadi. Unda pishitilgan iplarning turlari, ishlab chiqarish usullari, ularning tuzilishi va xossalari hamda ishlab chiqarishdagi muammolar tahlil qilinadi. Kitobda, shuningdek, pishitish darajasiga ta'sir etuvchi omillar, maksimal buramlar sonini aniqlash, fizik-mexanik xossalar, yaroqlilik mezonlari va ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirish yo'llari ko'rib chiqiladi.
Ushbu kitob to‘qimachilik sanoatida pishitilgan ip ishlab chiqarishning nazariy asoslariga bag‘ishlangan. Unda ip tayyorlash, pishitish texnikasi, texnologiyasi va jihozlari o‘rganilgan.
Ushbu kitob toʻqimachilik mahsulotlari texnologiyasi, xususan kalava iplar ishlab chiqarish jarayonlari, ularning turlari, tuzilishi, xossalari va sifat koʻrsatkichlariga bagʻishlangan. Kitobda, shuningdek, iplarni pishitish (burash) usullari, bu jarayonga taʼsir etuvchi omillar va pishitilgan iplarni turli sohalarda qoʻllash masalalari ham koʻrib chiqiladi. Kitob oxirida mehnat muhofazasi, xulosa va tavsiyalar berilgan.
Maqolada pishitilgan iplarni qayta o'rash natijasida ularning fizik-mexanik xossalarining o'zgarishi o'rganilgan. Turli xil rangdagi (oqartirilgan, qora, pushti) iplarning xossalari tahlil qilingan va natijalar jadvalda keltirilgan. Iplarning chiziqli zichligi, Uster bo'yicha notekisligi, uzilish kuchi, nisbiy uzilish kuchi va boshqa ko'rsatkichlari bo'yicha o'zgarishlar diagrammalarda aks ettirilgan. Tadqiqot natijalari to'qimachilik sanoatida assortimentni kengaytirish va raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarishda muhim ahamiyatga ega.
Ushbu kitob to'qimachilik sanoatida ip ishlab chiqarish jarayonlarini, xususan, pishitilgan iplarni tayyorlash texnologiyasini loyihalash masalalarini o'rganadi. Kitobda xomashyo tanlashdan tortib, tayyor mahsulotni ishlab chiqarishgacha bo'lgan barcha bosqichlar, texnologik jarayonlar, ishlatiladigan uskunalar va ularning texnik tavsiflari, shuningdek, korxonaning tashkiliy-texnologik ko'rsatkichlari batafsil yoritilgan.
Ushbu maqola to'qimachilik mahsulotlari ishlab chiqarishda pishitilgan iplarning ulushiga bag'ishlangan. Maqolada jahon bozorida raqobatbardosh bo'la oladigan va mamlakat iqtisodiy o'sishiga hissa qo'shadigan to'qimachilik sanoatini rivojlantirish zarurligi ta'kidlangan. Pishitilgan iplarning xususiyatlari, afzalliklari va ulardan foydalanish sohalari ko'rib chiqilgan. Shuningdek, turli maqsadlarda ishlatiladigan pishitilgan ip mahsulotlari sinflari keltirilgan va ularning to'qimachilik sanoatidagi ahamiyati ta'kidlangan.
Maqolada pishitilgan iplar va ulardan tayyorlangan to‘qimachilik mahsulotlarining mexanik xossalari o‘rganilgan. Pishitilgan iplarning xossa va xususiyatlarini o‘rganishda foydalanilgan standart va nostandart ko‘rsatkichlar tahlil etilgan. Pishitilgan ipga ta’sir ko‘rsatuvchi deformatsion kuchlar o‘rganilgan. Pishitilgan iplarda qoldiq deformatsiyalarni aniqlash bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqot natijalari keltirilgan. Pishitilgan iplar tayyorlashda ularni ishlatilish maqsadiga ko‘ra ta’sir etuvchi mexanik kuchlarni hisobga olish bo‘yicha xulosalar keltirilgan. Shuningdek, turli tolalardan tayyorlangan iplarga mexanik kuchlarning ta'siri bo'yicha tadqiqotlar olib borilgan.
Maqolada to'qimachilikda ommalashib borayotgan kompakt iplardan pishitilgan iplar tayyorlash bo'yicha tadqiqot ishi yoritilgan. Tajribalar natijasida kompakt iplaridan tayyorlangan pishitilgan iplarning fizik-mexanik xossalari o'rganildi. Kompakt ipidan tikuv ipi tayyorlanib, ulardan turli matolarni tikishda foydalanildi va tadqiqot bo'yicha xulosa qilindi. So'nggi yillarda yigirish texnologiyasida yangi - kompakt iplarini ishlab chiqarish jadal sur'atlarda ommalashmoqda. Jumladan, O'zbekistonda ham kompakt iplarini ishlab chiqarish yo'lga qo'yilgan bo'lib, istiqbolda ularning hajmi yangi quvvatlar hisobiga keskin oshirilishi rejalashtirilgan.