Ushbu kitob поляритон lazerlarining asosiy xossalarini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, ularning tuzilishi, ishlash prinsiplari va zamonaviy elektronika sohasidagi qo'llanilishi chuqur tahlil qilingan. Kitobda, shuningdek, Бозе-Эйнштейн конденсацияси (БЭК) jarayonlarining ahamiyati va yorug'likning qanday moddalar bilan o'zaro ta'sirlashishi ham ko'rib chiqilgan.
Ushbu dissertatsiya uchun tayyorlangan avtoreferat, CdS (kadmiy sulfidi) turidagi bir o'qli kristallarda eksiton-polyariton lyuminestsentsiyasi spektrlarining fazoviy dispersiyasi va eksitonlarning so'nishi kabi murakkab optik hodisalarni nazariy va eksperimental tadqiq etishga bag'ishlangan. Tadqiqotda eksiton-polyariton modellarining shakllanish mexanizmlari, ularning optik parametrlar bilan bog'liqligi, shuningdek, turli burchaklar va haroratlar ta'sirida spektral xususiyatlarning o'zgarishi atroflicha o'rganilgan. Tadqiqotning asosiy natijalari ko'p sonli ilmiy nashrlarda va konferensiyalarda muhokama qilingan va amaliy ahamiyatga ega bo'lgan usullar ishlab chiqilgan.
Ushbu avtoreferat CdS tipidagi bir o'qli kristallar uchun mexanik eksitonlar va ularning chastota diapazonida dispersiya va zaryadlanish darajasi hisobga olingan holda chastota diapazonida qutblanish effektlarining o'zaro ta'sirini tadqiq etadi. Tadqiqotda CdS kristallarida esa zaryadlanishning qutblanish effekti, ko'proq chastota diapazoni va uni chastota diapazonida zaryadlanish kuchaytirish va umumiy chastota diapazoni o'zgarishini hisobga olgan holda o'zaro ta'sirida chastota diapazoni chastotasi zaryadlanishining chastota diapazonini ko'rsatadi. Shu bilan birga, bu chastota diapazoni uchun kuchayish va chastota diapazoni o'zgarishining kuchaytirilganlik darajasi ham tahlil qilinadi.
Ushbu dissertatsiya ishi, kengaytirilgan Holsteyn modeli doirasida zaryad tashuvchilarining massasi va optik o‘tkazuvchanligini o‘rganishga bag‘ishlangan. Unda, elektron-fonon ta’sirlashuvi, polyaronlar va bipolyaronlarning xususiyatlari, shuningdek yuqori o‘tkazuvchanlikning bipolyaron mexanizmlari batafsil yoritilgan.
Ushbu kitob qattiq jismlarning optik va deformatsion xususiyatlarini eksiton va zonalararo rezonans sohalarida o'rganadi. Unda hajmiy va past o'lchamli tuzilmalarning, xususan, superpanjaralarning optik xususiyatlariga ta'siri ko'rib chiqiladi. Kitob yarimo'tkazgichli materiallarning deformatsiyaga sezgirligi, yangi akustoptik qurilmalar yaratish imkoniyatlari va nanotehnologiyalardagi qo'llanilishi kabi masalalarni qamrab oladi.
Ushbu dissertatsiya 2019-yilda Namangan davlat universiteti tomonidan tayyorlangan va unda kichik o'lchamli yarim o'tkazgichli getero-strukturalarda katta radiusli eksitonlar va polaronlarning energetik xarakteristikalarining kvant nuqta o'lchamlariga bog'liqligi o'rganilgan. Tadqiqotda nazariy fizika usullaridan, jumladan, variatsion hisob, sonli tahlil, matematik modellashtirish va spektral Gryun funksiyasi kabi usullardan foydalanilgan. Tadqiqot natijalari jahon va respublika ilmiy nashrlarida chop etilgan.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi yarim o'tkazgichlar (xususan, n-GaP) dagi optik va fotoelektr effektlar, ayniqsa, ularning polarizatsiyalangan yorug'lik va o'lchamli kvantlanish effektlari bilan bog'liqligini nazariy jihatdan o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda yarim o'tkazgichlarning murakkab zonal tuzilmalari, jumladan, o'rkachsimon zonaning qutbli optik va fotovoltaik effektlar, shuningdek, foton bosimi effekti mexanizmlari tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari nazariy va eksperimental ma'lumotlar bilan qiyoslanib, optoelektronika va nanoelektronika sohalarida yangi texnologiyalarni rivojlantirishga hissa qo'shishi ko'rsatilgan.
Ushbu dissertatsiya oʻlchamli kvantlangan yarimoʻtkazgichli kabellarda va kvant chuqurliklarida koʻp fononli rezonans Raman sochilishida magnetopolar effektlarini, shuningdek, magnitooptik absorbsiya jarayonlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda toʻgʻri burchakli va silindrsimon simlar uchun Raman sochilishining differensial kesimi hisoblanadi. Magnit maydonida kvant chuqurliklaridagi magnitopoloronlar turlari aniqlangan. Shuningdek, kuchli magnit maydonlarda uch va toʻrt magnitopoloronlar taʼsirida chastotaga qarab aniqlangan. Tadqiqot natijalari elektron va fonon tizimidagi energiyalar va toʻlqin funksiyalarini aniqlash uchun Shrödinger tenglamasidan foydalanishga asoslangan.
Ushbu dissertatsiya Bose-Einstein kondensatlarining (BEK) qisqa-ikki oʻlchovli klassik GR-Pitaevskiy tenglamalarini (GPE) va klassik mexanika qonunlarini (Nyuton mexanikasi) qoʻllab-quvvatlash, spin-orbital bogʻlanish (SOB) va magnit maydonlar taʼsirida ularning dinamikalarini tadqiq etadi. Tadqiqotda polaronlar, ularning turli sistemalardagi oʻzaro taʼsirlari va oʻz-oʻzini tashkil etish mexanizmlari oʻrganilgan. Jumladan, tadqiqot qorongʻu materiya modelini yaratishda ham foydalanilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadlari BEK ning nochiziqli dinamik xususiyatlarini oʻrganish, SOB ning kolapsga taʼsirini aniqlash va aniq nazariy-eksperimental natijalarga erishishdan iborat.
Ushbu maqola yarim o'tkazgichli kvant yalarida chiziqli qutblangan nurlanishni yutish nazariyasini o'rganadi. Xususan, maqolada yengil va og'ir teshiklar o'rtasidagi optik o'tishlar hamda kvant yalarining o'zaro bog'liq bo'lgan podzonlari o'rtasidagi o'tishlar ko'rib chiqiladi. Ishda kvant yalaridagi energetik spektr va tashqi parametrlarga bog'liqligi tahlil qilinadi. Maqolada shu sohadagi nazariy va eksperimental tadqiqotlar sharhlanadi va ushbu yo'nalishdagi keyingi tadqiqotlar uchun asos yaratiladi.