Ushbu kitobda seleksiya va urugʻchilik sohasidagi innovatsion texnologiyalar, jumladan, noqulay sharoitlarga chidamli navlar yaratishning nazariy va amaliy asoslari haqida ma'lumot berilgan. Tadqiqotlar, ilmiy-amaliy konferensiya materiallari va tavsiyalar jamlangan.
Ushbu kitob O'zbekiston qishloq xo'jaligini rivojlantirish masalalariga bag'ishlangan bo'lib, unda paxta yetishtirishning texnologik jihatlari, tuproq unumdorligini oshirish, suv resurslaridan oqilona foydalanish, shuningdek, qishloq xo'jaligi texnikasini modernizatsiya qilish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitobda, shuningdek, atrof-muhitni muhofaza qilish va ekologik xavfsizlikni ta'minlash masalalari ham o'rin olgan.
Kitob O'zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo'jaligi vazirligi hamda Toshkent Davlat Agrar Universitetining 2017 yil 22 dekabrda bo'lib o'tgan "Seleksiya va urug'chilikda innovatsion texnologiyalarning istiqbollari hamda noqulay omillarga bardoshli ashyolar yaratishning nazariy va amaliy asoslari" mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy konferentsiyasi materiallari to'plamidan iborat. Kitobda qishloq xo'jaligida, xususan, seleksiya va urug'chilik sohasida yangi innovatsion texnologiyalarni joriy etish, noqulay tabiiy sharoitlarga chidamli navlar yaratishning nazariy va amaliy jihatlari, shuningdek, tuproqni nam tutish usullari kabi muhim mavzular yoritilgan. Materiallar tuproqshunoslik, agrotexnologiya, seleksiya va urug'chilikning dolzarb muammolarini ochib beradi va bu sohalarda tadqiqot olib borayotgan olimlar va mutaxassislar uchun foydali manba bo'lib xizmat qiladi.
Ushbu kitob paxtachilikda kuzda olingan pushta ustiga chigit ekish texnologiyasiga bag'ishlangan. Unda mazkur texnologiyani amalga oshirish uchun zarur bo'lgan texnik qurilmalar, yerlarni tayyorlash usullari, ishlov berish jarayonlari, ekish usullari va ekishdan keyingi parvarish masalalari batafsil yoritilgan. Bundan tashqari, kitobda tuproq unumdorligini saqlash, ekologik muammolarni hal etish va iqtisodiy samaradorlikni oshirishga qaratilgan tavsiyalar ham berilgan.
Ushbu avtoreferat, O'zbekiston sharoitida paxta ekishda qo'llaniladigan mavjud usullar, mexanizmlar va ularning afzalliklari hamda kamchiliklarini tahlil qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda paxta ekish texnologiyasini takomillashtirish, urug'larning sifatli unib chiqishi va rivojlanishi uchun qulay sharoitlar yaratish maqsadida yangi texnika va moslamalar taklif etiladi. Xususan, chigit sepish bilan bir vaqtda puxta hosil qiluvchi moslama ishlab chiqish va uning parametrlari asoslanadi. Ushbu moslama paxta hosilini ko'paytirish, agrotexnik tadbirlarni optimallashtirish va mehnat unumdorligini oshirishga qaratilgan.
Ushbu kitobda tuproqqa ishlov berishda qo'llaniladigan yangi texnologiyalar va agregatlar haqida ma'lumot berilgan. Xususan, kombinatsiyalashgan agregatlardan foydalanishning afzalliklari, ularning tuproqqa ishlov berish sifatini oshirishdagi o'rni, energiya sarfini kamaytirish, hamda sifatli va baland pushtalar hosil qilish imkoniyatlari tahlil qilingan. Tadqiqotlar natijasida agregatning ishchi organlari, ya'ni sfеrik disklar parametrlari va ularning tuproqqa ta'siri o'rganilgan. Disk ishchi yuzasining geometrik parametrlari va ular bilan bog'liq kuchlar tahlili asosida zarralarning harakatlanish mexanikasi yoritilgan. Shuningdek, agregatning harakatlanish tezligi va ishchi organlarining joylashish burchaklarining pushta shakllanishiga ta'siri ko'rsatilgan. Kitobda kombinatsiyalashgan agregatlardan foydalanishning amaliy va nazariy jihatlari yoritilib, tuproqqa minimal ishlov berish texnologiyasini rivojlantirishga qaratilgan ilmiy izlanishlar natijalari keltirilgan.
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 23-oktyabrdagi PF-5853-son Farmoni va 2019-yil 31-iyuldagi PQ-4410-son Qarori hamda boshqa me'yoriy-huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishga qaratilgan bo'lib, qishloq xo'jaligi mashinasozligini rivojlantirishga hissa qo'shadi. Tadqiqotda qishloq xo'jaligi ekinlarining ozuqa olishini yaxshilash va hosildorlikni oshirish uchun ishlatiladigan zamonaviy agregatning konstruksiyasi ishlab chiqilgan va uning parametrlari asoslangan. Tadqiqot natijalari jahon standartlariga mos keladi va xalqaro miqyosda e'tirof etilgan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Namangan muhandislik-pedagogika institutida tayyorlangan "Gʻoʻzapoyali dalalarda qatlamlab pushta oladigan kombinatsiyalashgan agregat korpusini takomillashtirish" mavzusidagi diplom loyihasidir. Loyihada gʻoʻzapoyali dalalarda pushta tayyorlashda qoʻllaniladigan kombinatsiyalashgan agregatlarning tuzilishi, ishlash prinsipi va ularni takomillashtirish masalalari koʻrib chiqiladi. Loyiha davomida mavjud agregatlarning kamchiliklari aniqlanib, ularni bartaraf etish yoʻllari taklif etiladi. Shuningdek, yangi kombinatsiyalashgan agregat korpusining konstruksiyasi ishlab chiqilib, uning texnik-iqtisodiy koʻrsatkichlari baholanadi.
Ushbu dissertatsiya ishi O'zbekiston Respublikasi qishloq xo'jaligini mexanizatsiyalash va elektrlashtirish ilmiy tadqiqot instituti tomonidan olib borilgan bo'lib, kombinatsiyalashgan agregat yordamida yerlarni chigit ekishga tayyorlashda mehnat va moddiy xarajatlarni kamaytirishga qaratilgan. Asosiy e'tibor kombinatsiyalashgan agregatning tuproqqa kamroq zarar yetkazadigan va energiya tejamkor bo'lgan diskli ish organlariga qaratilgan.
Ushbu kitob qishloq xo'jaligi mashinasozligi sohasiga oid bo'lib, g'o'zapoyali dalalarda pushta olish texnologiyasi uchun kombinatsiyalashgan agregat korpusining parametrlarini asoslashga bag'ishlangan. Kitobda tuproqqa ishlov berish usullari, agregatlarning tuzilishi va ish jarayonlari, optimal parametrlarni aniqlash, tajriba natijalari va iqtisodiy samaradorlik masalalari ko'rib chiqiladi.