Ushbu maqolada Qoraqalpoq adibi Sh.Seytovning "Xalqobod" roman-tetralogiyasida yaratilgan obrazlar, ularning poetik mahorati va o'ziga xos uslubi tahlil etilgan. Shuningdek, asarda inson ruhiyati, axloq-odob masalalari, jamiyatdagi o'zgarishlar va adibning XX asr qoraqalpoq nasrida tutgan o'rni yoritilgan.
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi (PhD) zamonaviy qoraqalpoq romanlarida obraz yaratishning poetik tabiatini va turlarini Sh. Seýtov, Q. Matmurotov va K. Karimov kabi qoraqalpoq yozuvchilarining asarlari misolida ochib berishga bag'ishlangan. Tadqiqotda jahon va qoraqalpoq adabiyotshunosligidagi portret poetikasining nazariy jihatlari o'rganilgan hamda qoraqalpoq romanlarida qahramon obrazini yaratishda qo'llanilgan statik, dinamik, somatik, vestial va kinetik portret turlarining o'ziga xos xususiyatlari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalarida qoraqalpoq adabiyoti taraqqiyotining muhim jihatlari, xususan, obrazlar tizimini yaratishdagi yozuvchilarning mahorati ochib berilgan.
Ushbu ish Sh.Seytov ijodini, xususan uning o'zbek adabiyotida va qoraqalpoq adabiyotida o'ziga xos o'rin tutgan ekologiya mavzusidagi she'rlari va nasriy asarlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda shoirning "Jollar", "Ushpelek", "Tawlardan saza", "Soqpagim menin qaydasan?", "Qiyal atawı" kabi she'riy to'plamlari tahlil qilinib, janr xususiyatlari, mavzu doirasi, gumanistik g'oyalari, falsafiy mazmuni va o'ziga xos uslubiy jihatlari ochib berilgan. Shuningdek, "Sárkarda hám túyege aylangan arqarlar haqqinda qobız benen jırlanatuģın ertek-dástan" va "Qıyal atawı" kabi dostonlarida ekologiya muammolarining aks etishi, ularda folklor motivlari va uslublarining qo'llanilishi yoritilgan. Ishda S.Seytov ijodining o'zbek va qoraqalpoq adabiyotshunosligida o'rganilishi hamda ushbu muammolarga bag'ishlangan ilmiy adabiyotlar tahlili ham keltirilgan.
Ushbu kitob — Shayrdıbay Seyitovning qaraqalpaq xalqining turmısınan, jámiyetlik ózgerislerinen, jáne socializm qurılısı dáwirinde adamlar arasındagı ózgerislerinen, adam psixologiyasınan kórinis beriwshi xarakterli shıǵarması. Romanda urıs dáwiriniń awır ham qıyın jılları, jáne urıstan keyingi dáwirde xalıqtıń turmıs kórinisleri úrın alǵan. Kitapta adam obrazları, olardıń psichologiyası, ózgerip barǵan jámiyet ózgerislerine say bolıp, adamlarg'a bolǵan múnásipetleri kóterilgen. Jergilikli xalıqtıń turmısın sáwlelewde qaraqalpaq tiliniń baylıǵı tolıq sáhılengen.
Ushbu referatda Shavdirbay Seitovning erkin she'rlari janri va xususiyatlari tahlil qilingan. Asosan uning she'riyatida erkin qo'shiqlar janrining shakllanishi va rivojlanishi jarayonlari o'rganilib, Sh.Seitov asarlarida lirik shakllarning o'ziga xosligi ko'rib chiqiladi.Shuningdek referatda Sh.Seitovning qoraqalpoq adabiyotiga qo'shgan hissasi uning she'riy asarlari bilan bir qatorda ahamiyatli ekanligi ta'kidlangan. Ushbu ish Sh.Seitov ijodini tadqiq etishga qaratilgan ilmiy manba bo'lib xizmat qilishi mumkin.
Ushbu maqola Sh.Seyitovning “Xalqabad” romanining leksikasi va uslubiy xususiyatlariga bag'ishlangan. Unda romanda qo'llanilgan so'zlar, ularning tematik tasnifi, arab-fors, rus va boshqa tillardan o'zlashgan so'zlar tahlil qilinadi. Shuningdek, kitobda sinonim, antonim, omonim, eskirgan so'zlar va frazeologizmlarning o'ziga xosligi ham ko'rib chiqiladi.
Ushbu kitob ijtimoiy-gumanitar fanlarga oid maqolalar to'plamidan iborat. Unda filologiya, pedagogika va boshqa ijtimoiy sohalarga oid ilmiy ishlar jamlangan. Kitob turli mualliflarning qarashlari va tadqiqotlarini o'z ichiga oladi.
Ushbu kitob Qoraqalpog'iston yozuvchisi Shaydurbaev Saytovning qishloq hayotining mashaqqatli yo'llari, odamlar ruhiyatini, qiyin hayot sinovlaridan o'tish jarayonini, urush va urushdan keyingi yillarda odamlarning jasorati, ularning mehnatsevarligi, bir-biriga mehr-shafqati, insoniy qadriyatlarni aks ettiradi. Kitobda urushdan keyingi qiyinchiliklar, qishloq hayoti, mehnat jarayonlari, odamlarning xarakter xususiyatlari, ularning ijtimoiy-siyosiy qarashlari, milliy urf-odatlar, ma'naviy boyliklar nozik tafsilotlar bilan yoritilgan. Asar qahramonlari shaxsiy baxti yo'lida kurashar ekan, Vatanga va xalqqa sadoqat, insoniy jasorat, mehnatsevarlik kabi ezgu g'oyalarni ulug'laydi.
Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi JOQARI HA’M ORTA ARNAWLI BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI tomonidan Berdaq ATINDAG’I QARAQALPAQ MAʼMLEKETLIK UNIVERSITETI QARAQALPAQ FILOLOGIYASI FAKULTETI talabasi Joldasova Gu'lnardi'n' «Sh.Seytovti'n' «Jaman shi'g'anaqtag'i' Aqtuba» romani'nda qaharman psixologizmi» mavzusidagi pitkeriw qa’nigelik jumisi hisoblanadi. Unda Sh.Seytovning hayoti va ijodi, uning romanlaridagi qahramonlar obrazi, qahramonlarning psixologik tahlili, asar yaratilishidagi yondashuvlar tahlil qilingan.
Ushbu ish Sh.Seyitovning «Xalqabad» romanining tilini, unda frazeologik birliklarning qo'llanilishi, ularning grammatik va semantik xususiyatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda roman tilidagi otliq, sifatdosh va ravish frazeologizmlarining qo'llanilishiga alohida urg'u berilgan bo'lib, ularning obrazli va ta'sirchanligini ta'minlashdagi o'rni yoritilgan. Sh.Seyitovning adabiy tilimizga qo'shgan hissasi va o'ziga xos uslubi frazeologizmlar orqali ochib berilgan.