“Маснавийи маънавий” ва “Лисон ут-тайр”даги ҳикоятларнинг қиёсий таҳлили
Ushbu dissertatsiya avtoreferati, Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy
Ushbu dissertatsiya avtoreferati, Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu avtoreferat Jaloliddin Rumiyning «Masnaviyi Ma'naviy» asarining o'zbekcha tarjimalarining qiyosiy tahliliga bag'ishlangan. Tadqiqotda «Masnaviy»ning yaratilish tarixi, uning jahon adabiyotidagi o'rni, shuningdek, bu asarning o'zbek tiliga qilingan tarjimalarining lingvistik, stilistik va badiiy jihatlari chuqur o'rganiladi. Muallif, xususan, Jamol Kamol tarjimasiga alohida to'xtalib, uning original asarga sodiqligi, she'riy san'atlarni o'zbek tiliga o'tkazishdagi mahorati, shuningdek, asardagi islomiy-tasavvufiy istilohlarning tarjimasi kabi jihatlarni tahlil qiladi. Tadqiqotda shuningdek, she'riy vazn, qofiya va radif kabi adabiy vositalarning tarjimadagi o'rni, shuningdek, arxaizmlar va diniy-tasavvufiy iboralarning tarjimasi bilan bog'liq muammolar ham ko'rib chiqilgan. Tadqiqot natijalari asosida o'zbek tarjimashunosligi oldida turgan dolzarb masalalar yechimi yuzasidan takliflar va tavsiyalar berilgan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston Respublikasi Oliy va Oʻrta maxsus taʼlim vazirligi tomonidan tayyorlangan, Buxoro davlat universiteti Pedagogika kafedrasi tomonidan tuzilgan va nashrga tayyorlangan "MAS`NAVIYI MA`NAVIY” DAN HIKOYALAR, MASALLAR, HIKMATLAR nomli asarning tahlilidir. Kitobda Rumiy ijodidan olingan hikoyalar, masallar va hikmatlar to'plami keltirilgan. Asarda ma'naviy tarbiya, axloqiy qadriyatlar, pand-nasihatlar, hikmatli so'zlar va lug'atlar jamlangan bo'lib, o'quvchiga ta'lim-tarbiya berishga qaratilgan.
Kitob Jaloliddin Rumiyning "Masnaviyi Ma'naviy" asaridan olingan hikoyalar, masallar va hikmatlardan iborat. Unda ma'naviy tarbiya, insoniy fazilatlar, nafsni yengish, yaxshilik va yomonlik, do'stlik, ilm-ma'rifat kabi mavzular yoritilgan. Kitobda o'quvchilarga pand-nasihatlar beriladi.
Ushbu kitobda buyuk oʻzbek shoiri Abu Abdulloh Rudakiyning ruboiy va masnaviylari jamlangan. Tojik adabiyotining asoschisi hisoblangan Rudakiyning hayoti, ijodi, merosi va adabiy faoliyati haqida maʼlumotlar berilgan. Shuningdek, shoirning turli mavzulardagi ruboiy va masnaviylari oʻquvchilarga taqdim etilgan. Kitob soʻngida Rudakiy gʻazallari va qitʼalari keltirilgan.
Ushbu maqola Jaloliddin Rumiyning “Masnaviy hikmatlari” asarida qo'llanilgan havolab o'zaro bog'lanuvchi qo'shma gaplarning shakliy tuzilishi, shu jumladan, ularni yuzaga keltiruvchi vositalar va ularning semantikasini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda qo'shma gaplarning murakkab tuzilmalari, turli kichik turlari va ularning qo'llanilishiga oid misollar keltirilgan. Havola bo'laklarining (nisbiy so'zlar) qo'shma gap qismlarini birlashtirishdagi roli hamda ularning turli grammatik shakllarda namoyon bo'lishi tahlil qilingan. Shuningdek, ushbu qo'shma gaplarning idiografik lug'atlar tuzishda ham muhim ahamiyat kasb etishi ta'kidlangan.
Ushbu kitob Jaloliddin Rumiyning hayoti, ijodi, ta'limoti va asarlarini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, mutasavvuflik falsafasi, uning insoniyatga ta'siri, hamda asarlarini targ'ib qilishda axborot markazlarining rolini yoritadi. Kitobda Rumiyni UNESCO tomonidan "Xalqaro Rumiylar yili" deb e'lon qilinishi munosabati bilan o'tkaziladigan tadbirlar haqida ma'lumotlar berilgan.
Ushbu kitob Ma'vlaviy tariqatining yetuk namoyondasi Jaloliddin Rumiy hayoti va ijodiga bag'ishlangan. Kitobda uning hayoti, ta'limoti, asarlari, ta'siri va uning g'oyalari targ'iboti haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek kitobda o'quvchilar uchun Rumiyni yaxshiroq tushunish va qadrlashga yordam beradigan, ilmiy-uslubiy materiallar mavjud.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Sayyid Qosimiyning masnaviy she'riyati, asarlarining o'ziga xos badiiy-estetik xususiyatlari, ularda tasavvuf g'oyalarining ifodalanishi hamda XV asr o'zbek adabiyotiga xos an'anaviy va novatorlik belgilari, obrazlar tizimi, til va uslubiy xususiyatlarini qiyosiy-tipologik, kontekstual tahlil asosida tadqiq etadi. Tadqiqot Sayyid Qosimiyning