Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tasarrufidagi Berdaq nomidagi Qoraqalpoq davlat universiteti filologiya fakulteti jurnalistika yo'nalishi talabasi tomonidan tayyorlangan "Qo'rqit ota kitobining izertleniyi" mavzusidagi referatdir. Referat qoraqalpoq adabiyotining qadimiy davriga bag'ishlangan.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Joqari ham Orta Arnawli Bilim Beriw Ministrligining Berdaq Atindagi Qaraqalpaq Ma'mleketlik Universitetida yozilgan kurs jumishi bo'lib, "Salar Qazanni'n' uyin jaw shapqani' haqqindag'i' ji'r" obrazlar sistemasiga bag'ishlangan. Unda Salar Qazanni'n' hayoti, obrazi va turkiy xalqlar og'izdagi tarixi va madaniyati yoritilgan.
Ushbu matn Qoraqalpog'iston Respublikasida nashr etilgan o'quv qo'llanmasining OCR qilingan nusxasi bo'lib, unda "Qorqit ota kitobi"ning qoraqalpoq adabiyotiga ta'siri o'rganilgan. Qo'llanma "Qorqit ota kitobi"ning kelib chiqishi tarixi, qoraqalpoq dostonlaridagi syujetlar bilan o'xshashligi, kitobdagi alohida hikoyalar va ularning qoraqalpoq adabiyotida tutgan o'rni haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, unda qoraqalpoq xalq og'zaki ijodining namunalari, qahramonlik dostonlari va ularning "Qorqit ota kitobi" bilan bog'liqligi tahlil qilinadi.
Ushbu maqola "Qorqit ota kitobi" va qoraqalpoq dostonlari oʻrtasidagi bogʻliqlikni oʻrganadi. Qoraqalpoq dostonlari bilan ushbu asar oʻrtasidagi oʻxshashliklar, mavzular va qahramonlar tasviri tahlil qilinadi. Qolaversa, turkiy xalqlar eposlarida uchraydigan perzentsizlik motivlari va boshqa dostonlardagi oʻxshashliklar keltirib oʻtilgan.
Журналда туркий халқларнинг маданий мероси, таълим назарияси, илм-фан ва инновациялар, ёш олимларнинг тадқиқотлари каби мавзулар ёритилган. Мақолалар каракалпоқ ва туркий тилларда тақдим этилган.
Ushbu hujjatda O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim vazirligi, Ajiniyoz nomidagi Nukus Davlat Pedagogika Instituti tomonidan tayyorlangan bitiruv-malakaviy ishning OCR natijalari keltirilgan. Bitiruv ishi talabasi Zuma'ulova Zibahan tomonidan "Qadimgi davr adabiyoti namunalarini maktabda o'qitish" mavzusida yozilgan ushbu ish qadimgi davr adabiyotining o'ziga xos xususiyatlarini o'rganishga qaratilgan. Hujjat kirish, uchta asosiy bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro'yxatini o'z ichiga oladi. Kirish qismida mavzuning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, tadqiqot metodologiyasi, ilmiy yangiliklari va amaliy ahamiyati haqida ma'lumot berilgan. Asosiy boblarda qadimgi davr adabiyoti namunalarini maktabda o'qitish metodikasi, "Qo'rqit ota" dostonini "Alpomish" dostoni bilan qiyosiy o'rganish va qadimgi davr adabiyotining tarbiyaviy ahamiyati kabi masalalar ko'rib chiqilgan. Xulosa qismida tadqiqot natijalari umumlashtirilgan va keyingi tadqiqotlar uchun tavsiyalar berilgan.
Ushbu hujjat O'zbekiston Respublikasi oliy ta'lim tizimi uchun filologiya yo'nalishi bo'yicha bakalavr darajasidagi talabalarga qaratilgan "Qoraqalpoq adabiyoti tarixi" fanidan lektsiya matnlarini o'z ichiga oladi. Unda qoraqalpoq adabiyotining eng qadimgi davridan to 2012-yilgacha bo'lgan davri o'rganiladi.
Ushbu kitob moliyaviy hisoblashlar va investitsiya tahlili uchun matematik usullarni o'rganishga bag'ishlangan. Unda oddiy va murakkab foizlar, veksellarni hisoblash, investitsiya loyihalarining samaradorligini baholash, inflyatsiyani hisobga olish, sug'urta hisoblari va boshqa moliyaviy masalalar ko'rib chiqiladi. Kitob iqtisodchilar, moliyachilar va talabalar uchun mo'ljallangan.
Bitiruv-malakaviy ish O'zbekiston Respublikasi Xalq ta'limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan o'quv dasturlarida o'rta maktablarda qadimiy davr adabiyoti namunalarini o'qitish masalalarini o'rganadi. Unda qadimiy davr adabiyotining o'ziga xos xususiyatlari, o'quvchilarni tarbiyalashdagi ahamiyati va ta'lim jarayonida qo'llaniladigan metodikalar tahlil qilinadi. Jumladan, "Qo'rqit ota kitobi" va "Alpomish" dostonlarining qiyosiy tahlili, Al-Farobiy va Yusuf Xos Hojib kabi mutafakkirlar ijodining ta'limiy ahamiyati ko'rib chiqiladi. Ish yakunida qadimiy davr adabiyotini o'qitish bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Ushbu kitob oʻquvchilarga jahon adabiyoti va xususan oʻzbek adabiyoti namoyondalari ijodidan namunalar taqdim etadi. Kitobda adabiyotning nazariy qismlari, janrlar, xususan poema, gʻazal, doston kabi turlari, ularning xususiyatlari hamda oʻzbek adabiyotining shakllanishi va rivojlanish bosqichlari haqida maʼlumot berilgan. Shuningdek, kitobga mashhur oʻzbek shoirlari va yozuvchilarining hayoti va ijodi bilan bogʻliq qiziqarli maʼlumotlar, ularning mashhur asarlaridan parcha-parchalar joylashtirilgan. Kitobda shuningdek, folklor namunalari va qoraqalpoq xalqining boy ogʻzaki ijodiyoti ham yoritilgan. Kitobning asosiy maqsadi oʻquvchilarda adabiyotga boʻlgan qiziqishni orttirish, ularning dunyoqarashini kengaytirish hamda adabiy-estetik tarbiya berishdir.