Ushbu avtoreferat «Xoldorxon» dostonidagi takroriy birliklarning lingvopoetik xususiyatlarini tadqiq qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda doston tilining fonetik, leksik, morfologik va sintaktik takrorlarining badiiy-estetik va lingvopoetik imkoniyatlari ochib berilgan. Dostonning oʻziga xosligi, bashirning ijodiy mahorati, tildan foydalanish usullari tahlil qilingan.
Ushbu dissertatsiya Eshmuratov Abduvaxob Murkatasimovich tomonidan "Xoldorkhon" dostonining lingvostilistik xususiyatlarini tahlil qilishga bag'ishlangan. Tadqiqotda dostonning fonetik, leksik-frazeologik, grammatik va sintaktik jihatdan o'rganilgan. Dostonning o'ziga xos badiiy-estetik va lingvokulturologik jihatlari ochib berilgan. Muallif Xoldorkhon dostonini o'rganishda qipchoq shevalari xususiyatlarini, folkloristik usullarni qo'llashni va dostonning badiiy imkoniyatlarini tahlil qilishga urg'u bergan. Tadqiqot natijalari O'zbekiston Respublikasi Prezidentining qator farmon va qarorlari ijrosiga hamohang ravishda amalga oshirilgan.
Asar kolxoz hayotidagi o'zgarishlar, raislikka yangi odamning kelishi, eski va yangi rais o'rtasidagi munosabatlar, muhabbat, xiyonat, kolxoz ishlaridagi chalkashliklar, insoniy munosabatlar, qishloq hayoti va uning muammolari haqida hikoya qiladi. Unda qahramonlarning o'zaro munosabatlari, sevgi iztiroblari, mansabga intilish, adolat va haqiqatga qarashlari orqali davrning murakkabligi ochib berilgan.
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi tomonidan chop etilgan Andijon qishloq xo‘jalik institutining iqtisodiyot va boshqaruv fakulteti qishloq xo'jalik iqtisodiyoti va boshqaruv kafedrasi o'quv qo'llanmasidir. Ushbu kitobda "Xoldar ota" fermer xo‘jaligi faoliyatida kichik biznes va tadbirkorlikdan foydalanish holati, qishloq xo‘jaligida tadbirkorlik shakllari,kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatining turlari va unga ta'sir etuvchi omillar hamda qoramolchilikning xususiyatlari keng yoritilgan.
Kitobda Oqtosh viloyatida Sultonxon ismli hukmdorning farzandsizligi sababli taxtni topshirish va Qurudim mamlakatiga safar qilishi, bu orada Huroyim ismli xotinining homilador boʻlib oʻgʻil tugʻishi, Sultonxonning tushida oʻgʻlining tirik qolishi uchun 14 yilga safarga ketishi aytiladi. Huroyim Oqtoshga hukmdor bo'ladi. Sultonxon uzoq safardan soʻng yurtiga qaytib keladi. Unda kampir qiyofasidagi ayyor dushman Huroyimga tuhmat qiladi. Sultonxon oʻgʻli Rustamni Huroyimga qarshi jang qilishga yuboradi va Huroyim Mansur doriga osiladi.
Ushbu kitob ikki qismdan iborat boʻlib, birinchisi «Shoxli Iskandar» nomli oʻzbek xalq ertagi, ikkinchisi esa «Minora» nomli ozarbayjon xalq ertagidan tuzilgan. «Shoxli Iskandar» ertagida oʻz soqolini olgan sartaroshni oʻldirishga buyurgan shafqatsiz shoh Iskandar va uning sochi olib, shoxi borligini bilib qolgan, ammo qatʼiy qasamyod bilan bu sirni saqlab qolgan chol haqida hikoya qilinadi. Chol togʻdagi choʻplar orasidagi qamishdan nay yasab, undan «Iskandarning shoxi bor» deb kuylagani sababli, bu sirlar fosh boʻladi. «Minora» ertagida esa, ovulning narigi chekkasidagi minorani oʻrtaga olib kelishni orzu qilgan keksa ayol va uning iltimosini bajarishga vaʼda berib, ovul ahli tomonidan uch oy davomida yaxshilab boqilgan yolovchi haqida soʻzlanadi. Yigit oʻzining kuchiga ishonib, minorani yelkasiga ortib olib ketishga tayyorligini aytadi, ammo hech kim bunga jurʼat eta olmagach, ularni masxara qilib chiqib ketadi. Ertaklar bolalarga mehr-shafqat, rostgoʻylik, qatʼiyat va oʻz kuchiga ishonish kabi qadriyatlarni oʻrgatadi.
Ushbu kitobda ikki xil hikoya joy olgan. Birinchi hikoya "Shoxli Iskandar" deb nomlanadi. Unda shoh Iskandar soch-soqolini oldirgandan keyin sartaroshni o'ldirtirib yuborishi va buvisining qiziquvchanligidan shohning boshida shox paydo bo'lishi hamda bu holatni sartaroshning sir tutishi haqida hikoya qilinadi. Ikkinchi hikoya "Minora" deb nomlanadi. Unda bir begona yo'lovchining qishloq ahli bilan kelishib, minorani ko'chirib berishi va buning evaziga uch oy davomida yaxshi boqilishini so'rashi, so'ngra esa ovulni aldagani haqida hikoya qilinadi.
Asarda keksa ona va uning farzandlari o'rtasidagi munosabatlar, ayniqsa, kelinning beparvoligi va o'g'lining o'z manfaatlarini ustun qo'yishi tasvirlangan. Qo'shni ayolning (Lazokatxon) keksa onaga g'amxo'rlik qilishi va farzandlarining xatti-harakatlariga befarq qaramasligi hikoya qilingan. Asar oilaviy munosabatlar, mehr-oqibat va insoniylik kabi mavzularni qamrab oladi.
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Madaniyat va Sport ishlari vazirligi tasarrufidagi O'zbekiston Davlat Konservatoriyasining notalashtirish fanidan yozilgan kurs ishi hisoblanadi. Kurs ishi Saidxo'ja Xoldorxo'jaevning ijro bisotidagi namunalariga bag'ishlangan. Unda Saidxo'ja Xoldorxo'jaevning hayoti, ijodi, musiqiy faoliyati va uning yaratgan asarlari haqida ma'lumotlar berilgan. Shuningdek, kitobda Xoldorxo'jaevning notaga olingan asarlaridan namunalar keltirilgan.
Ushbu taqdimot xotiraga bag'ishlangan bo'lib, unda xotira tushunchasi, uning nerv-fiziologik asoslari, turlari, jarayonlari va individual farqlari ko'rib chiqiladi. Taqdimot xotira ta'riflari, tasniflari va xotira jarayonlarining asosiy nazariyalarini o'z ichiga oladi. Xotirani esda olib qolish, saqlash, esga tushirish va unutish kabi jihatlari tahlil qilinadi. Shuningdek, xotira jarayonlariga turli xil psixologik, neyro-fiziologik va biokimyoviy nuqtai nazarlardan yondashiladi.