Hakim Termiziy asarlarida ilm an-nafs masalasi
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu tadqiqot Oʻzbekiston Xalqaro Islom Akademiyasi huzuridagi ilmiy darajalar beruvchi kengashda taqdim etilgan doktorlik dissertatsiyasining avtoreferati hisoblanadi. Unda Hakim Termiziyning «Tahsil nazoir al-Qur'on» asarining Qur'on ilmlari, xususan tafsir va ta'vil ilmlariga qo'shgan hissasi, ilmiy-nazariy ahamiyati hamda uslubiy jihatlari tahlil qilingan. Tadqiqotda Hakim Termiziyning ilmiy merosi, uning «vujuh va nazoir» ilmiga qo'shgan hissasi, zamonaviy tadqiqotlardagi o'rni va asarining ilmiy-amaliy ahamiyati ham yoritilgan.
Ushbu maqola Hakim at-Termiziyning hayoti va ijodini o'rganadi. Hakim at-Termiziyning tavalludi va vafoti sanalari bo'yicha turli fikrlar mavjud. Uning ilmiy faoliyati, ta'lim bergan shogirdlari, sayohatlari va asarlari haqida ma'lumot berilgan. Asosiy e'tibor "Navodir al-usul fi ma'rifat axbor ar-Rasul" asariga qaratilgan.
Kitob Termiziy meʼmoriy majmuasini oʻrganishga bagʻishlangan boʻlib, uning tarixi, meʼmoriy xususiyatlari, atrof-muhit muhofazasi, hayot faoliyati xavfsizligi va oʻqitish uslublari kabi masalalarni qamrab oladi. Kitobda shuningdek, Hakim Termiziyning hayoti va faoliyati, uning asarlari hamda Termiz meʼmoriy majmuasining fotosuratlari keltirilgan.
Kitob mashhur islom mutafakkiri Hakim Termiziyning hayoti, ijodi va islom ilmlari rivojiga qo'shgan hissasi haqida ma'lumot beradi. Unda olimning diniy qarashlari, inson ma'naviyatiga oid fikrlari, shuningdek, soxta tariqatlarga qarshi kurashi yoritilgan. Kitobda Hakim Termiziyning asarlaridan tarjimalar ham keltirilgan bo'lib, "Buyuk ajdodlarimiz" turkumidan keng o'quvchilar ommasiga mo'ljallangan.
O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi, Buxoro Davlat Universiteti, Maktabgacha va Boshlang'ich Ta'lim Fakulteti, Maktabgacha Ta'lim Kafedrasi tomonidan tayyorlangan "Ona tili va bolalar adabiyoti" fanining "Bolalar adabiyoti" qismi bo'yicha test topshiriqlari.
Ushbu qo'llanma tasavvufning tarixiy ildizlari, atoqli allomalarning faoliyati, nazariyasi va amaliyotiga bag'ishlangan. Qolaversa, unda tasavvufdagi turli ta'limotlar, badiiy ijod bilan aloqalari hamda globallashuv jarayonida tasavvufning o'rni kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Qo'llanmada fanni o'qitish bo'yicha uslubiy tavsiyalar ham keltirilgan. Shuningdek, kitobda 130 dan ortiq tasavvuf istilohlariga izoh berilgan.
Ushbu maqola Muhammad Hakim-xonning shia Eronidagi sarguzashtlari va tajribalarini o'rganadi. Asar "Muntaxab at-tavorix" kitobiga asoslangan bo'lib, unda muallifning Eron bo'ylab sayohatlari, sunniy musulmon sifatida shia muhitida duch kelgan qiyinchiliklari va mahalliy aholi bilan o'zaro munosabatlari tasvirlangan. Maqolada sunniylar va shialar o'rtasidagi asrlar davomida davom etgan ziddiyatlar, shuningdek, XVI asrda Safaviylar davrida Eronning shialikka o'tishi va uning mintaqadagi sunniy davlatlar bilan munosabatlariga ta'siri haqida so'z boradi. Muallif Hakim-xonning diniy kelishmovchiliklar va siyosiy qarama-qarshiliklar fonida o'zini qanday tutishi, turli ijtimoiy guruhlar bilan munosabatlari va o'z e'tiqodiga sodiqligi masalalarini ko'rib chiqadi.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Hakim Termiziyning ma'naviy merosini inson kamolotiga ta'sirini falsafiy va tarixiy jihatdan tahlil qiladi. Unda Hakim Termiziyning shaxsiy hayoti, ilmiy-ijodiy faoliyati, asarlari, shuningdek, uning falsafiy ta'limotining asosiy jihatlari, xususan, inson shaxsini kamolotga yetishidagi o'rni, nafs va qalb tarbiyasi, ma'naviy poklanish, halol kasb va rizq kabi muhim mavzular chuqur yoritilgan. Tadqiqotda O'rta asrlar islom falsafasi va tasavvuf maktabining rivojlanishida Hakim Termiziyning o'rni, uning 'valiylik' (valaoyat) nazariyasi, shuningdek, uning zamonaviy jamiyatda va yoshlar tarbiyasida ahamiyati ilmiy-nazariy jihatdan asoslab berilgan. Dissertatsiyada Hakim Termiziyning shaxsiy va ilmiy-ma'naviy merosining bugungi kun uchun ham dolzarb ahamiyatga ega ekanligi ta'kidlanadi.
Abdulla Oripovning "Haj daftari - Hikmat sadolari" kitobi haj safarining ma'naviy-axloqiy mohiyatini, islom dinining insonparvarlik g'oyalarini, shuningdek, inson va olam, yaxshilik va yomonlik, sabr-qanoat kabi mavzularni qamrab olgan she'riy asarlar to'plamidir.