Kreking jarayoni kimyosi va texnologiyasi
Quyidagi hujjat
Quyidagi hujjat
Ushbu kitob neftni qayta ishlash va benzin olishning kimyoviy usullariga bag'ishlangan. Unda neftning tarkibi, benzinning detonasiyaga chidamliligi, neftni qayta ishlash usullari, kreking jarayonlari (termik, katalitik), riforming kabi mavzular yoritilgan. Kitobda motor yoqilg'isining oktan sonini oshirish, katalizatorlar va ularning regeneratsiyasi haqida ham ma'lumotlar keltirilgan. Asosan O'zbekistonda neftni qayta ishlash sanoatida qo'llaniladigan texnologiyalarga urg'u berilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishida sintetik usulda suyuq yonilg'i ishlab chiqarish texnologiyasini loyihalash mavzusi bo'yicha umumiy ma'lumotlar berilgan. Ishlab chiqarish jarayonining asosiy bosqichlari, texnologik sxemalari, qo'llaniladigan uskunalar, shuningdek, bu jarayonlarning atrof-muhitga ta'siri va xavfsizlik choralari haqida batafsil ma'lumotlar keltirilgan. Xususan, tabiiy gazdan sintetik suyuq yonilg'i olish (GTL) texnologiyasi, Fisher-Tropsh sintezi, kreking, piroliz, riforming jarayonlari, ularda ishlatiladigan katalizatorlar va texnologik parametrlar haqida batafsil tushunchalar berilgan.
Ushbu kitob katalitik kreking usuli bilan og'ir qoldiqlarni ekstraksiya qilish orqali xom ashyo sifatini yaxshilashga bag'ishlangan. Unda katalizatorlar, reaksiyalar mexanizmi va jarayon parametrlarining mahsulot sifatiga ta'siri ko'rib chiqiladi. Neftni chuqur qayta ishlash, yuqori oktanli benzin olish va chiqindilarni kamaytirish usullari tahlil qilinadi.
Ushbu kitob neft va gazni qayta ishlash texnologiyasining asosiy nazariy va amaliy jihatlarini qamrab oladi. Unda neftni qayta ishlash jarayonlari, ularning kimyoviy asoslari, sanoatdagi qurilmalari, tovar mahsulotlari va sifatini yaxshilash usullari, shuningdek, tabiiy gazni qayta ishlash texnologiyalari batafsil yoritilgan.
Ushbu kitob oliy o'quv yurtlari talabalari uchun mo'ljallangan bo'lib, neft-gaz sanoatida qo'llaniladigan qo'shimcha resurslar va ularni tayyorlash texnologiyalariga bag'ishlangan. Unda kurs ishlarini bajarish bo'yicha metodik ko'rsatmalar, mavzular, adabiyotlar va grafika qismlari keltirilgan.
Ushbu o'quv qo'llanmada neft va gazning fizik-kimyoviy xossalari, ularni tadqiqoti va tarkibiy qismlarga ajratish usullari hamda neft va gazni tarkibiga kiruvchi birikmalarning asosiy sinflarining xossalari va reaksiyalari ko'rib chiqilgan. Neftning hosil bo'lishi, termik va termokatalitik o'zgarishlari kimyosi, neft va gaz uglevodorodlarining gidrogenolizi va boshqa reaksiyalari jarayonlari masalalari yoritilgan. Yoqilg'i va moylar asosiy turlarining tarkibi va ekspluatatsion xossalari haqida ma'lumotlar keltirilgan. O'zbekistondagi tabiiy gaz, gaz kondensatlari va neft haqidagi ma'lumotlar keltirilib, tahlil qilingan. Neft va gaz kimyosi, neftni qayta ishlash sanoati muhandis-texnik, ilmiy xodimlari va ushbu sohalar bo'yicha kadr tayyorlovchi Oliy o'quv yurtlari professor-o'qituvchilari va talabalari uchun mo'ljallangan.
Ushbu bitiruv ishi parafinlarni katalitik alkillash texnologiyasining tahlili va reaktorni hisoblashga bag'ishlangan. Ishda parafin uglevodorodlarining xususiyatlari, ularni qayta ishlash usullari, alkillash jarayonining nazariy asoslari va sanoatda qo'llaniladigan reaktorlar ko'rib chiqiladi. Shuningdek, atrof-muhitni muhofaza qilish va texnika xavfsizligi masalalari yoritilgan.
Ushbu kitob neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi fanidan o'quv-uslubiy majmua bo'lib, unda fanning qisqacha tavsifi, ma'ruzalar matni, mashg'ulotlar bo'yicha taqdimotlar, tarqatma materiallar hamda amaliy va tajriba mashg'ulotlarini bajarish bo'yicha uslubiy ko'rsatmalar, glossariy kabi materiallar jamlangan.
Ushbu maqolada neft va neft mahsulotlarini qayta ishlash texnologiyasi, jumladan, yuqori sifatli yoqilg'i va boshqa neft mahsulotlarini olish uchun qo'llaniladigan katalitik kreking jarayoni haqida batafsil ma'lumot berilgan. Katalitik krekingning ilmiy asoslari, uning mexanizmlari, shuningdek, ushbu jarayonda ishlatiladigan katalizatorlar va ularning tarkibi hamda xususiyatlari yoritilgan. Shuningdek, neft sanoatida ushbu texnologiyaning ahamiyati, uning iqtisodiy samaradorligi va atrof-muhitga ta'sirini kamaytirish bo'yicha tavsiyalar ham keltirilgan.