Ushbu ilmiy ish O'zbekistonning markaziy qismida joylashgan Jizzax vohasining qadimiy tarixi, madaniyati va ijtimoiy-iqtisodiy hayotini o'rganishga bag'ishlangan. Unda Ustrushona davlatining shakllanishi, rivojlanishi, shaharlari, aholisi, xo'jaligi, madaniy aloqalari va boshqa masalalar arxeologik ma'lumotlar va tarixiy manbalar asosida tahlil qilingan.
Ushbu dissertatsiya O'rta Osiyoning qadimiy va ilk o'rta asrlardagi Ustrushona vohasi kulollik hunarmandchiligini tarixiy jihatdan tahlil qiladi. Tadqiqotda Voha kulollik buyumlarining ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy va diniy hayotdagi o'rni, yasalish texnologiyalari, bezaklari, xomashyosi, funksiyalari, shuningdek, madaniy aloqalar davomida rivojlanishi va o'ziga xos xususiyatlari tadqiq etiladi. Tadqiqot davomida arxeologik topilmalar, yozma manbalar va ilmiy adabiyotlar tahlil qilinib, Ustrushona kulollik hunarmandchiligining rivojlanish bosqichlari, mahalliy an'analar va boshqa madaniyatlar ta'siri ochib berilgan.
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Omon Mammirovning "Shimoli-gʻarbiy Ustrushona moddiy va ma’naviy madaniyati (arxeologik materiallar asosida)" nomli tadqiqotini oʻz ichiga oladi. Asarda Ustrushona hududining qadimgi va ilk oʻrta asrlardagi moddiy va ma'naviy madaniyatini, diniy e'tiqodlarini, urf-odatlarini, hayvonlarga va tabiatga munosabatini, shuningdek, koʻchmanchi chorvadorlar va oʻtroq aholining madaniy aloqalarini arxeologik topilmalar hamda yozma manbalar asosida oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda Ustrushonaning tabiiy-geografik sharoiti, arxeologik tadqiqotlar tarixi, otashparastlik, ajdodlar ruhiga e'tiqod, hayvon kulti kabi masalalar atroflicha yoritilgan.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Qisqacha mazmun mavjud emas.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi O'rta Osiyoning arab istilosi arafasidagi siyosiy, iqtisodiy, madaniy hayotini, xususan So'g'd, Ustrushona, Tohariston, Choch va Farg'ona davlatlari misolida o'rganadi. Unda davlatlarning tashkil topishi, ijtimoiy tuzumi, diniy e'tiqodlari va madaniyati tahlil qilinadi hamda ta'lim jarayonida an'anaviy usullardan foydalanish yo'llari ko'rsatiladi.
Ushbu dissertatsiya Oʻrta Osiyo, xususan, Choch va Ustrushona togʻli hududlarining oʻrta asr aholisi jismoniy xususiyatlarini oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda arxeologik topilmalar, zamonaviy bioarxeologik metodlar, xususan, kraniometriya va paleopatologiya usullaridan foydalangan holda aholining ijtimoiy-iqtisodiy hayoti, turmush tarzi va sogʻligʻi tahlil qilingan. Xususan, Songak va Toshbuloq qabristonlaridan olingan skelet qoldiqlari asosida aholining jinsini, yoshini, boʻyini aniqlash, hamda tish va suyak kasalliklari, jismoniy yuklamalar natijasida yuzaga kelgan oʻzgarishlar oʻrganilgan. Tadqiqot natijalari mintaqa aholisining koʻchmanchi-chorvador hayot tarzi, ularning ovqatlanish ratsioni, otlardan foydalanishi kabi jihatlarni ochib beradi. Tadqiqot Oʻzbekiston tarixini oʻrganishda yangi maʼlumotlar berishi, shuningdek, bioarxeologiya sohasida amaliy qoʻllanma sifatida ham xizmat qilishi mumkinligi taʼkidlangan.
Maqolada XX asrda Ustrushona hududida ko‘chmanchi chorvadorlar tarixini o‘rganilishi haqida so‘z boradi. M.M.Dyakonovning fikriga zid ravishda, arxeologik izlanishlar Ustrushonada ko‘chmanchilar bilan bog‘liq ko‘plab yodgorliklar borligini ko‘rsatdi. Maqolada hududdagi qo‘rg‘onlar, ularning tuzilishi, joylashuvi va arxeologik topilmalar tahlil qilinadi. Shuningdek, turli tadqiqotchilarning qo‘rg‘onlarni o‘rganishga oid fikrlari va xulosalari keltirilgan. Ustrushonadagi ko‘chmanchilar madaniyatini o‘rganishning bosqichlari ko‘rsatib o‘tilgan.
Ushbu kitob Oʻrta Osiyo hududida ilk davlatlar va shaharlarning tarixini oʻrganishga bagʻishlangan boʻlib, u bu boradagi ilmiy tadqiqotlar, arxeologik topilmalar va tarixiy manbalarga asoslanadi. Kitobda Oʻrta Osiyoning etnik tarkibi, hududning siyosiy tuzilishi, diniy eʼtiqodlari, hunarmandchiligi, savdo aloqalari kabi masalalar yoritilgan. Kitob Oʻrta Osiyo tarixini oʻrganuvchi talabalar, tadqiqotchilar va qiziquvchilar uchun moʻljallangan.
Maqola Shimoliy-G'arbiy Ustrushonaning qadimgi sug'orma dehqonchilik madaniyatining arxeologik manbalarda aks etishiga bag'ishlangan. Unda Ustrushonaning markaziy qismida o'troq hayot va sug'orma dehqonchilik qadimdan rivojlanganligi, yirik shaharlar mavjudligi, xususan, Kiropol shahri o'rnashganligi haqida ma'lumotlar keltirilgan. Shuningdek, Sangzor va Zominsuv daryolari vodiysi, ularning geografik xususiyatlari, tuproq tarkibi va agroirrigatsiya qatlamlari haqida so'z boradi. Xususan, Qaliatepa sug'orma dehqonchilik mavzeyida ilk irrigatsiya tizimlarining paydo bo'lish davri taxmin qilinadi. Xontepa va Sag'anaqtepa qishloq makonlari bilan bog'liq madaniy mavze eng qadimgi sug'orma dehqonchilik vohasi sifatida tilga olinadi. Maqolada irrigatsiya tizimlarining rivojlanishi, aholi manzilgohlarining joylashuvi va dehqonchilikning uzviy davomiyligi masalalari ko'rib chiqiladi.