Ushbu maqola "Zarafshon" gazetasi va uning veb-sayti faoliyatini tahlil qilishga bag'ishlangan. Gazetaning tarixi, asosiy mavzulari, veb-saytning tuzilishi va boshqa viloyat gazetalarining veb-saytlari bilan qiyosiy tahlili ko'rib chiqiladi.
Ushbu tadqiqot ishida Zarafshon daryosi havzasining tabiiy-geografik sharoiti, gidrologik xususiyatlari, oqim ko'rsatkichlari va undan foydalanish masalalari, xususan Navoiy viloyati hududidagi daryolar va suv resurslaridan foydalanish, suv tarkibi va muhofazasi masalalari, sug'orishga yaroqliligi batafsil o'rganilgan. Daryoning suv sarflari, oqimning yillararo va mavsumiy o'zgarishlari, to'yinish manbalari, suv sifati va ifloslanishi bo'yicha atroflicha tahlil qilingan.
Kitob Zarafshon vodiysining irrigatsiya tizimlarining rivojlanishi va ularning vohalar landshaftiga ta'sirini o'rganadi. Unda Zarafshon daryosi havzasining tabiiy sharoitlari, irrigatsiya inshootlarining tarixi, kanallar, suv omborlari va landshaftlar shakllanishi kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
Ushbu kitob Zarafshon daryosi havzasida tarqalgan yulg'un o'simligining biologiyasi, ekologiyasi, morfologiyasi, sistematikasi va xalq xo'jaligidagi ahamiyatini o'rganishga bag'ishlangan. Unda yulg'un turlarining tarqalishi, o'simliklar qoplamidagi o'rni, tabiatdagi va inson faoliyatidagi ahamiyati kabi masalalar batafsil yoritilgan. Kitob botanika sohasidagi tadqiqotchilar, o'qituvchilar va talabalar uchun mo'ljallangan.
Bu kitob O‘zbekistonning Zarafshon daryosi havzasida joylashgan daryolar va soylarning gidrologik rejimini o‘rganishga bag‘ishlangan bo‘lib, ularning suv to‘plash maydonlari, tabiiy sharoitlari, gidrometeorologik xususiyatlari va suv rejimiga ta’sir etuvchi omillarni tahlil qiladi. Kitobda daryo oqimining shakllanishi, yillararo tebranishi, o‘zgaruvchanligi, gidrologik ko‘rsatkichlari va antropogen ta’sirlar batafsil yoritilgan.
Kitob Zarafshon daryosi havzasidagi irrigatsiya tizimlarining shakllanishi va rivojlanishiga bag'ishlangan. Unda daryo havzasining tabiiy sharoiti, yer-suv resurslari, irrigatsiya inshootlarining barpo etilishi va rivojlanishi, vohalar va ularning shakllanishida irrigatsiyaning roli kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitobda Samarqand, Kattaqo'rg'on, Buxoro kabi vohalar misolida irrigatsiya tizimlarining o'ziga xos xususiyatlari yoritilgan.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi O‘zbekistonning Zarafshon daryosi sohilidagi ekotizimlarning antropogen omillar ta’sirida o‘zgarishini o‘rganishga bag‘ishlangan. Ishda daryo sohilidagi tabiiy landshaftlarning o‘zgarishi, suv resurslarining ifloslanishi, tuproqlarning degradatsiyasi, o‘simlik va hayvonot olamiga ta’siri kabi masalalar ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, mintaqaning ekologik muammolarini hal etish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqilgan.
Ushbu kitob Oʻzbekiston hududidagi Zarafshon daryosining irmoqlari gidrologik rejimini oʻrganishga bagʻishlangan. Kitobda havzaning tabiiy geografik sharoiti, gidrometeorologik oʻrganilganligi, daryo oqimining shakllanish omillari, oqimning yillararo tebranishi va oʻzgaruvchanligi tahlil qilinadi. Shuningdek, daryo suv resurslaridan samarali foydalanish masalalari ham koʻrib chiqilgan.
Ushbu kitob Zarafshon davlat qo'riqxonasining ekotizimini, xususan avtotrof komponentlarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda qo'riqxonaning tashkil etilishi, tabiiy sharoitlari, o'simliklar dunyosi, ularning tarkibi, tarqalishi, ekologik xususiyatlari va muhofaza qilish masalalari keng yoritilgan. Shuningdek, qo'riqxonaning hozirgi holati va kelgusidagi vazifalari ham muhokama qilingan.
Ushbu kitob Zarafshon daryosi havzasining tabiiy sharoitlari, daryo oqimi hosil bo'lishining o'ziga xosliklari, quyi oqim irmoqlari oqimining yillararo va yil davomidagi o'zgarishi, to'linsuv davri, maksimal suv sarflari va minimal oqim, shuningdek, iqlim o'zgarishi sharoitida Zarafshon havzasi quyi oqimi irmoqlari oqimini baholash masalalarini o'rganadi. Kitobda Zarafshon daryosining suv resurslari global iqlim o'zgarishi sharoitida baholanadi, baholashlar asosida Zarafshon daryosi havzasi suv resurslarining kelajakdagi holatini prognoz qilish va tegishli chora tadbirlarni ishlab chiqish masalalari ko'riladi.