Saqlash jarayonida donlarni o'z-o'zidan saralanishining don sifatiga ta'siri
Mazkur diplom ishi, Donning oʻz-oʻzidan saralanishi va uning don sifatiga ta'sirini oʻrganish mavzusida tayyorlangan. Ish jarayonida donni saqlash jarayonida yuzaga keladigan turli omillar, xususan, donning oʻz-oʻzidan saralanishi, uning kimyoviy tarkibining oʻzgarishi, namlik, harorat, havo almashinuvi kabi omillarning donning sifatiga ta'siri chuqur tahlil qilingan. Shuningdek, donni saqlashda amalga oshiriladigan turli texnologik jarayonlar, jumladan, tozalash, saralash, sovutish, quritish va ventilyatsiya kabi tadbirlarning ahamiyati, ularning samaradorligi va iqtisodiy samaradorligi koʻrib chiqilgan. Ishda don sifatini baholash usullari, sifat koʻrsatkichlari hamda ularga ta'sir etuvchi omillar haqida ham ma'lumot berilgan. Diplom ishi Oʻzbekistonda bugʻdoy yetishtirish va saqlashning dolzarb muammolarini yechishga hamda don mahsulotlari sifatini yaxshilashga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Donning oʻz-oʻzidan saralanishi va uning sifatiga taʼsiri: Don massasini saqlash jarayonida yuzaga keladigan oʻz-oʻzidan saralanish jarayonining mohiyati, sabablari, uning donning sifatiga ta'siri, ya'ni uning rangi, tiniqligi, namligi, kimyoviy tarkibi, texnologik xususiyatlari va boshqa sifat koʻrsatkichlariga ta'siri atroflicha oʻrganilgan. Mavzuni chuqurroq ochib berish maqsadida donning oʻz-oʻzidan saralanishining turli koʻrinishlari (uyali, yuqoridan, pastdan, vertikal) va ularning sabablari, donning oziq-ovqatlik, texnologik va yem-xashaklik xususiyatlarining keskin pasayishi, hatto yaroqsiz holga kelishi mumkinligi haqida ma'lumot berilgan.
- Don saqlash jarayonida biologik va fiziologik jarayonlar: Donni saqlash davrida donning nafas olishi, oʻz-oʻzidan qizishi, pishib yetilishi va koʻkarishi kabi biologik va fiziologik jarayonlarning mohiyati, ularning donning sifatiga ta'siri hamda bu jarayonlarni boshqarish usullari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Nafrs olish jarayonida energiyaning ajralib chiqishi, kislorod sarflanishi, karbonat angidrid ajralib chiqishi, nafas olish koeffitsiyenti kabi tushunchalar, shuningdek, oʻz-oʻzidan qizish jarayonining sabablari, uning natijasida donning sifatining pasayishi, pishib yetilish davrida donning bioximik oʻzgarishlari va koʻkarish jarayonining donning sifatiga ta'siri haqida atroflicha tushuncha berilgan.
- Donni tozalash va saralash texnologiyasi: Donni saqlashdan avval uni tozalash va saralashning muhimligini tushuntirib beradi. Don tarkibidagi begona oʻt urugʻlari, aralashmalar, zararkunandalar va boshqa iflosliklarning donning sifatiga salbiy ta'sirini bartaraf etish uchun turli xil mexanik va texnologik jarayonlar, jumladan, elaklar, shamol, transporterlar, elevatorlar va boshqa uskunalar orqali tozalash va saralash usullari batafsil yoritilgan. Xususan, donning ifloslanganlik darajasini aniqlash va uni kamaytirish boʻyicha tadqiqot natijalari keltirilgan.
- Ishlab chiqarishga takliflar: Donni saqlash jarayonida uning sifatini saqlash va oʻz-oʻzidan saralanishini oldini olish boʻyicha ishlab chiqarishga qaratilgan aniq takliflar va tavsiyalar berilgan. Jumladan, omborxona devorlari yaqinidagi don massasiga tushadigan katta bosimni kamaytirish, nam donlarni sovutish, oʻz-oʻzidan qizishni oldini olish, donni tozalash va saralash ishlarini toʻgʻri tashkil etish hamda fiziologik jarayonlarni nazorat qilish boʻyicha tavsiyalar berilgan.