Hozirgi o'zbek adabiy tili (fonetikafonologiya, orfoepiya, grafika, orfografiya, leksikologiya, frazeologiya, leksikografiya)
Ushbu kitob O'zbek adabiy tilining fonetika, leksikologiya, orfografiya, frazeologiya kabi asosiy bo'limlarini qamrab olgan. Kitobda adabiy tilning mohiyati, tarixi, taraqqiyot bosqichlari va zamonaviy xususiyatlari tahlil qilinadi. Talabalarning o'zbek adabiy tilini chuqur o'rganishlari uchun zarur bo'lgan nazariy bilimlar va amaliy ko'nikmalar beriladi.
Asosiy mavzular
- Fonetika: Fonetika tilshunoslikning nutq tovushlarini o'rganuvchi bo'limi ekanligi, fonetikaning sohalari, nutq tovushlarini o'rganish aspektlari (fizik, fiziologik, ijtimoiy) bayon etiladi. Unli va undosh tovushlar, ularning tasnifi va o'ziga xos xususiyatlari batafsil tahlil qilinadi.
- Leksikologiya: Leksikologiya tilning lug'at boyligini o'rganishi, leksikaning asosiy lug'at fondi va umumiy lug'at tarkibi, so'z ma'nolari va ularning turlari (o'z, ko'chma), so'zlararo ma'noviy munosabatlar (sinonimiya, antonimiya, omonimiya, paronimiya) kabi masalalar yoritiladi. So'zning semantik tarkibi va ma'no o'zgarishlari ham ko'rib chiqiladi.
- Orfoepiya: Orfoepiya adabiy talaffuz normalarini o'rganishi, to'g'ri talaffuzning ahamiyati, unli va undosh fonemalarning talaffuzi, ayrim affikslar va so'z birikmalarining orfoepik xususiyatlari tahlil qilinadi. Orfoepiyaning yuzaga kelish omillari, talaffuzda e'tiborga olinishi kerak bo'lgan jihatlar ko'rsatiladi.
- Orfografiya: Orfografiya to'g'ri yozish qoidalari tizimi ekanligi, o'zbek orfografiyasining tamoyillari (fonetik, morfologik, tarixiy-an'anaviy, differensial, grafik) bayon etiladi. Har bir tamoyilning mohiyati misollar bilan ochib beriladi. Alifbo va imlo qoidalari ham ko'rib chiqiladi.
- Frazeologiya: Frazeologiya so'z birikmalari haqidagi ta'limot ekanligi, so'zlarning erkin va turg'un uyushmalari, frazeologizmlarning asosiy tiplari (butunliklar, chatishmalar, qo'shilmalar), frazeologik polisemiya, sinonimiya, antonimiya va omonimiya, frazeologizmlarning tuzilishiga ko'ra turlari, idiomalar kabi mavzular yoritiladi.