Turkiston jadidlari qarashlarida xotin- qizlar va yoshlar masalasi

Ushbu bitiruv malakaviy ishi Turkiston jadidlarining xotin-qizlar va yoshlar masalasiga oid qarashlarini tahlil qiladi. Ishda jadid ziyolilarining ma'rifiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy faoliyatlari, ularning xotin-qizlar masalasiga oid qarashlari, xususan, oila, nikoh, ta'lim va jamiyatdagi o'rni kabi masalalarga bag'ishlangan tahlillar keltirilgan. Mavzuni yoritishda ko'plab arxiv hujjatlari, davriy nashrlar, gazeta va jurnallar, shuningdek, jadid ziyolilarining asarlari va xotiralaridan foydalanilgan. Tadqiqot xulosasida jadidlar olib borgan islohotlarning bugungi kun uchun ham dolzarb ahamiyati ta'kidlangan.

Asosiy mavzular

• Jadidchilikning vujudga kelishi va rivojlanishi: Turkistonda jadidchilikning paydo bo'lishi, rivojlanishi va uning asosiy tamoyillari, xususan, Ismoil Gasprinskiy ta'limotining ta'siri haqida ma'lumot beriladi. XIX asr oxiri - XX asr boshlaridagi ijtimoiy-siyosiy vaziyat va taraqqiyparvarlik harakatlarining jadidchilikka ta'siri ham yoritilgan.
• Xotin-qizlar va yoshlar masalasiga oid jadidlar qarashlari: Jadid ziyolilarining xotin-qizlarning jamiyatdagi o'rni, ma'rifati, oiladagi roli, nikoh, ta'lim va ijtimoiy-siyosiy faolligi kabi masalalarga oid qarashlari tahlil qilingan. Jumladan, Mahmudxo'ja Behbudiy, Munavvarqori Abdurashidxonov, Abdulla Avloniy, Hamza Hakimzoda va boshqa jadid ziyolilarining asarlari, maqolalari va dramalaridan foydalanilgan.
• Jadidlar faoliyatining ijtimoiy-iqtisodiy va madaniy yo'nalishlari: Jadid ma'rifatparvarlarining xalqni ma'rifatli qilish, ijtimoiy-siyosiy jarayonlarga jalb etish, iqtisodiy va madaniy rivojlanish borasidagi faoliyatlari yoritilgan. Xususan, maktablar ochilishi, gazeta va jurnallar nashr etilishi, teatr san'atining rivojlanishi kabi masalalar qalamga olingan.
• Xulosa: Tadqiqot yakunida jadid ziyolilarining xotin-qizlar va yoshlar masalalariga oid qarashlarining bugungi kun uchun ham dolzarbligi, ularning olib borgan islohotlarining ahamiyati ta'kidlangan. Jadidlar olib borgan ma'rifatparvarlik ishlari oʻzbek xalqining ma'naviy va madaniy yuksalishida muhim rol o'ynaganligi qayd etilgan.