Karbon kislotalari misolida molekulyar agregatsiyalarning tuzilishini kombinatsion sochilish spektrlari hamda kvanto – kimyoviy hisoblashlar orqali o’rganish
Ushbu dissertatsiya ishi chumoli va sirka kislotalari molekulalarining xossalarini, ularning tuzilishini va molekulalararo o'zaro ta'sirini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda kombinatsion sochilish spektroskopiyasi va kvant-kimyoviy hisoblash usullaridan foydalanilgan. Molkekulalararo vodorod bog'lanishning ahamiyati, uning spektral namoyon bo'lishi, shuningdek, uglerod kislotalarining dimer va polimer agregatlari hosil qilish jarayoni batafsil o'rganilgan. Tadqiqot natijalari shu kislotalarning turli eritmalardagi xatti-harakatini tushunishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Kombinatsion sochilish usuli va uning ahamiyati: Ushbu bobda yorug'likning kombinatsion sochilish hodisasi, uning klassik va kvant nazariyalari, Reley sochilishidan farqi, yo'ldoshlar paydo bo'lish sabablari va ularning turlari, shuningdek, bu hodisaning fizik va kimyoviy tadqiqotlardagi ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
- Molekulalararo o'zaro ta'sir va ularning tebranish spektrida namoyon bo'lishi: Ushbu bo'lim molekulalararo o'zaro ta'sirning turli turlari (van-der-vals, induksion, dispersion) va ularning molekulalar spektrida namoyon bo'lishi, jumladan, dipol moment, qutblanuvchanlik va vodorod bog'lanishning ahamiyati haqida batafsil tushuntirilgan.
- Vodorod bog'lanish va vodorod bog'lanishli komplekslarning umumiy xarakteristikasi: Ushbu bob vodorod bog'lanishning tabiatini, uning hosil bo'lish shartlarini, turli xil vodorod bog'lanishli komplekslarni va ularning fizik-kimyoviy xossalarini o'rganadi. Vodorod bog'lanishning tirik organizmlar uchun ahamiyati ham ta'kidlangan.
- Kvant-kimyoviy hisoblashlarda molekulalarning strukturasi: Ushbu bo'lim molekulalarning tuzilishi, geometriyasi, elektron zichligi va boshqa xossalari bilan tanishish uchun kvant-kimyoviy hisoblash usullarining ahamiyatini tushuntiradi. Gaussian dasturi va uning imkoniyatlari haqida ma'lumot berilgan.
- Chumoli kislotasi va uning eritmalarida molekulyar agregatsiyalarni kombinatsion sochilish spektrlari yordamida o'rganish: Bu bobda chumoli kislotasining toza holati va uning turli eritmalardagi (CCl4, geksan, suv) kombinatsion sochilish spektrlari tahlil qilingan. Tajriba natijalari Chumoli kislotasining molekulalararo vodorod bog'lanish hosil qilishini va bu bog'lanishning spektral chiziqlarga ta'sirini ko'rsatgan.
- Chumoli kislotasi va uning agregatlarini kvanto-kimyoviy hisoblashlar yordamida o'rganish: Ushbu bobda chumoli kislotasining monomer va dimer tuzilishlari kvant-kimyoviy hisoblashlar yordamida o'rganilgan. Hisoblashlar natijalari molekulalararo vodorod bog'lanishning dimer hosil bo'lish energiyasiga ta'sirini ko'rsatgan.
- Sirka kislotasi va uning eritmalarida molekulyar agregatsiyalarni kombinatsion sochilish spektrlari yordamida o'rganish: Bu bobda sirka kislotasining toza holati va uning turli eritmalardagi (CCl4, atsetonitril) kombinatsion sochilish spektrlari tahlil qilingan. Tajribalar natijalari sirka kislotasining agregatlar hosil qilishini va bu agregatlarning spektral xossalarini tushuntirib bergan.
- Sirka kislotasi va uning agregatlarini kvanto-kimyoviy hisoblashlar yordamida o'rganish: Sirka kislotasining monomer va dimer tuzilishlari kvant-kimyoviy hisoblashlar yordamida o'rganilgan. Hisoblashlar natijalari sirka kislotasining molekulalararo vodorod bog'lanish hosil qilishini va bu bog'lanishning uning spektral xossalariga ta'sirini ko'rsatgan.