Hozirgi o`zbek tili
Ushbu kitob hozirgi o‘zbek tilining fonetika, leksikologiya, frazeologiya, morfemika, so‘z yasalishi, morfologiya, sintaksis, grammatika, puntuatsiya, undalmalar, so‘z birikmalari, qo‘shma gaplar, o‘ziniki va nisbiy sifatlar, ravishlar, fe’llar va boshqa til hodisalarini o‘z ichiga olgan nazariy va amaliy mashqlar to‘plamidan iborat. Kitobda tilshunoslikning turli sohalariga oid mashqlar berilgan bo‘lib, ular talabalarning nazariy bilimlarini mustahkamlash va amaliy ko‘nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Fonetika: Ushbu bo‘limda o‘zbek tilining undosh va unli fonemalar, urg‘ular, tovushlar va fonemalarning farqlari, ularning talaffuzi va yozilishi kabi mavzular yoritilgan. Mashqlar orqali talabalarning bu mavzularni puxta o‘zlashtirishlari nazarda tutilgan.
- Leksikologiya: Bu bo‘limda o‘zbek tilining lug‘at boyligi, so‘z ma’nolari, ko‘p ma’noli so‘zlar, omonimlar, sinonimlar, antonimlar, tilimizga kirib kelgan o‘zlashma so‘zlar va ularning talaffuzi kabi mavzular tahlil qilinadi. Mashqlar orqali talabalarning lug‘at boyligini oshirishga e’tibor qaratilgan.
- Morfemika va So‘z Yasalishi: Ushbu bo‘limda o‘zbek tilining morfemik tarkibi, so‘z yasalishi, qo‘shma va hosila so‘zlar, ularning tuzilishi va ma’nolari haqida ma’lumot beriladi. Mashqlar orqali talabalarning so‘z hosil qilish ko‘nikmalari rivojlantiriladi.
- Grammatika: Grammatika bo‘limida ot, fe’l, sifat, ravish, olmosh, yuklamalar, ko‘makchilar, bog‘lovchilar, undalmalar kabi so‘z turkumlarining lug‘aviy-grammatik xususiyatlari, ularning sintaktik vazifalari tahlil qilinadi. Mashqlar orqali talabalarning grammatik bilimlarini mustahkamlash nazarda tutilgan.
- Sintaksis: Sintaksis bo‘limida sodda va qo‘shma gaplarning tuzilishi, ularning turlari, gap bo‘laklari va ularning ifodalanish usullari haqida ma’lumot beriladi. Mashqlar orqali talabalarning gap tuzish ko‘nikmalari shakllantiriladi.
- Puntuatsiya: Bu bo‘limda tinish belgilarining qo‘llanilishi, ularning o‘ziga xos qoidalari va ulardan foydalanish yo‘llari tahlil qilinadi. Mashqlar orqali talabalarning tinish belgilarini to‘g‘ri qo‘llash ko‘nikmalari rivojlantiriladi.