Gruntlar mexanikasi, zamin va poydevorlar

Ushbu o'quv qo'llanma «Gruntlar mexanikasi, zamin va poydevorlar» fanidan O‘zbekistondagi oliy o‘quv yurtlarining barcha qurilish yo‘nalishlari bo‘yicha 3-bosqich bakalavriat talabalari va professor-o‘qituvchilar uchun mo‘ljallangan. Unda gruntlar mexanikasi, zamin va poydevorlar fanidan o‘quv qo‘llanma me‟yoriy hujjatlar asosida ishlab chiqilgan bo‟lib, u o‟z ichiga inshootlar bilan grunt orasidagi o‟zaro mubosabatlar, gruntlarning fizik-mexanik xususiyatlari, ularning turli yuklar ostida deformatsiyalanishi va kuchlanganlik holati, gruntlarning qiyaliklardagi turg‟unligini aniqlash, lyossli gruntlarning cho‟kuvchanligi to‟g‟risidagi mavzularni olgan.

Asosiy mavzular

Kirish: O‘zbekistondagi oliy o‘quv yurtlarida gruntlar mexanikasi, zamin va poydevorlar fanining ahamiyati, uning qamrovi va asosiy tushunchalari.
Gruntlarning umumiy xususiyatlari: Gruntlarning fizik-mexanik xossalari, ularning tarkibi, mineral tarkibi, granulometrik tarkibi, mustahkamlik va deformatsiyalanish xususiyatlari.
Zamin va poydevorlarni loyihalash: Sayoz va chuqur joylashgan poydevorlar turlari, ularni loyihalash va hisoblash usullari, zaminlarning yuk ko'tarish qobiliyati.
Eglishga ishlaydigan poydevorlar: Egiluvchan poydevorlarni aniqlash va hisoblash usullari, mexanik harakteristikalarini aniqlash.
Qoziqli poydevorlar: Qoziqli poydevorlar turlari, ularni o'rnatish va hisoblash usullari, gruntlarning yuk ko'tarish qobiliyati.
Chuqur joylashuvchi poydevorlar: O'z og'irligi bilan pastlashuvchi quduqlar, kesson poydevorlar va ularni loyihalash.
Grunt qatridagi devor poydevorlar: Grunt qatridagi devor usulida poydevorlar va ularning afzalliklari.
Zamin gruntlarini sun'iy mustahkamlash: Gruntlarni mustahkamlash usullari: almashtirish, qotirish va zichlash.
Zilzilaga bardoshli zaminlar: Zilzilaga bardoshli zaminlarni hisoblash va loyihalash qoidalari, zilzila ta'sirida grunt mustahkamligining o'zgarishi.
Mashina va uskunalar poydevorlari: Mashina va uskunalar poydevorlari turlari, loyihalash va hisoblash, zaminning tebranishi.
Zamin va poydevorlarni ta'mirlash: Zamin va poydevorlarni ta'mirlash sabablari va usullari.
Foydalanilayotgan inshoot yonida poydevorlar o'rnatish: Mavjud inshootlar yonida poydevor o'rnatish usullari va ularning oqibatlari.