Oziq-ovqat injineringi

Ushbu kitob «Qishloq xoʻjaligi mahsulotlarini qayta ishlash» fanidan amaliy mashgʻulotlarni bajarish uchun uslubiy qoʻllanma boʻlib, unda umumkasbiy va maxsus muhandislik fanlariga oid nazariy bilimlar hamda amaliy koʻnikmalar berilgan. Kitobda oziq-ovqat sanoati uchun zarur boʻlgan texnologik jarayonlar, uskunalar va ularning ishlash prinsiplari oʻrganiladi. Mavzular gidravlika, gidrodinamika, gidrostatika, issiqlik almashinishi, massa almashinishi, adsorbsiya, mexanik jarayonlar va boshqa texnologik jarayonlarni oʻz ichiga oladi. Kitobda har bir mavzu boʻyicha nazariy maʼlumotlar, hisoblash formulalari, namunaviy masalalar echimi va mustaqil echish uchun mashqlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Suyuqliklarning oqish rejimlarini aniqlash: Ushbu mavzuda suyuqliklarning oqish rejimlarini (laminar, o‘tish, turbulent) aniqlash, turli bosim va haroratlarda suyuqliklarning qovushqoqlik va issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsientlarini hisoblash va ularning birliklarini SI sistemasida aniqlash o‘rganiladi. Shuningdek, turli gazlarning zichligi va aralashma gazlarning zichligi hisoblash usullari ham keltirilgan.
Trubalarning mahalliy va ishqalanish qarshiliklarini aniqlash: Mavzuda trubalardagi mahalliy (kirish, chiqish, burilish, teshik) va ishqalanish qarshiliklarini aniqlash usullari, ularning formulalari va hisoblash uslublari berilgan. Reynoldson mezoni, Eyler mezoni va Frankin tenglamasi yordamida gidravlik qarshiliklarni hisoblash tushuntirilgan.
Suyuqliklarning tezligi va sarfini Pito-Prandtl naychasi bilan o‘lchash: Mavzu Pito-Prandtl naychasi yordamida suyuqlik va gazlar tezligi va sarfini o‘lchash usullarini, uning ishlash prinsipini va hisoblash formulalarini o‘rganishga bag‘ishlangan.
Suyuqliklarning nasadka va teshiklardan oqishi: Bu mavzuda suyuqliklarning nasadka va teshiklardan oqish jarayoni, uning nazariy va amaliy jihatlari, oqish tezligi va sarfini aniqlash usullari o‘rganiladi.
Mavxum qaynash qatlamining gidrodinamikasi: Mavzuda mavxum qaynash jarayoni, uning gidrodinamikasi, qattiq zarrachalarning muallaq holatga o‘tish sharti, gidravlik qarshiliklar va kinetik koeffitsientlar aniqlash usullari berilgan.
Mavxum qaynash qatlamida zarrachalarning qaynash va uchib chiqish tezliklarini aniqlash: Mavzuda mavxum qaynash qatlamida zarrachalarning qaynash va uchib chiqish tezliklarini aniqlash usullari, Arximed mezoni, Lyashenko va Reynolьds mezonlari yordamida hisoblashlar keltirilgan.
Markazdan qochma nasoslarning xarakteristikasi: Mavzu markazdan qochma nasoslar, ularning asosiy parametrlari, ishchi xarakteristikalari (q-n, N-q, N-H), foydali ish koeffitsienti va uning qiymatlarini hisoblash usullarini o‘rganishga bag‘ishlangan.
Filtrlash doimiysini aniqlash: Mavzuda filtrlash jarayonida qatlamning qattiq holatga o‘tish sharti, gidravlik qarshiliklar va kinetik koeffitsientlar aniqlash usullari berilgan.
"Truba ichida truba" tipidagi isitkichdagi issiqlik berish koeffitsientini aniqlash: Mavzuda "truba ichida truba" tipidagi isitkichlarda issiqlik berish jarayoni, issiqlik almashinishining asosiy tenglamalari, Nusselьt, Prandt, Reynold va Galiley mezonlari yordamida issiqlik berish koeffitsientini hisoblash usullari berilgan.
"Truba ichida truba" tipidagi isitkichning issiqlik o‘tkazish koeffitsientini aniqlash: Mavzu "truba ichida truba" tipidagi isitkichlarda issiqlik o‘tkazish jarayoni, issiqlik almashinishining asosiy tenglamalari, tajriba ma’lumotlari asosida issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsientini hisoblash usullari berilgan.
Erkin konvensiya davrida havoning issiqlik berish koeffitsientini aniqlash: Mavzu erkin konveksiya sharoitida havoning issiqlik berish jarayoni, uning nazariy asoslari va hisoblash usullari, Nusselьt, Prandt, Reynold va Galiley mezonlari yordamida issiqlik berish koeffitsientini hisoblash usullari berilgan.
Eritmalarning temperatura depressiyasini aniqlash: Mavzuda eritmalarning temperatura depressiyasi, uning sabablari va hisoblash usullari, shuningdek, muzlash harorati va konsentratsiyaning bog‘liqligi o‘rganilgan.
Quritish uskunasida qurish jarayonini o‘rganish: Mavzu quritish jarayoni, uning nazariy asoslari, quritkichlarning turlari, ularning ishlash prinsiplari va asosiy parametrlari, hamda namunaviy masalalar echish usullarini o‘rganishga bag‘ishlangan.
Quritish jarayonining kinetikasi: Mavzu quritish jarayonining kinetikasi, ya’ni quritish tezligi, vaqt va namlikning o‘zgarishi, hamda namunaviy masalalar echish usullari berilgan.
Harakatchan nasadkali kolonnalarda massa berish va o‘tkazish koeffitsientini aniqlash: Mavzu harakatchan nasadkali kolonnalarda massa berish va o‘tkazish jarayonlari, ularning nazariy asoslari, massa uzatish koeffitsientlari va Reynold, Prandt, Nusselьt mezonlari yordamida hisoblash usullari berilgan.
Yarim sferik aktiv ko‘mir qatlamli adsorber gidrodinamikasini o‘rganish: Mavzu yarim sferik aktiv ko‘mir qatlamli adsorberlar gidrodinamikasi, ularning ishchi chizig‘i, Reynold, Prandt mezonlari va massa uzatish koeffitsientini hisoblash usullari berilgan.
Sochiluvchan materiallarning solishtirma yuzasini aniqlash va elaklarda fraksiyalarga ajratish: Mavzu sochuvchan materiallarning solishtirma yuzasini aniqlash, elaklarda fraksiyalarga ajratish va maydalash jarayonlari, ularning turlari va mexanik asoslari berilgan.
Qattiq jismlarni maydalash: Mavzu qattiq jismlarni maydalash jarayoni, usullari, maydalash darajasi, o‘rtacha o‘lchamlar va samaradorlikni hisoblash usullari, hamda namunaviy masalalar echish berilgan.