Zarafshon qo’riqxonasi yarim qattiqqanotli (HEMIPTERA) hasharotlari faunasi
Ushbu tadqiqot ishi Zarafshon qo'riqxonasida tarqalgan yarim qattiqqanotli hasharotlar (Hemiptera) faunasini o'rganishga bag'ishlangan. Unda ushbu turkumning oilalari, turlari, tarqalishi, biologiyasi va ekologik xususiyatlari batafsil yoritilgan. Tadqiqotda aniqlangan turkumning 12 oilaga mansub 34 turi tavsiflangan bo'lib, ularning tarqalishi va ozuqa bog'lanishlari tahlil qilingan. Ishda tadqiqot obyekti, materiallar, uslublar va olingan natijalar keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Yarim qattiq qanotli hashorotlarning umumiy tavsifi va o'rganilish tarixi: Ushbu bo'limda yarim qattiq qanotlilarning tashqi ko'rinishi, morfologik va sistematik xususiyatlari, shuningdek, O'zbekistonda va Zarafshon vohasida ushbu hasharotlarning o'rganilish tarixiga oid ma'lumotlar keltirilgan. Entomologiya fanining rivojlanishidagi olimlarning hissasi va olib borilgan tadqiqotlar haqida so'z yuritilgan.
- Tadqiqot obyekti, sharoiti va uslublari: Bu bo'limda tadqiqot o'tkazilgan Zarafshon davlat qo'riqxonasining hududiy tuzilishi, tabiiy-geografik sharoiti, iqlimi, tuproqlari, gidrologiyasi, o'simlik va hayvonot dunyosi haqida ma'lumot berilgan. Tadqiqot obyekti sifatida Zarafshon qo'riqxonasida tarqalgan qandalalar faunasi tanlangan va ularni yig'ish uslublari, materiallar bilan ishlash usullari batafsil bayon etilgan.
- Tadqiqot natijalari: Ushbu bo'limda Zarafshon qo'riqxonasida tarqalgan yarim qattiq qanotli hasharotlarning tur tarkibi tahlil qilingan. Aniqlangan oilalar, avlodlar va turlar keltirilib, ularning soni va hissasi ko'rsatilgan. Qandalalarning oziqlanishiga ko'ra asosiy ekologik guruhlarga bo'linishi va ularning nisbati tahlil qilingan.
- Xulosa: Tadqiqot natijalariga asoslanib, Zarafshon qo'riqxonasi va uning atrofi biotsenozlarida yarim qattiq qanotlilar turkumining 12 oila va 27 avlodga mansub 34 turi tarqalganligi aniqlangan. Turlarning xilma-xilligi bo'yicha yirtqichchalar (Reduviidae) oilasi oldingi o'rinda turadi. Qandalalarning 55,88% fitofaglar, 35,29% zoofaglar va 8,83% zoofitofaglar ekanligi aniqlangan.
- Tavsiyalar: Malakaviy bitiruv ishi materiallaridan umumta'lim maktablarida zoologiya darslarida hamda Zarafshon qo'riqxonasi muzeyida foydalanish mumkinligi haqida tavsiyalar berilgan.