Optimal va adaptiv boshqarish sistemalari

Ushbu kitob

Asosiy mavzular

Avtomatlashtirishning texnik vositalari.: Ushbu kitob "Avtomatlashtirishning texnik vositalari" fanining zamonaviy talablar asosida tayyorlangan bo'lib, unda avtomatlashtirish tizimlarining asosini tashkil etuvchi texnik vositalar, ularning turlari, tuzilishi, xususiyatlari, strukturaviy sxemalari, ishlash jarayonlari, rostlash qonunlari va rostlash organlari, qurilmalari hamda barcha texnik vositalarning ijro mexanizmlarini o`rganishni qamrab oladi. Bunda talabalarning avtomatlashtirish vositalari to`g`risida malakalarini oshirish nazarda tutilgan.
Fanga kirish: Avtomatlashtirishning texnik vositalari rivojining asosiy bosqichlari va hozirgi zamon yo`nalishlari, klassifikatsiyasi, qo`llash sohalari va tipik tavsiflari. Texnik vosita komplekslari. O‘byekt holati haqida ma‘lumot olishning texnik vositalari. Taqsimlangan boshqarish tizimlari. Dala qurilmalari.
Pnevmatik va gidravlik texnik vositalar: Avtomatik rostlash tizimlarini pnevmatik va gidravlik vositalar asosida tuzish tamoyillari. Ikkilamchi pnevmatik asboblar, boshqarish stansiyalari, funksional bloklar va yordamchi qurilmalar. Pnevmatik vositalar majmuasi asosida tuzilgan boshqarish sistemalarining tipoviy variantlari. Gidroavtomatika vositalarining elementlar bazasi. Gidravlik rostlagichlar. Elektrogidravlik va pnevmogidravlik o`zgartirgichlar va yordamchi vositalari. Pnevmokuchaytirgich. Pnevmorostlagich.
Elektr ijro mexanizmlar: Elektr ijro mexanizmlarga qo`yilgan asosiy talablar. Doimiy tok dvigatellari. O`zgaruvchan tok dvigatellari. Sinxro va asinxron dvigatellar. Qadamli elektrodvigatellar. Dvigatellarning matematik modelini tuzish va uzatish funksiyasini hisoblash. Elektromagnitlar. Ishlash prinsiplari. Elektromagnit ijro mexanizmlar.
Ijro etuvchi qurilma: Ijro etuvchi qurilmalarning umumiy strukturasi va umumiy tashkil etuvchilari. Ijro etuvchi qurilmalarning klassifikatsiyasi. Ijro etuvchi qurilmalarga, ularni o`rnatishga va ishlatishga qo`yiladigan talablar. Ijro etuvchi qurilmalarni ishlashini ta‘minlovchi bosimlar farqi, siljituvchi kuch va momentlar tushunchalari. Ijro etuvchi qurilmalarning asosiy xarakteristikalari. Ijro mexanizmlarini hisoblash va tanlash. Pnevmatik membranali ijro mexanizmlarini hisoblash va tanlash. Pnevmatik porshenli ijro mexanizmlarini hisoblash va tanlash. Pnevmatik silfonli ijro mexaizmlarini hisoblash va tanlash. Pnevmatik mexanizmlarni dinamik hususiyatlari, differensial tenglamalari, uzatish funksiyalarini topish. Pnevmatik mexanizmlarni kompyuterda turli amaliy dastur paketlaridan foydalanib modellashtirish, konstruktiv parametrlarini ularni ishlashiga ta‘sirini o`rganish. Gidravlik ijro mexanizmlarini hisoblash va tanlash. Gidravlik ijro mexanizmlarini kompyuterda modelllashtirish va uni ishlashiga konstruktiv parametrlarini ta‘sirini o`rganish. Elektr ijro mexanizmlarini hisoblash va tanlash. Elektr ijro mexanizmlarini kompyuterda modellashtirish va ularni ishlashiga konstruktiv parametrlarini ta‘sirini o`rganish. Umumuy struktura sxemalari asosida ijro mexanizmlarini differensial tenglamalarini, uzatish funksiyalarini topish.
Rostlash organlari: Rostlash organlarining turlari. Rostlash organlariga umumiy talablar. Bir egarli rostlash organlari. Ikki egarli rostlash organlari. Zaslonkali rostlash organlari. Uch yo`nalishli rostlash organlari. Shlang ko`rinishidagi rostlash organlari. Kran ko`rinishidagi rostlash organlari. Zadvijka ko`rinishidagi rostlash organlari. Rostlash organlarini ularni o`tkazuvchanlik hususiyatlaridan kelib chiqib hisoblash va tanlash. Rostlash organlarini o`lchamlarini hisoblash va tanlash. Zatvorni sijitish uchun uni siljituvchi kuchni, momentni hisoblash. Dozirovka qiluvchi rostlash organlarini hisoblash va tanlash. Pozisionerlar. Reversiv va noreversiv pozisionerlar. O`ziga o`rnatilgan pozisionerlar. Chekka holatlar to`g‘risida xabar beruvchi qurilmalar.
Avtomatik rostlagichlar: Umumiy tushunchalar. Avtomatik rostlagichlarning strukturaviy sxemalari. Kiritish/chiqarish funksiyalari. Boshqarish funksiyalari. Yuqori va quyi daraja analog kirish tochkalari. Jarayon o`zgaruvchisining (PV) aproksimatsiyasi. Jarayon o`zgaruvchisining diapazoni tekshiruvi va filtiratsiyasi. Boshqaruv slotlari turlari. Skanerlash chastotasi. Qisqa muddatli holatlar. Jarayon rejimlarining hususiyatlari. Blokirovka.
Aloqa kanallari va tarmoqlari: Bog‘lanish to`g‘risida umumiy tushunchalar. AS interfeys. PROFIBUS. ETHERNET. HART-protokol. CAN-protokol. Golvonometrik bo`lish qurilmasi. Ma‘lumotlarning dasturiy nuqtasi. Kamutatorlar, konsentratorlar, integratorlar.
Ma'lumotlarni qayta ishlashning raqamli qurilmalari: Boshqaruvchi EXM lar. Boshqaruvchi hisoblash komplekslari. Sanoat kontrollerlari. Mikro-EXM. Bir kristalli kontrollerlar. Avtomatika sistemalarining dasturiy ta‘minoti.
Programmalashtiriladigan mantiqiy kontrollerlar: Programmalashtiriladigan mantiqiy kontrollerlar (PMK) klassifikatsiyasi. Ko`p funksiyali kontrollerlar. PMK funksional tarkibi. Qo`shimcha bloklar.