Olma sharbatini tayyorlash texnоlоgik jarayonlarini asоslash

Ushbu bitiruv malakaviy ishi olma sharbatini tayyorlash texnologik jarayonlarini asoslashga bag'ishlangan. Unda olma sharbatini ishlab chiqarishning texnologik sxemasi, xom ashyoga qo'yiladigan talablar, sharbat tayyorlash jarayonida ishlatiladigan texnika va jihozlar, hamda iqtisodiy samaradorligi batafsil yoritilgan. Shuningdek, ish jarayonida mehnatni muhofaza qilish va texnologik jarayonlarning xavfsizligi masalalariga ham to'xtalib o'tilgan.

Asosiy mavzular

  • Kirish: O'zbekistonning agrosanoat kompleksini rivojlantirish va aholi turmush farovonligini oshirish maqsadida qishloq xo'jaligi mahsulotlarini qayta ishlashning ahamiyati, ayniqsa meva-sabzavotlarni qayta ishlashning dolzarbligi haqida ma'lumot beradi. Sanoatni rivojlantirish, eksport imkoniyatlarini kengaytirish va oziq-ovqat xavfsizligini ta'minlash masalalariga urg'u beriladi.
  • Adabiyotlar sharhi: Meva va rezavor mevalarning inson salomatligi uchun ahamiyati, ulardagi vitaminlar, organik kislotalar, uglevodlar va boshqa foydali moddalar haqida ilmiy ma'lumotlar keltirilgan. Turli olimlarning tadqiqotlari asosida meva va sabzavotlarning kimyoviy tarkibi, ulardagi vitaminlar miqdori va ularni qayta ishlash jarayonlari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Tajriba o'tkazilgan joy tavsifi: Tajriba Namangan viloyati Kosonsoy tumanidagi «A porloq kelajagi» fermer xo'jaligida o'tkazilgan. Xo'jalikning tuproq-iqlim sharoiti, mevalarning navlari va agrotexnik tadbirlari haqida ma'lumotlar berilgan.
  • Tajriba o'tkazish uslubiyati: Mevalarning sifatini belgilovchi asosiy ko'rsatkichlar, jumladan, mexanik shikastlanmaganligi, ezilmaganligi, dog'larsizligi va boshqa omillar haqida ma'lumot berilgan. Mevalar zarar-kukunlar va kasalliklar ta'sirida sifati o'zgarishi, ularni saqlash vaqtida yuzaga keladigan muammolar ham yoritilgan.
  • Olma sifatiga talablar: O'zbekistonda olma yetishtirilishi, olma navlari, ularning kimyoviy tarkibi (shakar, kislota, vitaminlar), mevalardan tayyorlanadigan mahsulotlar (sharbat, kompot, qiyom) va ularga qo'yiladigan GOST talablari haqida ma'lumot berilgan.
  • Sharbatlarni tayyorlash texnologiyasi: Olma sharbatini ishlab chiqarish texnologik sxemasi, jumladan, xom ashyoni saralash, yuvish, tozalash, presslash, sentrifugalash, tindirish, filtrlash, sterilizatsiya va qadoqlash jarayonlari batafsil bayon etilgan. Har bir jarayonda ishlatiladigan texnika va jihozlar, texnologik parametrlarga qo'yiladigan talablar va sharbatning sifat ko'rsatkichlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
  • Olma sharbati ishlab chiqarish texnologik sxemasini tanlash va asoslash: Meva sharbatlarini tayyorlash jarayonida ishlatiladigan texnologiyalar, jumladan, presslash, sentrifugalash, diffuziya usullari, fermentlar ta'siri va ularning samaradorligi haqida ma'lumot berilgan. Sharbat olish jarayonida hujayra shirasi chiqishini ko'paytirish uchun qo'llaniladigan usullar va ularning natijalari tahlil qilingan.
  • Olma sharbati ishlab chiqarish uchun sarflangan elektr energiya, bug' va suv sarflari hisobi: 150 tonna olma sharbatini ishlab chiqarish uchun sarflanadigan elektr energiya, bug' va suv miqdori hisoblab chiqilgan. Mavsumiy sarflar va bir shartli bankaga o'tkazish uchun sarflanadigan resurslar ham ko'rsatilgan.
  • Olma kompoti ishlab chiqarishda iqtisodiy samaradorlik: Olma sharbati va kompoti ishlab chiqarishda iqtisodiy samaradorlik ko'rsatkichlari, jumladan, xom ashyo sarfi, ish haqi, qo'shimcha xarajatlar, sotish narxi, sof foyda va rentabellik hisoblab chiqilgan.
  • Mehnatni muhofaza qilish: Sanoatda ishlab chiqarish jarayonlarida mehnatni muhofaza qilishning umumiy talablari, xavfsizlik qoidalari, texnologik jarayonlarning xavfsizligini ta'minlovchi vositalar va uskunalar haqida ma'lumot berilgan. Ishlab chiqarishda yuzaga kelishi mumkin bo'lgan avariyalar va ularning oldini olish choralari ko'rsatilgan.
  • Xulosa va takliflar: O'zbekiston iqtisodiyotida agrosanoat kompleksini rivojlantirishning ahamiyati, qishloq xo'jaligini modernizatsiyalash, fermer xo'jaliklarini qo'llab-quvvatlash va sifatli mahsulotlar ishlab chiqarishning dolzarbligi ta'kidlangan. Olma sharbatini ishlab chiqarishning iqtisodiy samaradorligi va kelajakdagi istiqbollari haqida takliflar berilgan.