Hozirgi o‘zbek she’riyatida kichik lirik shakllar takomili (Sirojiddin Sayyid, Mahmud Toir va Farida Afro‘z ijodi misolida)
Ushbu dissertatsiya mavzusi zamonaviy oʻzbek she'riyatida kichik lirik shakllarning takomilini Sirojiddin Sayyid, Mahmud Toir va Farida Afroʻz ijodlari misolida oʻrganishga bagʻishlangan. Tadqiqotda dunyo adabiyotshunosligida she'riyatdagi badiiy shakllar evolyusiyasi, kichik lirik janrlar va shakllar genezisi hamda tipologiyasi oʻrganilgan. Zamonaviy oʻzbek she'riyatidagi kichik lirik she'riy shakllarning xalq ogʻzaki ijodi hamda jahon she'riyatidagi kichik lirik janrlardan ta'sirlanish omillari bilan uygʻunlikda tahlil qilingan. Kichik lirik janrlar genezisini tadqiq etish orqali hozirgi oʻzbek she'riyatiga Sharq mumtoz badiiy an'analarining ta'siri, shu asosda yuzaga kelgan kichik lirik shakllarning janriy xususiyatlari va tipologiyasi asoslari ochib berilgan. Shuningdek, mazkur shoirlarning ijodidagi kichik lirik she'riy shakllarning oʻziga xos ohangi, poetik tizimi, tuzilishi, badiiy san'atlardan foydalanish mahorati oʻrganilganda hikmatga, aforizmga yoʻgʻirilganligi, ixcham misralar mohiyatiga ulkan ma'nolar jamlangani aniqlangan.
Asosiy mavzular
- Kichik lirik shakllarning ilmiy-nazariy asoslari va adabiy manbalari: Ushbu bobda dunyo va oʻzbek adabiyotshunosligida kichik lirik janrlar haqidagi ilmiy-nazariy qarashlar, ularning genezisi va tipologiyasi oʻrganilgan. Kichik lirik shakllarning folklor bilan bogʻliqligi va xalq ogʻzaki ijodidan ta'siri tahlil qilingan.
- Kichik lirik shakllar: ijodiy izlanish va tajriba sintezi: Bu bobda ob'ekt shoirlar ijodidagi kichik lirik she'rlarning oʻziga xos xususiyatlari, shoirlarning mahorat qirralari, ixcham she'rlaridagi oʻziga xos shakliy izlanishlar hamda falsafiy mazmun oʻrganilgan. Jumladan, Sirojiddin Sayyid, Mahmud Toir va Farida Afroʻz ijodidagi kichik lirik she'rlarning badiiy-estetik mohiyati, uslubiy izlanishlari tahlil qilingan.
- Kichik lirik shakllarning badiiy xususiyatlari: Ushbu bobda zamonaviy oʻzbek she'riyatining tarkibiy qismi boʻlgan kichik lirik she'riy shakllarning poetik xususiyatlari, yondosh adabiy hodisalar bilan garmoniyasi, poetik soʻz va obraz munosabati, shoirlar mahoratlari, izlanishlari, she'rlarning shakliy-uslubiy jihatlari tizimli ravishda tahlil qilingan.