5-sulfosalitsil kislota asosidagi yangi koordinatsion birikmalarning sintezi, tuzilishi, biologik faolligi va 3D modellash
Ushbu dissertatsiya ishi 5-sulfosalitsil kislota va monoetanolamin asosidagi yangi koordinatsion birikmalarning sintezi, tuzilishi, biologik faolligi va 3D modellash kabi muhim mavzularni o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, sintez qilingan birikmalar nafaqat biologik faollik bilan ajralib turadi, balki ular kam zaharli (4-sinf) kimyoviy birikmalar qatoriga kiradi. Shuningdek, ushbu birikmalar «Muborak gazni qayta ishlash zavodi»da korroziyani oldini olishda ingibitor sifatida ham qo'llanilishi mumkinligi isbotlangan. Tadqiqotda olib borilgan kompleks tahlillar yangi kimyoviy birikmalarni yaratish va ularning amaliy qo'llanilish sohalarini kengaytirishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Yangi koordinatsion birikmalarning sintezi: Tadqiqotning birinchi qismida 5-sulfosalitsil kislota va monoetanolamin asosida turli 3d metallar bilan yangi koordinatsion birikmalarning sintez qilish usullari va sharoitlari aniqlangan va ularning strukturalari o'rganilgan. Jami 12 ta diskret va polimer tuzilishli koordinatsion birikmalar sintez qilingan.
- Koordinatsion birikmalarning tuzilishi va xossalari: Sintez qilingan birikmalarning tarkibi va tuzilishi rentgen-struktur tahlili, IR- va UV-spektroskopiya, DTA usullari yordamida aniqlangan. Ularning kristallografik ma'lumotlari Kembrij kristallografik ma'lumotlar bazasiga joylashtirilgan.
- Biologik faollik va zaxarlilik: Tadqiqot natijalariga ko'ra, sintez qilingan birikmalar yuqori antibakterial faollikka ega va kam zaharli (4-sinf) ekanligi aniqlangan. Tadqiqotda KB-6 va KB-7 birikmalarining E.coli bakteriyasi DNK girazasiga ta'siri molekulyar doking usuli bilan o'rganilgan.
- 3D modellash va amaliy qo'llanishi: Birikmalarning 3D modellari yaratilgan bo'lib, ularning strukturaviy xususiyatlari va biologik faolligi o'rtasidagi bog'liqlik o'rganilgan. Shuningdek, KB-6 va KB-7 birikmalari «Muborak gazni qayta ishlash zavodi»da korroziyaga qarshi ingibitor sifatida amaliyotga joriy etilgan.