Xalqaro kurash turlari vositalari asosida kurashchilarning jismoniy tayyorgarligini rivojlantirish metodikasini takomillashtirish
Ushbu dissertatsiya oʻzbek kurashini xalqaro kurash turlari, jumladan, sambo va dzyudo vositalari bilan birgalikda oʻrgatish orqali kurashchilarning jismoniy va texnik tayyorgarligini rivojlantirish metodikasini takomillashtirishga bag'ishlangan. Tadqiqotda jahon tajribasidan kelib chiqib, sambo va dzyudo uslublaridan foydalanish orqali oʻzbek kurashi sportchilarining tayyorgarlik jarayonini optimallashtirish, jismoniy va texnik mahoratini oshirish boʻyicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan. Tadqiqotda nazariy va amaliy usullar qoʻllanilgan boʻlib, sportchilarning jismoniy tayyorgarligini nazorat qilish va rivojlantirish boʻyicha aniq metodik tavsiyalar berilgan. Tadqiqot natijalari sportchilarning jismoniy imkoniyatlarini oshirish, texnik-taktik mahoratini yuksaltirishga qaratilgan boʻlib, bu oʻz navbatida ularning jahon arenasida muvaffaqiyatli ishtirok etishlariga zamin yaratadi.
Asosiy mavzular
- Dissertatsiyaning dolzarbligi va zaruriyati: Jahon sportida kurash turlarining rivojlanishi va oʻzbek kurashining xalqaro maydonlarda oʻz oʻrnini egallashi sharoitida sportchilarning jismoniy va texnik tayyorgarligini takomillashtirish muhim ahamiyat kasb etadi. Tadqiqotda ushbu jihatlarning nazariy va amaliy asoslari, zamonaviy metodlar tahlil qilingan.
- Tadqiqotning maqsadi: Xalqaro kurash turlari vositalari asosida kurash milliy turidagi sportchilarining jismoniy tayyorgarligini takomillashtirish boʻyicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqish.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi: Sport takomillashuv bosqichidagi sportchilarning xalqaro va respublika musobaqalariga tayyorlashda sambo va dzyudo sport turlarining oʻquv-yigʻin mashgʻulot dasturlaridan model sifatida foydalangan holda mashgʻulotlarni optimal taqsimlash asosida sport formasini yuqori darajada saqlash; kurashchilarning jismoniy tayyorgarlik dinamikasini oshirishda maxsus tayyorgarlik mexanizmini xalqaro kurash turlari uslubiyatiga moslagan holda mashqlar kompleksidan foydalanish; haftalik mikrosikli mashgʻulot rejasiga muofiq funksional holatini nazorat qilishda jismoniy ishchanlik darajasi, aerob imkoniyatlari, mashgʻulot muddatlari, adaptatsion zaxiralari, gemodinamika koʻrsatkichlarini istiqbolli fiziologik tashxislash; texnik-taktik tayyorgarligini oshirishda sport kurashlari turlari klassifikatsiyasidagi texnik usullarni qoʻllash hisobiga musobaqa jarayonlarida yuqori amplitudada bajariladigan texnik harakatlarni bajarish imkoniyatlarini kengaytirish.
- Tadqiqotning amaliy natijalari: Kurashchilarda yoshga qarab morfologik va funksional koʻrsatkichlarni hisobga olgan holda oʻquv-yigʻin mashgʻulotlariga xalqaro kurash turlari vositalarini muvofiqlikda ertalabki hamda kechki mashgʻulotlari ishlab chiqilgan; sport takomilashuvi bosqichdagi kurashchilarni maxsus jismoniy tayyorgarligini rivojlantirishga qaratilgan mashqlar mexanizmi ishlab chiqilgan; tayyorgarlikning yillik sikllarida kurashchilarning maxsus jismoniy, texnik-taktik tayyorgarligini oshirishda sambo, dzyudo va kurash turlarida tayyorlash metodikasi takomillashtirilgan.