Xalqaro huquqda investorlarning huquq va majburiyatlarini ta’minlash: dolzarb muammolar va rivojlanish istiqbollari

Ushbu dissertatsiya tadqiqoti Xalqaro huquqda investorlarning huquq va majburiyatlarini ta'minlashning dolzarb muammolari va rivojlanish istiqbollarini tahlil qiladi. Unda jahon iqtisodiyotida globalizatsiya va integratsiya jarayonlari tobora jadallashib borayotgan bir sharoitda investorlarning huquqiy himoyasi masalasining dolzarbligi, jahon tajribasidan kelib chiqib, O'zbekiston Respublikasining investitsiya siyosati, xalqaro investitsiya huquqining o'rni, investorlarning huquqiy maqomi, davlat suvereniteti va xalqaro majburiyatlar o'rtasidagi munosabatlar, shuningdek, investitsiya nizolarini hal qilishning xalqaro-huquqiy mexanizmlari atroflicha o'rganilgan.

Asosiy mavzular

Tadqiqot mavzusining dolzarbligi va zarurati: Globalizatsiya va integratsiya davrida investorlarning huquq va majburiyatlarini ta'minlashning dolzarbligi, jahon investitsiyalari hajmi va O'zbekistonning investitsiya siyosatining rivojlanishi.
Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yoʻnalishlariga bogʻliqligi: Dissertatsiyaning "Yangi O'zbekistonning taraqqiyot strategiyasi" bilan bog'liqligi va xalqaro huquqda investorlar huquqlarini himoya qilish masalalarini tahlil qilishning zarurati.
Muammoning oʻrganilganlik darajasi: Investorlar huquq va majburiyatlari kafolatlarining umumiy masalalarini tadqiq etgan mahalliy va xorijiy olimlarning ishlarini ko'rib chiqish.
Tadqiqot obyekti va predmeti: Xalqaro huquqiy munosabatlar majmui tadqiqot obyekti sifatida, investorlarning huquq va majburiyatlarini tartibga soluvchi normalar esa tadqiqot predmeti sifatida ko'rib chiqilgan.
Tadqiqotning ilmiy yangiliklari: Investitsiya loyihalarida ijtimoiy mas'uliyat va barqaror rivojlanish tamoyillariga rioya qilish, rivojlanayotgan mamlakatlarda ilm-fan, texnika va innovatsiyalarga investitsiyalarni jalb etish, O'zbekiston milliy qonunchiligi va xalqaro huquq o'rtasidagi muvozanatni ta'minlash bo'yicha yangi yondashuvlar taklif etilgan.
Tadqiqotning amaliy natijalari: Davlatlarning huquqiy subyektligi va ishtiroki, davlat suvereniteti masalalari, xalqaro sud organlari va arbitrajlardagi nizolarni hal qilish, investitsiyalar boʻyicha ikki tomonlama va koʻp tomonlama bitimlar rivojlanishi tahlil qilingan.
Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: BMT Bosh Assambleyasi tomonidan qabul qilingan hujjatlarga kiritilgan takliflar va ularning amaliyotga tatbiqi, xususan, ijtimoiy mas'uliyat va barqaror rivojlanish standartlariga rioya qilish bo'yicha taklifning "Kelajak uchun pakt"ga kiritilishi.
Xulosa: Xalqaro investitsiya huquqining mustaqil sohasi ekanligi, markazlashmagan tizimi, huquqiy subyektlik, huquq layoqati va muomala layoqati tushunchalari, davlat suvereniteti va xalqaro majburiyatlar o'rtasidagi munosabatlar hamda investitsiya nizolarini hal qilishda davlatlarning roli va ahamiyati haqida ilmiy-nazariy xulosalar keltirilgan.
Amaldagi qonun hujjatlarini takomillashtirish boʻyicha takliflar: O'zbekiston Respublikasining "Investitsiyalar va investitsiya faoliyati toʻgʻrisida"gi Qonuniga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish boʻyicha aniq takliflar berilgan.
Amaliy takliflar va xulosalar: BMT Bosh Assambleyasining 2024-yilgi "Kelajak uchun Pakt" loyihasiga kiritilgan takliflar, xalqaro investitsiya arbitrajini isloh qilish va doimiy xalqaro sud tizimiga oʻtish zarurati haqidagi takliflar, shuningdek, O'zbekistonda xorijiy investitsiyalar qo'mitasiga oʻxshash maxsus organ tashkil etish taklifi va universal xalqaro investitsiya kelishuvi haqidagi takliflar ilgari surilgan.