Hozirgi o’zbek nasrida ramziylik va falsafiylik (E.A’zam ijodi misolida)

Erkin A’zamning “Shovqin” romani, insoniyat jamiyatidagi hayot shovqinidan iboratligi, inson shaxsiyatining tanazzulga uchrashi, ma’naviy qadriyatlarning yemirilishi kabi dolzarb mavzularni ko‘taradi. Unda sobiq Ittifoq mafkurasi asoratlarini ochib berishga yo‘naltirilgan badiiy tasvir orqali jamiyat va shaxs o‘rtasidagi ziddiyatlar, ijtimoiy adolatsizlik va ma’naviy inqiroz kabi muammolar tasvirlanadi. Asar zamonaviy o‘zbek romanchiligining o‘ziga xos namunasi sifatida badiiy tahlil etiladi.

Asosiy mavzular

  • Shaxs va jamiyat munosabati: Romanda shaxsning jamiyatdagi o'rni, uning ijtimoiy va ma'naviy erkinligi, qadriyatlarga sodiqligi kabi masalalar o'z ifodasini topadi. Muallif shaxsning o'zligini saqlab qolish, ma'naviy komillikka intilishi zarurligini ta'kidlaydi.
  • Ma'naviyat va axloqiy inqiroz: Asarda sobiq Ittifoq davridagi ma'naviy tanazzul, milliy qadriyatlarning poymol qilinishi, axloqiy me'yorlarning buzilishi kabi illatlar ochib tashlanadi. Muallif jamiyatni bu illatlardan xalos etish yo'llarini izlaydi.
  • O'zlikni anglash: Romanda qahramon o'z o'tmishini sarhisob qilib, hayotning ma'nosini anglashga intiladi. U o'z xatolarini tushunib yetadi va yangi hayot boshlashga qaror qiladi. O'zlikni anglash insonni kamolotga yetaklovchi muhim omil sifatida talqin etiladi.
  • Ramziylik: Romanda shovqin tushunchasiga keng ma'no yuklangan. Bu nafaqat g'ala-g'ovur, balki jamiyatdagi ma'naviy inqirozning timsoli sifatida ham namoyon bo'ladi. Romandagi har bir obraz va voqea ham ramziy ma'noga ega.