Zum Ausdruck der Tempora durch die Prдpositionen im Deutschen und ihre funktionale Übereinstimmungen im Karakalpakischen
Ushbu kitob Germaniya tilshunosligi va qoraqalpoq tilshunosligiga bag'ishlangan bo'lib, nemis tilidagi ko'makchi so'zlar (predloglar)ning qoraqalpoq tilidagi ekvivalentlarini tadqiq qilishga qaratilgan. Kitobda predloglarning grammatik xususiyatlari, ma'nolari va qoraqalpoq tilidagi mos keladigan postpozitsiyalar, xizmatchi otlar va qo'shimchalar bilan solishtiriladi. Muallif nemis tilidagi predloglarning vaqt ma'nolarini qoraqalpoq tilidagi ekvivalentlari bilan qiyosiy tahlil qiladi va bu tillarning o'xshashliklari va farqlarini aniqlaydi.
Asosiy mavzular
- Kirish: Kitobning kirish qismida muallif tadqiqotning dolzarbligi, maqsad va vazifalari, shuningdek, nemis va qoraqalpoq tillarining tipologik xususiyatlari haqida ma'lumot beradi. Predloglarning til tizimidagi o'rni va ahamiyati, shuningdek, ularni o'rganishdagi qiyinchiliklar ko'rsatib o'tiladi.
- Nemis tilidagi predloglar: Ushbu bobda nemis tilidagi predloglarning ta'rifi, grammatik xususiyatlari va ma'nolari ko'rib chiqiladi. Predloglarning kelishiklar bilan boshqarilishi, vazifalari va turli grammatik shakllar bilan bog'lanishi tahlil etiladi. Predloglarning leksik va grammatik ma'nolari, shuningdek, ularning so'z birikmalaridagi o'rni yoritiladi.
- Qoraqalpoq tilidagi postpozitsiyalar va xizmatchi otlar: Ushbu bob qoraqalpoq tilidagi predloglarning o'rnini bosuvchi postpozitsiyalar, xizmatchi otlar va qo'shimchalarning grammatik xususiyatlari va ma'nolariga bag'ishlangan. Ularning nemis tilidagi predloglar bilan o'xshash va farqli jihatlari, shuningdek, gap tuzilishidagi roli tahlil qilinadi. Postpozitsiyalarning kelishiklar bilan bog'lanishi va grammatik shakllardagi o'zgarishlari ko'rib chiqiladi.
- Vaqt ma'nosini ifodalovchi nemis predloglarining qoraqalpoq ekvivalentlari: Kitobning asosiy qismi bo'lib, unda vaqt ma'nosini ifodalovchi nemis predloglarining qoraqalpoq tilidagi ekvivalentlari qiyosiy tahlil qilinadi. Predloglarning ma'nolari, ishlatilish o'rinlari va qoraqalpoq tilidagi mos keladigan vositalar (postpozitsiyalar, qo'shimchalar va so'z birikmalari) aniqlanadi. Muallif har bir predlogning o'ziga xos xususiyatlarini, shuningdek, ularning qoraqalpoq tilidagi sinonimik variantlarini ko'rsatadi.
- Xulosa: Kitobning xulosa qismida muallif tadqiqot natijalarini umumlashtiradi, nemis va qoraqalpoq tillari o'rtasidagi o'xshashliklar va farqlarni ko'rsatadi, shuningdek, predloglarni o'rganish bo'yicha kelgusi tadqiqotlar uchun yo'nalishlar beradi.