Hozirgi o`zbek va koreys tillarida gapning aktual bo`laklarga bo`linishi
Ushbu kitobda hozirgi o'zbek va koreys tillarida gapning aktual bo'laklarga bo'linishi masalalari lingvistik jihatdan o'rganiladi. Tadqiqotda til unsurlarining funksional faolligi, tema va rema kabi tushunchalar chuqur tahlil etiladi. Formal va semantik jihatlar o'rtasidagi munosabatlar, shuningdek, sintaktik tuzilishning kommunikativ jarayondagi roli ko'rib chiqiladi. Kitob tilshunoslikka qiziquvchi va o'zbek hamda koreys tillari sintaksisini o'rganuvchi mutaxassislar uchun foydali bo'lishi mumkin.
Asosiy mavzular
- Til unsurlarining funksional faolligi: Ushbu mavzu til belgilarining sintaktik faolligini ta'minlash, ularning semantik va sintaktik funksiyalarini tahlil qilish masalalarini qamrab oladi. Unda tilning nutq zanjirida qo'llanilgan belgilarning faolligi, shuningdek, so'z turkumlarining gap bo'laklari funksiyalari bilan almashinuvi ko'rib chiqiladi.
- Tema va remani aniqlash usullari: Ushbu mavzu tema va remani aniqlashning prosodik (pauza, urg'u, ohang), sintaktik va semantik usullarini o'rganadi. Unda mantiqiy urg'uning roli,intonatsiya, gapning turlari (so'roq, darak) va ularning tema va remaga ta'siri kabi masalalar ko'rib chiqiladi.
- Virtual belgilarning faollashuvi: Virtual belgilar paradigmatik qator elementlari bo'lib nutq jarayonida aniqlashadi. Til sistemasi assotsiativ va sintagmatik munosabatlar orqali tashkil topadi. Paradigmatik qator elementlari tafakkurimiz orqali his etiladi.
- Gap komponentlarining bir va ko'p funksionalligi: Gap so'zlarning sintaktik munosabatini taqozo etadi.Predmet va hodisalar so'zga aloqasi bo'lmagan holda mavjud bo'lsada ularni so'z orqali tushunamiz. So'z bir paytning o'zida mazmun, shakl va sintaktik vazifani ifodalaydi.
- Formal - sintaktik funksiyalar: Til belgilarining shakliy sifatlari yetarli darajada o'rganilgan. Tilning har bir belgisi nutqda konkret ma'no ifodasiga va sintaktik funksiyasiga ega bo'ladi. V.Matezius gapning aktual boʻlaklarga bo'linishi nazariyasini oʻrganadi.