Tarjimashunoslik
Ushbu kitob tarjimashunoslik fanining asosiy tushunchalari, tarixi, nazariyasi va amaliyotiga bag'ishlangan. Kitobda sohalar bo'yicha tarjima qilish, badiiy tarjima, uslubiy talqindan tortib, tarjima jarayonining lingvistik va madaniy aspektlarigacha bo'lgan masalalar muhokama qilinadi.
Asosiy mavzular
- Tarjima haqida umumiy tushuncha, tarjimaning til muammolari: Bu mavzu tarjima tushunchasining mohiyatini, uning ahamiyatini, turli tillardagi va tillar oilalaridagi o'ziga xosliklarini, tarjimashunoslik terminlarini, tarjima tarixi, interpritatsiya va tarjimaning jins kategoriyasini o'z ichiga oladi. Ushbu mavzu tarjima sohasida asosiy ma'lumotlarni shakllantiradi.
- Tarjima nazariyasi predmeti, tarjimashunoslik fanlarining tasnifi: Ushbu mavzu tarjima nazariyasining fan sifatida shakllanishi, badiiy tarjimaning san'at ekanligi, tarjimashunoslik fanlarining tasnifi, turli muammolar va antinomiyalarni o'z ichiga oladi. Ushbu mavzu tarjima nazariyasining asosiy masalalarini muhokama qiladi.
- Tarjimaning tur va xillari, sohalar va janrlar bo'yicha bo'linishi: Mazkur mavzu tarjima ijrosiga ko'ra turlari (yozma va og'zaki), tarjima sohalari (badiiy, ilmiy, publisistik va h.k.), tarjima janrlari, adekvat, erkin tarjima, taglama va tabdil kabi tarjima usullarini o'z ichiga oladi. Ushbu mavzu tarjima tasnifi va amaliyotda qo'llaniladigan usullarni taqdim etadi.
- Funksional uslublar va ularning tarjima amaliyotidagi o'rni: Ushbu mavzu uslub tushunchasi, davrlar va uslublar, muallif va mutarjim uslubi, uslub qatlamlari, so'zlashuv uslubi, badiiy uslub, ilmiy uslub, publisistik uslub va rasmiy uslubga oid ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
- Badiiy tarjima turlari, janrlari va xususiyatlari: Bu mavzu epik, lirik va dramatik tur haqida, adabiy janr tushunchasi va badiiy asar tarjimasining janriy xususiyatlari, frazeologizmlar tarjimasining uch usuli, tarjimada g'oyaviy mazmun va estetik ma'no, tarjimada kompensatsiya tushunchasi kabi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
- Tarjima va milliy kolorit: Bu bo'limda tarixiy, milliy va mahalliy kolorit tushunchalari, realiylar - milliy xos so'zlar haqida, realiyalarni tarjima qilishning uch usuli, milliy koloritning tarkibiy qismlari haqida ma'lumot berilgan.
- O'zbek adabiyotiga kirib kelgan bevosita va bilvosita tarjimalar hususida: Ushbu mavzu O'rta Osiyo xalqlarining madaniyati, arablar istilosi davrida tarjima, tarjima qilingan adabiyotlar va ularning tarjima uslublari kabi masalalarni o'z ichiga oladi.