Yusuf Xos Hojib “Qutadg’u bilig” asarining leksik-semantik xususiyatlari

Ushbu hujjatda Yusuf Xos Hojibning "Qutadg'u bilig" asarining leksik-semantik xususiyatlari magistrlik dissertatsiyasi orqali tahlil qilingan. Dissertatsiya asarning til xususiyatlarini, o'ziga xos uslubini, leksik boyligini va unda qo'llanilgan badiiy usullarni ochib berishga qaratilgan. Ishda asarning etimologiyasi, so'zlarning ma'nolari, omonim, sinonim, antonim so'zlar va ularning qo'llanilishi, metafora, metonimiya, sinekdoxa kabi badiiy san'atlar tahlil etilgan. Shuningdek, dissertatsiyada Yusuf Xos Hojibning so'z qo'llash mahorati va uning asarning badiiyligiga qo'shgan hissasi ko'rsatilgan.

Asosiy mavzular

Qo'llangan ayrim so'zlarning etimologiyasi: Asarda qo'llangan ayrim so'zlarning (bek, dengiz, yosh, ol, ipor, och, qo'y, achchiq, ikki, orzu va boshqalar) kelib chiqishi, tarixiy ildizlari va ma'nolari o'rganilgan. Shuningdek, asarda o'z va o'zlashgan qatlamga oid so'zlar (arab, fors-tojik tillaridan o'zlashgan so'zlar) tahlil qilingan.
So'zlarning shakl va ma'no munosabatiga ko'ra turlari: Asardagi so'zlarning omonimlik, sinonimlik va antonimlik kabi munosabatlari tahlil qilingan. So'zlarning shakliy va ma'noviy xususiyatlari, o'zaro bog'liqligi va asar badiiyligini oshirishdagi roli ko'rsatilgan.
Adibning so'z qo'llash mahorati: Yusuf Xos Hojibning so'z tanlash va qo'llashdagi mahorati, uning asar tiliga ta'siri o'rganilgan. Metafora, metonimiya, sinekdoxa kabi badiiy san'atlardan foydalanish orqali asar badiiyligini oshirish usullari ko'rsatilgan. Adibning so'zlar bilan o'ynash, ularga yangi ma'nolar yuklash va asar mazmunini boyitish qobiliyati tahlil qilingan.