Rivoyat
Rivoyatda ilmda benazir hakim Shan o'ziga munosib bilimdon qiz topish uchun uylanmaslikka ahd qiladi. Sarson bo'lib yurganida bir hamroh topadi va unga g'alati savollar beradi. Hamroh uning savollaridan jahli chiqadi va ahmoq deb ataydi. Keyinroq hamroh Shanni uyiga taklif qiladi va uning qizi Shanning savollariga ma'no berib, uning bilimdonligini isbotlaydi. Shan qizning aqliga qoyil qolib, unga uylanadi va maqsadiga yetadi.
Asosiy mavzular
- Ilm va Hikmat: Hikoyada ilmga chanqoq va bilimdonlikni qadrlaydigan inson obrazi orqali ilmning ahamiyati ko'rsatiladi. Shan faqat o'ziga munosib bilimdon qizga uylanishni istaydi.
- Savollar va Ma'nolari: Hikoyadagi savollar oddiy odam uchun mantiqsiz tuyulishi mumkin, lekin ularning har biri chuqur ma'noga ega. Qiz bu savollarning ma'nosini ochib berib, Shanning bilimdonligini namoyon qiladi.
- Aql va Farosat: Qizning aql-farosati uning savollarga bergan javoblarida yaqqol ko'rinadi. U nafaqat savollarning ma'nosini tushunadi, balki ularga to'g'ri izoh bera oladi.
- Maqsadga Erishish: Shan uzoq vaqt davomida o'ziga munosib juft qidiradi va nihoyat maqsadiga erishadi. Bu hikoya o'z maqsading sari intilish va sabr-toqatning muhimligini ko'rsatadi.