Moddalar va maydonlarni tashkil qiluvchi fundamental va elementar zarrachalar
Ushbu kitob "Modda tuzilishi" faniga oid ma'ruzalar matni bo'lib, unda moddalarning tuzilishi, kimyoviy bog'lanishlar, molekulalararo ta'sirlar va boshqa shu kabi fundamental tushunchalar kvant mexanikasi nuqtai nazaridan yoritilgan. Ma'ruzalar molekulyar tuzilishga ega bo'lishning shartlari, moddalarning turli agregat holatlari, simmetriya elementlari, molekulalarning elektr va optik xususiyatlari, shuningdek, molekulyar spektroskopiyaga oid ma'lumotlarni o'z ichiga oladi.
Asosiy mavzular
- Elementar zarrachalar va fundamental ta'sirlar: Elementar zarrachalar haqida tushuncha, ularning asosiy xarakteristikalari, turlari va o'zaro ta'sirlashuv qonuniyatlari ko'rib chiqiladi.
- Moddalarning agregat holatlari: Qattiq, suyuq, gaz va plazma holatlari, ularning xususiyatlari, mavjud bo'lish shartlari va agregat holat o'tishlari tahlil qilinadi. Kristall va amorf moddalar, suyuq kristallar haqida ma'lumot beriladi.
- Kimyoviy bog'lanish: Kovalent, ion va metall bog'lanishlari, ularning hosil bo'lish mexanizmlari, xususiyatlari va molekulalar tuzilishiga ta'siri o'rganiladi. Valentlik nazariyasi va molekulyar orbitallar metodi yoritiladi.
- Molekulalarning simmetriyasi: Simmetriya elementlari (tekislik, o'q, markaz), simmetriya operatsiyalari, kristall sinflari va ularning tasnifi ko'rib chiqiladi. Molekulalarning fazoviy tuzilishi va simmetriyasi orasidagi bog'liqlik aniqlanadi.
- Molekulalararo ta'sirlar: Dipol-dipol, dipol-induktsiyalangan dipol va dispersiya ta'sirlari, vodorod bog'lanishi kabi molekulalararo kuchlar va ularning moddalarning xususiyatlariga ta'siri o'rganiladi.
- Molekulalarning elektr xususiyatlari: Qutblanish, qutblanuvchanlik, dielektrik doimiylik kabi tushunchalar, ularning molekulalar tuzilishi bilan bog'liqligi va eksperimental o'lchash usullari ko'rib chiqiladi.
- Molekulalarning magnit xususiyatlari: Yadro magnit rezonansi (YaMR) spektroskopiyasi, yadroning mexanik va magnit momentlari, spin kvant soni haqida ma'lumotlar beriladi.
- Molekulyar spektroskopiya: Molekulalarning elektron, tebranma va aylanma spektrlari, spektrlarning hosil bo'lish qonuniyatlari, molekulalar tuzilishini aniqlashda spektroskopik usullarning qo'llanilishi o'rganiladi.