Davlat va huquq nazariyasi
Ushbu kitob davlat va huquq nazariyasiga oid asosiy tushunchalar, prinsiplar, institutlar va tendentsiyalarni qamrab oladi. Unda davlat va huquqning mohiyati, jamiyatdagi o'rni, funksiyalari, shakllari, hamda o'zaro aloqalari chuqur yoritilgan. Kitobda huquqiy tizim, qonunchilik, huquq ijodkorligi, huquqiy ong va huquqiy madaniyat masalalariga ham alohida e'tibor qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Davlat va huquq nazariyasi umumnazariy fan sifatida: Ushbu bob davlat va huquq nazariyasining fan sifatida mohiyati, predmeti, metodi va ahamiyatini ochib beradi.
- Davlat va huquqning kelib chiqishi: Ushbu bobda jamiyatning tuzilishi, urug'chilik jamiyati va davlat hamda huquqning paydo bo'lishi haqidagi nazariyalar ko'rib chiqiladi.
- Davlat va huquqning jamiyat tizimidagi oʻrni: Ushbu bob davlat va jamiyatning o'zaro nisbati, siyosiy tizimda davlatning o'rni, fuqarolik jamiyati, davlat va huquqning munosabatlari kabi masalalarni qamrab oladi.
- Davlat haqida umumiy ta'limot: Ushbu bob davlat tushunchasi, uning mohiyati, huquqiy davlat haqidagi ta'limot va davlat tipologiyasi kabi masalalarni yoritadi.
- Davlatning shakllari: Ushbu bob davlat shakli tushunchasi, davlat boshqaruv shakllari, davlatning tuzilish shakli va siyosiy rejim kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
- Davlat funksiyalari: Ushbu bob davlat funksiyasi tushunchasi va davlat funksiyalarining tasnifi kabi masalalarni qamrab oladi.
- Davlat mexanizmi (apparati): Ushbu bob davlat mexanizmi tushunchasi va mohiyati, tashkil etilishi va faoliyat prinsiplari, hamda davlat organi tushunchasi va turlarini o'z ichiga oladi.
- Huquq haqida ta'limot: Ushbu bob huquqning tushunchasi, belgilari, ta'rifi va uning talqiniga turli yondashuvlar kabi masalalarni qamrab oladi.
- Huquq prinsiplari va funksiyalari: Ushbu bob huquq prinsiplarining tushunchasi va mohiyati, prinsiplar tasnifi, hamda huquq funksiyalari tushunchasi va turlarini o'z ichiga oladi.
- Huquqiy munosabatlar: Ushbu bob huquqiy munosabatlarning tushunchasi, tuzilishi va turlari, subyektlari, obyekti, subyektiv huquq va yuridik majburiyatlar, hamda yuridik faktlar kabi masalalarni yoritadi.
- Huquqiy ong va huquqiy madaniyat: Ushbu bob huquqiy ong tushunchasi, ongning tuzilishi, huquqiy ongning takomillashtirish va rivojlantirish omili, huquqiy madaniyat tushunchasi kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
- Huquq ijodkorligi: Ushbu bob huquq ijodkorligi tushunchasi, turlari va funksiyalari, huquq ijodkorligi prinsiplari, qonun ijodkorligi jarayoni va bosqichlari kabi masalalarni yoritadi.
- Huquq shakli (manbayi): Ushbu bob huquq shakli tushunchasi, huquqiy odat, yuridik pretsedent kabi masalalarni qamrab oladi.
- Huquq normalari: Ushbu bob huquq normasi tushunchasi, huquq normasining tuzilishi va huquq normalarining tasnifi va turlari kabi masalalarni yoritadi.
- Huquq tizimi va qonunchilik tizimi: Ushbu bob huquq tizimi tushunchasi va uning tarkibiy qismlari, huquqiy tartibga solish predmeti va uslubi huquqni tarmoq va institutlarga ajratishning asosi sifatida, Oʻzbekiston Respublikasidagi asosiy huquq tarmoqlarining qisqacha tavsifi kabi masalalarni qamrab oladi.
- Oʻzbekistonning huquqiy tizimi: Ushbu bob Oʻzbekistonning huquqiy tizimini tashkil etuvchi qismlar, tizimni isloh qilishning asosiy yo'nalishlari kabi masalalarni qamrab oladi.
- Huquqiy xulq-atvor, huquqbuzarlik va yuridik javobgarlik: Ushbu bob huquqiy xulq-atvor tushunchasi, belgilari va tasnifi, huquqbuzarlik tushunchasi va mohiyati, yuridik javobgarlik tushunchasi, belgilari va turlari, Aybsizlik prezumpsiyasi. Yuridik javobgarlik va qilmishning huquqqa xilofligini istisno qiluvchi holatlar kabi masalalarni qamrab oladi.