Musiqiy tovush xususiyatlari
Ushbu kitob musiqashunoslikka oid boʻlib, unda musiqaning asosiy elementlari, tovush xususiyatlari va musiqiy asboblar haqida maʼlumot berilgan. Kitobda tovushning fizik asoslari, musiqiy tovushlarning xususiyatlari, tovush balandligi, kuchi, tembri, choʻzimi, shuningdek, musiqiy asboblar va ularning xususiyatlari batafsil yoritilgan. Bundan tashqari, kitobda musiqaning ifoda vositalari, registrlar, hamda adabiyotlar roʻyxati keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Tovushning fizik asosi: Tovushning paydo boʻlishi, tebranishlar, tovush toʻlqinlari, musiqiy va shovqinli tovushlar haqida maʼlumotlar beriladi. Musiqiy tovushlar aniq balandlikka ega boʻlgan tovushlar ekanligi, shovqinli tovushlar esa balandligi aniq boʻlmagan tovushlar ekanligi tushuntiriladi.
- Musiqiy tovushning xususiyatlari va ularning ifodaviy ahamiyati: Musiqiy tovushlarning asosiy xususiyatlari – balandlik, kuch, tembr va choʻzim haqida maʼlumot beriladi. Har bir xususiyatning musiqiy ifodadagi ahamiyati, turli emotsional holatlarni yaratishdagi roli tushuntiriladi.
- Tovushning balandligi: Tovushning balandligi tebranish tezligiga bogʻliqligi, yuqori va past registrlar, shuningdek, inson eshitish diapazoni haqida maʼlumot beriladi. Registrlarning musiqiy ifodadagi ahamiyati, kompozitorlarning registr tanlashdagi mahorati tushuntiriladi.
- Tovushning kuchi: Tovushning kuchi tebranish kengligiga (amplitudasiga) bogʻliqligi, turli darajadagi kuchlarning musiqiy obrazlarni yaratishdagi roli, qahramonlik va lirik obrazlarni ifodalashda tovush kuchining ahamiyati tushuntiriladi.
- Tembr (tovushning rangi): Tembr har bir inson va musiqa asbobining oʻziga xos tovush rangi ekanligi, tembrlarning musiqiy obrazni yorqin ochishdagi roli, turli asboblar tembrlarining xususiyatlari, orkestrda tembrlardan foydalanish usullari haqida maʼlumot beriladi.
- Tovush choʻzimi (jismning tebranish davomiyligi): Tovush choʻzimi tebranayotgan jismga taʼsir qilinayotgan kuchning qancha davom etishiga bogʻliqligi, choʻzimning ritm bilan birgalikdagi ifoda ahamiyati tushuntiriladi.