Zum system der deutschen affrikaten
Ushbu kitob nemis tilshunosligining fonetika sohasiga bag'ishlangan bo'lib, unda affrikatlar (portlovchi va sirg'aluvchi undoshlarning birikmasi) tizimi ko'rib chiqiladi. Kitob affrikatlarning mohiyati, ularning nemis tilidagi o'rni, boshqa tillardagi affrikatlardan farqi, fonologik maqomi va terminologiyasiga oid masalalarni yoritadi. Shuningdek, turli tilshunos olimlarning affrikatlar haqidagi fikrlari va tadqiqotlari ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Affrikatlarning mohiyati: Ushbu mavzu affrikatlarning umumiy ta'rifi, ularning portlovchi va sirg'aluvchi undoshlardan tuzilishi, nemis tilidagi affrikatlarning xususiyatlari (masalan, [pf], [ts] va boshqalar) va ularning talaffuzidagi o'ziga xosliklarni o'z ichiga oladi.
- Affrikatlar va ploziv-frikativ ketma-ketligi: Bu mavzu affrikatlar va ploziv (portlovchi) va frikativ (sirg'aluvchi) undoshlarning ketma-ketligi o'rtasidagi farqni tahlil qiladi. Bunda, affrikatlar bir tovush sifatida talaffuz qilinishi, ketma-ketlik esa ikki alohida tovush sifatida aytilishi kabi jihatlar ko'rib chiqiladi. Polsha tilidagi misollar bilan tushuntirilgan.
- Affrikatlarning fonologik maqomi: Bu mavzu affrikatlarning fonema (ma'no ajratuvchi tovush) sifatida qabul qilinishi yoki qilinmasligi masalasini o'rganadi. Turli tilshunoslarning affrikatlarning fonologik maqomi haqidagi qarashlari, ularning monophonemik (bir fonema) yoki biphonemik (ikki fonema) ekanligi haqidagi bahslar keltiriladi.
- Terminologiya: Ushbu mavzu affrikatlar bilan bog'liq atamalar, ularning kelib chiqishi, turli tillardagi nomlanishi va tilshunoslikdagi qo'llanilishini tahlil qiladi. Affrikata atamasining etimologiyasi (lotincha "affricare" - anreiben, ishqalamoq) va boshqa muqobil atamalar ham ko'rib chiqiladi.