Kalsiy va ammoniy nitratlarni etanol ishtirokida ekstraktsiyalashni tadqiq qilish.
Ushbu bitiruv malakaviy ishi O'zbekistonning Qizilqum fosforit konlaridan olinadigan xomashyoni qayta ishlash texnologiyalarini takomillashtirishga bag'ishlangan. Ishda, fosforli o'g'itlar ishlab chiqarishda mineral xomashyolarni boyitish usullari, xususan nitrat kislota va organik erituvchilar yordamida boyitish jarayonlari o'rganilgan. Shuningdek, ammoniy va kalsiy nitratlarini ajratib olish, spirtni regeneratsiya qilish va olingan mahsulotlarning fizik-kimyoviy xossalarini aniqlash kabi masalalar ham ko'rib chiqilgan.
Asosiy mavzular
- Fosforli xomashyo va materiallar tasnifi: Tabiatda fosforning tarqalishi, fosfat minerallarining xususiyatlari va ularning sanoatdagi ahamiyati haqida ma'lumot berilgan.
- Fosforli xomashyolarni boyitish usullari: Fosforitlarni boyitishning turli usullari, shu jumladan flotatsiya, termik ishlov berish va kimyoviy usullar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Qizilqum fosforitlarini boyitishning o'ziga xos xususiyatlari ko'rib chiqilgan.
- Nitrat kislotali boyitish: Nitrat kislota yordamida fosforitlarni boyitishning kimyoviy asoslari, jarayonning optimal sharoitlari va hosil bo'ladigan mahsulotlar (kalsiy nitrat, ammoniy nitrat) haqida ma'lumot berilgan.
- Etanol bilan ekstraktsiyalash: Nitrokalsiyfosfat bo'tqasidan kalsiy va ammoniy nitratlarini ajratib olish uchun etanol erituvchidan foydalanish usuli batafsil yoritilgan. Eritmani regeneratsiya qilish usullari, shuningdek, jarayonning termodinamik xususiyatlari tahlil qilingan.
- ANKE ning xossalari: Ammoniynitratkalsiy eritmasining (ANKE) reologik xususiyatlari (zichlik, qovushqoqlik) va to'yingan bug' bosimi haroratga bog'liqligi o'rganilgan. Bu ma'lumotlar o'g'itlarni saqlash va tashish sharoitlarini optimallashtirish uchun muhim.
- Mehnat muhofazasi va atrof-muhitni muhofaza qilish: Fosforli o'g'itlar ishlab chiqarishda mehnat muhofazasi qoidalari va atrof-muhitga ta'sirni kamaytirish bo'yicha chora-tadbirlar ko'rib chiqilgan.